Բոլոր հիմքերը կան, որ դժգոհության նոր ալիք բարձրանա. տնտեսագետը` ջրի թանկացման մասին
Քաղաքականություն
04.08.2017 | 16:31Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, «Վեոլիա ջուր» ընկերությունը առաջիկայում պատրաստվում է դիմել Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով՝ (ՀԾԿՀ) խմելու ջրի սակագինը բարձրացնելու համար։
Թեմայի շուրջ Factor.am-ը զրուցել է տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանի հետ:
-Պարո՛ն Խաչատրյան, «Վեոլիա Ջուր»-ը պատրաստվում է դիմել Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողով՝ ջրի սակագինը բարձրացնելու համար, մինչդեռ այդ ընկերության հետ կնքված պայմանագրի համաձայն՝ սակագինն ամեն տարի պետք է վերանայվեր և ունենար նվազման միտում: Ըստ Ձեզ՝ ինչո՞ւ է հիմա հակառակ գործընթացը տեղի ունենում:
-Ընդհանրապես այն բնագավառներում, որոնք կարգավորվում են Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի կողմից՝ ջուր, գազ, հոսանք, մեթոդոլոգիայի կիրառումը խնդիր է դարձել և այս մեթոդոլոգիայի պայմաններում ցանկացած պահի այս ընկերություններից յուրաքանչյուրը կարող է դիմել, որ սակագինը բարձրացնեն: Ծառայության գինը շուկայական տնտեսության կամ շուկայական մեխանիզմներով չի սահմանվում, ծախսային սկզբունքով է սահմանվում գինը, իսկ այդ պայմաններում «Վեոլիան» կարող է ասել, երբ ինքը սկսել է աշխատել, հաշվի չի առել լրացուցիչ ծախսերը, խնդիրներ են առաջացել, կան կորուստներ, իրականում պատկերն այլ է, քան մենք գիտեինք, այսինքն՝ հիմնավորումներ ինչպիսին ուզեք, կգտնի: Նույնն էլ վերաբերում է էլեկտրաէներգիային և գազին: Պետք է փոխել մոտեցումն ու մեթոդոլոգիան, որպեսզի այդ ընկերություններն անգամ եթե ներդրումներ են անում, շահագրգռված լինեն այդ ներդրումներն արդյունավետ օգտագործել և ոչ թե ցանկացած ներդրում բերեն, մտցնեն սակագնի մեջ՝ փորձելով արդարացնել սակագնի բարձրացումը:
-Այս դեպքում պայմանավորվածություն կար, որը փաստորեն խախտվում է:
-Այո, կար պայմանավորվածություն, որ մի անգամ բարձրացրեցին անցյալ տարի, դրանից հետո ընդհակառակը իրենք ներդրումներ են անելու և այդ ներդրումների արդյունքում կորուստները կնվազեն, այսինքն՝ ներդրումներն իսկապես կբերեն արդյունավետության բարձրացման, ինչն էլ կհանգեցնի սակագնի նվազման, հիմա պետք է հիմնավորեն՝ ինչու չի նվազում: Պետք է հայտը լինի, որ հասկանանք՝ ինչպես են հիմնավորում: Գուցե թանկացումը պատճառաբանեն նաև նրանով, որ նախատեսված ֆինանսական միջոցները, որ պետք է օգտագործեն, ավելի թանկ արժեն, բայց ասեմ, որ համաշխարհային շուկայում ֆինանսական միջոցներն էժան են և դեռևս չեն թանկացել: Հայաստանի արտարժույթի շուկան էլ, որը ևս ազդեցություն է ունենում սակագնի հաշվարկման համար, էական փոփոխության չի ենթարկվել, մնացել է նույնը կամ նույնիսկ դրամն արժևորվել է, որը պետք է հակառակ ազդեցությունն ունենար, այսինքն՝ բերեր սակագնի իջեցման: Կամ գուցե ծրագիր է փոխվել, և այդ ընկերությունն իր առջև նոր խնդիրներ է դրել:
-Ի՞նչ խնդիրներ:
-Հնարավոր է՝ կառավարության ծրագրի շրջանակում ինչ-որ մի գյուղում կամ քաղաքում պետք է շատ արագ ջրամատակարարման հարց լուծեն և դրա համար ներդրումների կարիք ունեն:
-Բայց քաղաքացիները բողոքում են՝ հայտարարելով, որ «Վեոլիա Ջուր» ընկերության` Հայաստանի միակ օպերատորը դառնալուց հետո, որևէ որակական փոփոխություն չի եղել:
-Հասկանալի է, բայց գուցե մի թաղամասում որակական փոփոխություն արվել է, մեկ այլ թաղամասում՝ ոչ, սա մի քիչ սուբյեկտիվ գնահատական է, պետք է ամբողջական փաթեթն ունենալ և այդ փաթեթի շրջանակում խոսել:
-Ըստ Ձեզ՝ ՀԾԿՀ-ն կբավարարի՞ դիմումը, քանի որ այդ դեպքում հնարավոր է՝ մոտ 15 դրամով խմելու ջրի սակագինը բարձրանա:
-Դա լուրջ թանկացում է, մեկ կամ երկու դրամ չի, մոտ 8 տոկոսով թանկացման մասին է խոսքը: Չեմ ուզում գնահատականներ տալ, բայց պետք է տրամաբանական փաստաթուղթ լինի, որպեսզի ՀԾԿՀ-ն կարողանա այն հաստատել:
-Պարո՛ն Խաչատրյան, ի՞նչ եք կարծում, եթե Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովն ի վերջո այդ դիմումը բավարարի, հնարավո՞ր է , որ դա բողոքի նոր ալիքի պատճառ դառնա, այնպես, ինչպես եղավ «Էլեկտրիկ Երևանի» դեպքում:
-Չի բացառվում, և ես կարծում եմ, որ շատ տեղին կլինի այդ ընդվզումը, որովհետև որևէ տնտեսական հիմնավորում չկա սակագինն ութ տոկոսով բարձրացնելու, մյուս կողմից էլ՝ մարդկանց եկամուտները չեն ավելանում, չնայած դրա ձևն էլ ունեն՝ կարող են ասել, որ անապահով խավի համար պետությունը կսուբսիդավորի: Այնուամենայնիվ, բոլոր հնարավոր հիմքերը կան, որ դժգոհության ալիք բարձրանա:
Շողիկ Գալստյան