ՌԴ-ի «թռիչքն» ու ԵՄ-ի «անկումը»․ Հայաստանի առևտրային թոփ 10 գործընկերները. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Մինչ ՀՀ կառավարությունը հայտարարում է ԵՄ-ին անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին, Հայաստանի արտաքին առևտրային գործընկերների շարքում Ռուսաստանն աննախադեպ վերելք է գրանցում, իսկ ԵՄ-ն՝ զիջում է դիրքերը։
Վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է 2024 թ-ի հունվար-նոյեմբերի պաշտոնական ցուցանիշները, ըստ որոնց՝ 2023 թ-ի նույն ժամանակաշրջանի համեմատ Հայաստան-Ռուսաստան փոխադարձ առևտրի ծավալն ավելացել է 71․6 %-ով՝ հասնելով 11․6 մլրդ ԱՄՆ դոլարի, իսկ ԵՄ երկրների հետ առևտրաշրջանառությունը նվազել է 11․9%-ով՝ կազմելով 2․1 մլրդ դոլար։ Զգալի պակասել է նաև ԱՄՆ-ի հետ ՀՀ-ի առևտրաշրջանառությունը՝ 39․2%-ով՝ կազմելով 381 մլն դոլար։ 11 ամսում ամենամեծ աճն արձանագրվել է Արաբական Միացյալ Էմիրությունների հետ փոխադարձ առևտրում՝ 3․5 անգամ՝ հասնելով 5․1 մլրդ դոլարի։ ՀՀ-ի առևտրային հաջորդ խոշոր գործընկերը Չինաստանն է․ այս երկրի հետ առևտրաշրջանառությունն ավելացել է 37․9 %-ով՝ հասնելով 2․6 մլրդ դոլարի։
Ուշագրավ է, որ Ռուսաստանի հետ փոխադարձ առևտրի ծավալն աճել է ի հաշիվ ներմուծման և ոչ թե արտահանման, ավելին՝ արտահանումը զգալի կրճատվել է։ Մասնավորապես՝ 2024 թ․ հունվար-նոյեմբերին 2023 թ-ի նույն ժամանակաշրջանի համեմատ ՌԴ-ից ՀՀ ներմուծումն ավելացել է 2․5 անգամ և կազմել մոտ 8․7 մլրդ դոլար, իսկ արտահանումը՝ պակասել 10․2 %-ով և կազմել 2․9 մլրդ դոլար։ Միաժամանակ հակառակ պատկերն է ԱՄԷ-ի դեպքում, որտեղից ներմուծումն աճել է միայն 9․1%-ով և կազմել 76․1 մլն դոլար, իսկ ահա արտահանումն աճել է 3․6 անգամ և կազմել 5 մլրդ դոլար։
Առևտրաշրջանառության ապրանքային կառուցվածքում աչքի է ընկնում «թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր, թանկարժեք մետաղներ և դրանցից իրեր» խումբը․ այս ապրանքների ներմուծումը Հայաստան 2024 թ-ի հունվար-նոյեմբերին աճել է 3․5 անգամ՝ կազմելով գրեթե 7 մլրդ դոլար, իսկ արտահանումը՝ 3․6 անգամ՝ կազմելով գրեթե 7․7 մլրդ դոլար։
Գայանե Խաչատրյան