29.04.2025 | 08:45
Երկրաշարժ Բավրայից 8 կմ հարավ-արևելք
2 կրակոց ճակատին, հոդվածը՝ ինքնասպանություն. բանակում մահերի խնդրահարույց դեպքերը Պետդեպի զեկույցում․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
26.04.2024 | 21:00
Զինծառայող Ժորա Կարապետյանի հարազատները գրեթե 2 տարի է՝ պայքարում են, իրենց խոսքով՝ իրական արդարության հասնելու համար։ Նախորդ տարվա օգոստոսի 10-ը գլխիվայր շրջեց Կարապետյան ընտանիքի կյանքը․ Պաշտպանության նախարարությունից լուր ստացվեց, թե Արարատի մարզի N զորամասում ծառայություն անցնող իրենց 19-ամյա տղան դիրքերում ինքնասպան է եղել։
Հորեղբոր՝ Արծրուն Կարապետյանի խոսքով՝ Ժորային կարգազանցի պիտակ են կպցրել, քանի որ վաշտի հրամանատարի թույլտվությամբ արձակուրդից վերադարձել է ոչ թե նշված ժամը 18։00-ին, այլ 22։00-ին մոտ։ Մարտական հենակետ բարձրացած զինծառայողի մարմինն օգոստոսի 10-ին հայտնաբերվել էր ճակատին հրազենային երկու կրակոցից հասցված վնասվածքով։ Քննչական կոմիտեն քրեական վարույթն ի սկզբանե նախաձեռնել էր ինքնասպանության հոդվածով։
Արծրուն Կարապետյանը «Մուրացան»-ի հոսպիտալում անձամբ է տեսել եղբորորդու մարմինը։ Այս հանգամանքը քննության համար որոշակի խոչընդոտներ է առաջացրել։
Սպանության վարկածը հարազատների մոտ ավելի է ամրապնդվել, երբ գործով անցնող վկաները, դատաբժիշկը և հրամանատարական անձնակազմն իրար հակասող ցուցմունքներ են տվել։
Կարապետյանին ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով մեղադրյալի աթոռին են հայտնվել Ժորայի երկու ծառայակիցները։ Այնինչ, հորեղբոր խոսքով՝ դեպքի վայրում զննության պատկերը մի փոքր անորոշ է եղել։
Ժորա Կարապետյանի մահից ժամեր անց նույն զորամասում մեկ այլ զինծառայող է մահացել․ կրկին նախնական վարկածով՝ Գրանիկ Խնկոյանն ինքնասպան է եղել։ Այնինչ, մոր պնդմամբ, որդուն սպանել են, քանի որ նա Ժորա Կարապետյանի սպանության տեսանյութն է հեռախոսով դիտելիս եղել։
Նախաքննական մարմինները չեն փոխել մեղադրանքը՝ Խնկոյանին ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով մեղադրանք առաջադրելով գումարտակի հրամանատարի տեղակալին։
Այնինչ, ըստ ՔԿ-ի, Խնկոյանն ինքնասպան է եղել, քանի որ զորամասի հրաձգային գումարտակի հրամանատարի տեղակալ-շտաբի պետ, կոչումով մայոր Ա.Թ.-ն հրապարակավ զինծառայողի պատիվն ու արժանապատվությունը նվաստացնելուն ուղղված գործողություններ է կատարել՝ համածառայակիցների ներկայությամբ բռնություն գործադրելով նրա նկատմամբ։ Այս զինվորականն այժմ ազատության մեջ է։
Քաղհասարակությունը և իրապաշտպանները տարիներ շարունակ ահազանգում են բանակում ոչ մարտական պայմաններում մահվան դեպքերի և դրանց ոչ արդյունավետ քննության մասին։ Նրանք շեշտում են՝ գործերը հիմնականում կոծկվում են․ նախաքննական մարմինները հաճախ սպանությունները որակում են ինքնասպանություն։ Այս մասին օրերս ահազանգել է նաև ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը՝ մարդու իրավունքների մասին տարեկան զեկույցում անդրադառնալով նաև Հայաստանին։
«Իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպությունները մտահոգություն են հայտնել ոչ մարտական պայմաններում ԶՈՒ-ում գրանցված մահերի և իրավապահ մարմինների կողմից դրանց քննությունների ձախողման վերաբերյալ։ Մահվան շատ դեպքեր ինքնասպանություն որակելու պրակտիկան նվազեցրել է մահվան դեպքերի բացահայտումն ու խոչընդոտել հետաքննությանը»,- նշվում է զեկույցում։
Քննչական կոմիտեն, որին, փաստացի, ևս հասցեագրված է զեկույցը, FactorTV-ի հետ զրույցում նշեց՝ կուսումնասիրվեն զեկույցում ներկայացվող տվյալները և կոնկրետ դեպքերի, հանգամանքների առկայության պարագայում դրանք, քննչական գործողությունների իրավաչափության և լիարժեքության տեսանկյունից կդարձվեն քննարկման առարկա։
«Հատկապես վերջին տարիներին նախաքննության որակի, օբյեկտիվության, լիարժեքության և համակողմանիության ապահովման վրա հատուկ և բծախնդիր ուշադրություն է դարձվում, իսկ դատավարական էական խախտումների հայտնաբերման դեպքում դրանք թույլ տվող ինքնավար պաշտոններ զբաղեցնողների նկատմամբ հետևում են կոնկրետ համաչափ իրավական հետևանքներ»,- FactorTV-ի հետ զրույցում ասաց ՔԿ մամուլի քարտուղար Գոռ Աբրահամյանը։
Իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արման Եղոյանը հավաստիացնում է՝ վարչապետը միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունների զեկույցները շատ է կարևորում։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Ռոզա Վարդանյան
