Արդյո՞ք Հայաստանի սահմանների հարցը կհասնի ՄԱԿ-ի ԱԽ. ընթացակարգից մինչև սանկցիաներ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

08.11.2024 | 10:57
Քննարկվել են հայ-ամերիկյան հարաբերություններն ու Հարավային Կովկասում զարգացումները
08.11.2024 | 10:47
Գյումրիում տեղի կունենան ավագանու արտահերթ ընտրություններ. հայտարարություն
08.11.2024 | 10:36
«ՔՊ-ն Ավինյանի նախընտրական քայլերթի մասնակիցներին առերևույթ նյութապես շահագրգռել է»․ «Ականատես»-ը բաց նամակ է հղել Դատախազությանը
08.11.2024 | 10:21
Մոտ 138 մլն տուգանք․ ՊԵԿ-ը՝ հոկտեմբերին իրականացրած օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների մասին
08.11.2024 | 10:05
Եվրոն արժևորվել է․ արտարժույթների փոխարժեքները՝ նոյեմբերի 8-ի դրությամբ
08.11.2024 | 09:49
Փրկարարները քարշակել են արգելափակված բեռնատարը
08.11.2024 | 09:37
Լարսը փակ է բեռնատարների համար
08.11.2024 | 02:01
8-0. «Նոա»-ն չկարողացավ դիմակայել «Չելսի»-ին
07.11.2024 | 23:23
Թուրքիան Թրամփի նախագահության օրոք ԱՄՆ-ի կողմից մասքատուրքերի իջեցում է ակնկալում
07.11.2024 | 23:07
Պուտինը շնորհավորել է Թրամփին
07.11.2024 | 22:50
Ահաբեկչության մեղադրանքով 5 տարվա ազատազրկման դատապարտված դպրոցականի պատժաչափը կրճատել են 24 օրով
07.11.2024 | 22:35
Փաշինյանը հանդիպում է ունեցել Մակրոնի հետ
07.11.2024 | 22:25
Հրազդանի կիրճում քանդել են 300 հազար տարեկան բնական հուշարձան․ ահազանգ. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
07.11.2024 | 22:14
Կրեմլում սկսել են վախենալ, որ Բայդենը հեռանալուց առաջ թույլ կտա Ուկրաինային հեռահար հարվածներ հասցնել ՌԴ-ին
07.11.2024 | 22:00
Թրամփի վարչակազմը ագրեսիվ կլինի Ադրբեջանի դեմ, եթե տեսնի՝ արհեստական խոչընդոտում է պայմանագրի կնքումը․ Ներսես Կոպալյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Բոլորը

Ադրբեջանցիների՝ Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելու մասին տեղեկատվության հայտնի դառնալուց  1 օր անց Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատգար  Նիկոլ Փաշինյանի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում ներկայացրեց Ֆրանսիայի դիրքորոշումն առ այն, որ  ծագած խնդիրը լուծվի  ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի միջոցով․

Հաջորդ օրը Ֆրանսիայի նախագահականը հաղորդագրություն տարածեց, որում ասվում էր․

«Հանրապետության նախագահը հիշեցրել է կարևորությունը, որ Ֆրանսիան տալիս է Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը, և ընդգծել Հայաստանի տարածքից ադրբեջանական զորքերի անհապաղ դուրսբերման անհրաժեշտությունը։ Ֆրանսիան ցանկանում է, որ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի միջոցով հնարավոր լինի լուծում գտնել տարածաշրջանում առկա լարվածության իրավիճակին՝ այս տարածաշրջանում կայունությունն ու անվտանգությունը վերականգնելու համար»:

Ինչ է նշանակում դիմել ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ։ Նախ կարճ անվտանգության խորհրդի մասին։ Անվտանգության խորհուրդը պատասխանատվություն է կրում միջազգային խաղաղության և անվտանգության համար։ Խորհրդի որոշումները՝ բանաձևերը, կրում են պարտադիր բնույթ։ Անվտանգության խորհուրդը բաղկացած է 15 անդամներից, որոնցից հինգը` ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան, Ռուսաստանն ու Չինաստանը մշտական անդամներն են և ունեն վետոյի իրավունք, իսկ տասը` ոչ մշտական անդամներն են և ընտրվում են երկու տարի ժամկետով:

Ստեղծված իրավիճակում, երբ 7 օր է ադրբեջանցիները չեն հեռանում Հայաստանի տարածքից և բանակցությունները անարդյունք են, արդյո՞ք Հայաստանը պատրաստվում է կամ արդեն դիմել է ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդին։ Այս հարցադրմամբ դիմել ենք ԱԳՆ, դեռ չեն արձագանքել, նշել են՝ Դուշանբեից, որտեղ այսօր տեղի էր ունենում ՀԱՊԿ ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստը, Հայաստան վերադառնալուն պես կանդրառնան։Հայաստան վերադառնալուն պես կանդրառնան։

Տարոն Սիմոնյանը նշում է՝ և արցախյան պատերազմի ժամանակ, և հիմա, ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդին չդիմելու պատճառները իր համար՝ որպես միջազգայնագետի, անհասկանալի են․

Թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանի կարծիքով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից օգնությունը ցանկալի է, բայց այնքան էլ հավանական չէ։

Ի դեպ Տարոն Սիմոնյանը մանրամասնում է՝ ոչ միայն խաղաղապահ, այլև խաղարարար ուժերի  տեսքով  կարող է լինել անվտանգության խորհրդի կողմից տրվող օգնությունը։ Լծակներն, ըստ փորձագետի,  շատ են, գործիքակազմը՝ բազմազան։

Ի դեպ, հիշեցնենք, որ Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը Արցախի 2-րդ  պատերազմի մեկնարկից երկու օր անց՝ սեպտեմբերի 29-ին,արտակարգ և դռնփակ նիստում անդրադարձավ Լեռնային Ղարաբաղին:

Քննարկումը նախաձեռնել էր Էստոնիան, որն այսօր ոչ մշտական անդամ-պետություններից է:

ՄԱԿ-ի ԱԽ-ը չընդունեց փաստաթուղթը, մշտական անդամ երկրներից մեկը վետո էր դրել։ Թե որ մեկը՝ հայտնի չէ։

Մինչ այդ  ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը Լեռնային Ղարաբաղին անդրադարձել է 27 տարի առաջ՝ 1993-ի նոյեմբերին՝ ընդունելով ղարաբաղյան հակամարտության մասին իր վերջին՝ չորրորդ բանաձևը: Դա տեղի էր ունեցել այն բանից հետո, երբ հայկական ուժերը դուրս էին եկել Արաքսի ափ: Դա չորս բանաձևերից միակն էր, որում խոսվում էր ղարաբաղյան հակամարտությանը Հայաստանի զինված ուժերի ներգրավվածության մասին:

ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն, նաև Բաքվի դիվանագիտական ջանքերի արդյունքում, ղարաբաղյան հակամարտությանը առաջին անդրադարձը կատարել և բանաձև է ընդունել 1993-ի ապրիլին, երբ հայկական ուժերը դուրս եկան Քարվաճառ: Բոլոր չորս բանաձևերը՝ 822, 853, 874 և 884, ընդունվել են ռազմական գործողությունների ամենաակտիվ փուլում՝ 1993-ի ապրիլից նոյեմբեր:

Վեցամսյա այս ժամանակահատվածում Արցախի տարածքը ավելի քան կրկնապատկվեց: Ուշագրավ է, որ 1992-ի մայիսին, երբ Հայաստանն ու Արցախը ունեցան ցամաքային կապ Լաչինի մարդասիրական միջանցքով, ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն չընդունեց բանաձև: Ենթադրաբար, միջազգային հանրության համար հասկանալի էր հակամարտության տրամաբանությունը, անվտանգության հարցը և մարդասիրական միջոցառումները, այն է՝ Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության անվտանգությունը սպառնալիքի տակ է, եթե չկա ցամաքային կապ նրա միակ երաշխավորի՝ Հայաստանի հետ:

1993-ի նոյեմբերից հետո էլ հայկական ուժերը ընդլայնեցին անվտանգության գոտին, սակայն ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն այլևս բանաձև չընդունեց: Եվ թեպետ ՄԱԿ- Անվտանգության խորհրդի բանաձևերը ուղղված էին կրակի դադարեցմանը, հաջորդ տարիներին Ադրբեջանը այդ բանաձևերը շահարկում էր տարբեր նպատակներով։

Արդյոք Հայաստանի ինքնիշխան սահմանների նկատմամբ Ադրբեջանի նկրտումները կզսպվեն Հայաստանի Զու, Ռուսաստանի կամ ՀԱՊԿ-ի հետ համատեղ  գործողությունների արդյունքում, թե, ի վ երջո հարցը կհասնի ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ՝ առայժմ դժվար է կանխատեսել։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Իրինա Մկրտչյան