22.11.2024 | 15:15
Քաղաքապետարանը չի թույլատրում լուսաբանել վարչության պետերի մրցույթը՝ խախտելով հրապարակայնության սկզբունքը
Ի՞նչ է անելու նոր կառավարությունը պետական պարտքի հետ․ՀՆԱ-ի 58.8 տոկոսանոց պարտք՝ նոր կառավարության ուսերին
Տնտեսություն
18.07.2018 | 19:02
Հայաստանը 2018 թվական է մտել 6 մլրդ 775 մլն դոլար պետական պարտքով, որի 6 մլրդ 173 մլն-ը կառավարության մասն է, իսկ մնացածը` Կենտրոնական բանկինը: Արտաքին պարտքը կազմել է 4 մլրդ 483 մլն դոլար, իսկ մնացածը ներքին պարտքն է: Պետական պարտքը կազմել է ՀՆԱ 58,8 տոկոսը:
58.8 տոկոս թիվը նշանակում է, որ Հայաստանն արդեն մոտեցել է կառավարության սահմանած գծին ու շուտով կհատի այն: Ո՞ր գծի մասին է խոսքը: 2015թ. հունիսին կառավարությունը հավանություն տվեց, խորհրդարանն էլ կիսադատարկ դահլիճում քննարկեց ու վավերացրեց «Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխությունները: Դրանով կառավարությանը հնարավորություն տրվեց մեծացնել բյուջեի դեֆիցիտը կամ նոր պարտքեր ներգրավել: Օրենքում «պետական պարտք» բառերը փոխարինվեցին «կառավարության պարտք» բառերով:
«Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն, մեր պետական պարտքը չէր կարող գերազանցել ՀՆԱ-ի 60 տոկոսը, իսկ եթե գերազանցեր ՀՆԱ-ի 50 տոկոսը, հաջորդ տարի բյուջեի դեֆիցիտը չէր կարող ՀՆԱ 3 տոկոսից ավելին լինել: Ընդամենը բառային փոփոխությունները պարտք սիրող կառավարության առաջ լայն հնարավորություններ բացեցին: Այժմ դեֆիցիտը արդեն կազմում է ՀՆԱ-ի 3.2 տոկոսը:
Փաստորեն, պետական պարտքից հանվեց Կենտրոնական բանկի պարտքը, այդպիսով՝ կառավարության պարտքը փոքրացավ, և նա «ազատորեն» կարողացավ պետական բյուջեի դեֆիցիտ մեծացնել` որքան կամենա:
Միաժամանակ սա թույլ է տալիս մեծ արտաքին պարտք ներգրավել և երկրի պետական պարտքը բարձրացնել ՀՆԱ-ի 60 տոկոսից:
Հայաստանում երբեմն կարծիքներ են հնչում, թե պետք է կոռուպցիոն բացահայտումների միջոցով փակել ամբողջ պետական պարտքը: Իհարկե՝ լավ կլիներ, բայց կոռուպցիոն բացահայտումներն առայժմ բյուջեի դեֆիցիտի մի չնչին մասն էլ չեն կարողանա լրացնել: Կառավարության՝ հուլիսի 10-ի նիստի ժամանակ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ միայն հարկային պարտավորությունների մասով հաշվարկվել-վերկանգնվել է 20 մլրդ 622 մլն դրամի վնաս կամ չվճարված հարկ, որը հիմա պետք է վճարվի:
Նիկոլ Փաշինյանը բրյուսելյան այցի ժամանակ ԵՄ պաշտոնյաներից մեկին տվել է Հայաստանի հայտնի կոռուպցիոների անուն՝ ասելով, որ եթե նրան լավ թափ տա, այնքան գումար կթափվի, որքան ԵՄ-ի ֆինանսավորած ծրագիրն է: «Այնպես որ, էդ գումարը պահեք ձեզ, մենք մեծ թվով կոռուպցիոներներ ունենք ու թափ կտանք … Մենք հայցորդ չենք»,- ասել է նա:
Մնում է, որ Հայաստանի պարտքը դարձյալ չմեծանա, մինչև վարչապետ Փաշինյանը թափ տա բոլոր կոռումպացված գործարարներին:
Սևակ Հակոբյան
