Ինչ արժե հասարակական կարգն ու անվտանգությունը. բյուջետային հատկացումների համեմատականներ

Լուրեր

22.11.2024 | 20:33
3 ոսկե, 3 արծաթե և 8 բրոնզե մեդալ՝ Երևանում անցկացված Զինվորականների ըմբշամարտի աշխարհի 37-րդ առաջնությունից
22.11.2024 | 20:16
Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարությունն ի գիտություն է ընդունել Նեթանյահուի նկատմամբ ՄՔԴ-ի կալանավորման օրդերը
22.11.2024 | 20:00
Վեթինգ՝ ըստ ճաշակի․ ԲԴԽ-ում «թունավոր» պաշտոնավարման հետքերով. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 19:45
16-ամյա աղջկա սպանության մեղադրանքով արդարացվածները կրկին կանգնեցին դատարանի առաջ. ՄԻԵԴ վճիռն անտեսվեց. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 19:31
Լուկաշենկոն սպառնացել է «ամբողջությամբ ինտերնետը անջատել» բողոքի ակցիաների դեպքում
22.11.2024 | 19:18
Կարեն Սարուխանյանը հրապարակել է օրգանիզմում թմրանյութի առկայությունը ստուգող թեստի արդյունքները
22.11.2024 | 19:00
Ալիևը նոր խնդիրներ ստացավ COP29-ով՝ բարձրաձայնվեց ԼՂ-ում հայերի էթնիկ զտման, Ադրբեջանում մարդու իրավունքների վիճակի մասին․ Օլեգ Դուլգարյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
22.11.2024 | 18:58
Մուշեղ Մկրտչյանը դարձել է ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
22.11.2024 | 18:45
Ավինյանն ու Մարությանը կբանավիճեն Factor TV-ում, ՀՀ-ն և Վրաստանը կմրցեն Ազգերի լիգայում․ ԼՈՒՐԵՐ
22.11.2024 | 18:40
Լրտեսության մեջ մեղադրվող Սարգիս Գալստյանը դատապարտվել է 18 տարի ազատազրկման
22.11.2024 | 18:32
Տոկաևը Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակի սրման պատճառով հանձնարարել է ռազմական ու քաղաքացիական օբկետների պաշտպանության հրատապ միջոցներ ձեռնարկել
22.11.2024 | 18:24
Ալիևը հայտարարել է, թե Հարավային Կովկասում բարենպաստ պայմաններ են ստեղծվել խաղաղության համար
22.11.2024 | 18:16
Բրազիլիան հետաքրքրված է տեխնլոգիական ոլորտում Հայաստանի հետ համագործակցությամբ
22.11.2024 | 18:09
«Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է
22.11.2024 | 18:00
Factor TV-ի լրագրողը մրցանակի արժանացավ
Բոլորը

Վերջին 4 տարիներին  պետական բուջեով  հասարակական կարգի, անվտանգության և դատական գործունեության համար  տարեկան ծախսվել է գրեթե 100 միլիարդ դրամ:

2018թ.-ին հասարակական կարգի, անվտանգության և դատական գործունեության ծախսերը կաճեն՝ հասնելով  102.2 մլրդ դրամի (մոտ 212 մլն դոլար):

 

 

Հասարակական կարգի, անվտանգության և դատական գործունեության համար կատարվող ծախսերը կկազմեն 2018թ.-ի պլանավորվող ՀՆԱ-ի 1.75%-ը:

 

 

Եթե այս ցուցանիշը դիտարկում ենք վերջին 10 տարիների կտրվածքով, ապա 2009թ.-ի պետական բյուջեով հասարակական կարգի, անվտանգության և դատական գործունեության համար նախատեսված էր 63 մլրդ դրամ, որից  միայն ոստիկանութան համար մոտ 25 մլրդ դրամ:
 2018 թվականի բյուջեով արդեն  նախատեսված է 102,2 միլիարդ դրամ, որից միայն ոստիկանության համար՝ 40 մլրդ դրամ:

Այսինքն` այս ոլորտում ծախսերը 10 տարում աճել են մոտ 40 մլրդ դրամով, իսկ ոստիկանության ծախսերը` 15 մլրդ դրամով:

 

Ոլորտի ընդհանուր ծախսերի մեջ առյուծի բաժինը տանող ոստիկանության ծախսերը՝  40 մլրդ դրամ  կամ մոտ 83 մլն դոլար, 2015թ.-ի համեմատությամբ աճել են 2 մլրդ դրամով:

 

Հասարակական կարգի և անվտանգության բյուջեները միասին 2018թ.-ին կկազմեն մոտ 63 մլրդ դրամ (մոտ 130 մլն դոլար), այսինքն` ոստիկանությանը և ազգային անվտանգությանը հատկացվում է հասարակական կարգի, անվտանգության և դատական գործունեության համար կատարվող ծախսերի մոտ 60%-ը:

 

 

 

Ազգային անվտանգությանը հատկացվող գումարները 2018թ.-ին կկազմեն 20.3 մլրդ դրամ (մոտ 42 մլն դոլար), որոնք, ի դեպ, 2015թ.-ի համեմատությամբ նվազել են գրեթե 3 մլրդ դրամով:

 

 

Դատական գործունեության և իրավական պաշտպանության ոլորտում կատարվող ծախսերը 2018թ.-ին կկազմեն 11.5 մլրդ դրամ (մոտ 24 մլն դոլար), դրանք  էական աճ  չեն արձանագրել: Այս ծախսերից մոտ 10.7 մլրդ դրամն ուղղվելու է դատարաններին, իսկ 775 միլիոնը՝ իրավական պաշտպանությանը:

 

Կալանավայրերի վրա ծախսվող գումարները 2018թ.-ին կրճատվել են և կկազմեն 8.1 մլրդ դրամ (մոտ 17 մլն դոլար), 2015թ.-ի 10.7 մլրդ դրամի փոխարեն: Եթե դա պայմանավորված է կալանավորների թվի կրճատմամբ՝ դա կարող է լինել օբյեկտիվ պատճառ: Նման վիճակագրություն, սակայն, առայժմ հրապարակված չէ: Հետևաբար՝ այս կրճատումները է՛լ ավելի են վատթարացնելու քրեակատարողական հիմնարկների և դրանցում անզատության մեջ տարբեր իրավունքների անընդհատ խախտումների պայմաններում գոյատևող կալանավորների կյանքի պայմանները:  

 

Փրկարարական ծառայության բյուջեն 2018թ.-ին կկազմի մոտ 8.7 մլրդ դրամ (մոտ 18 մլն դոլար), որը գրեթե չի փոփոխվել նախորդ տարիների համեմատությամբ:

Նախաքննության վրա ծախսվող միջոցները կկազմեն 6.5 մլրդ դրամ, 2015թ.-ի 5.8 մլրդ դրամի փոխարեն, իսկ դատախազության բյուջեն 2018թ.-ին կկազմի մոտ 4 մլրդ դրամ:

Տնտեսագիտական լեզվով ասած՝ այս ծախսերը տրանսակցիոն կամ գործառնական ծախսեր են, որոնք արվում են, սակայն ոչինչ չեն ստեղծում: Իսկ ծախսերի աճը ենթադրում է վիճակի վատացում: Քանի որ, եթե հանցագործությունները կրճատվում են, ապա ոստիկանների թիվն էլ պետք է նվազի ու բյուջեն նույնպես, եթե դատական համակարգն աշխատում է արդյունավետ և   տարիներով քննվող գործերը պակասում են, ապա շատ դատավորներ ունենալու կարիք էլ չպետք է  լինի: Մինչդեռ հիմա  սխալ որոշումներ կայացրած դատավորները հսկայական ծախսեր են ստեղծում պետական բյուջեի համար՝ ՄԻԵԴ վճիռների տեսքով: Ահա այսպիսի համակարգի  գործունեության վրա էլ   ամեն տարի հարկատուներիս գրպանից ծախսվում է   100 միլիարդ դրամ:  

      

 

Թ. Միքայելյան