Վերջին շրջանում բնակչության մեջ ապատեղեկատվություններ են տարածվում այն մասին, որ հանրային ծառայությունների ոլորտում, հատկապես էներգետիկ համակարգում գործող սակագներն իրականում պետք է լինեն շատ ու շատ ավելի ցածր, քան սահմանված են:
Արցախի Հանրապետության հանրային ծառայությունները և տնտեսական մրցակցությունը կարգավորող պետական հանձնաժողովն տեղեկացնում է, որ ստիպված է արձագանքել նշված ապատեղեկատվություններին և որպես ոլորտի կարգավորող ներկայացնել իր մասնագիտական մոտեցումը:
Արցախի Հանրապետության հանրային ծառայությունները և տնտեսական մրցակցությունը կարգավորող պետական հանձնաժողովը հանրային ծառայությունների և տնտեսական մրցակցության ոլորտում իրականացնում է պետական քաղաքականության մի մասը հանդիսացող կարգավորումը, այն է՝ օրենքներով սահմանված իր լիազորությունների իրականացմամբ հավասարակշռել սպառողների ու հանրային ծառայությունների և տնտեսական մրցակցության ոլորտում կարգավորվող գործունեություն իրականացնող անձանց շահերը:
Հենց այս սկզբունքն էլ դրված է Հանձնաժողովի կողմից իրականացվող գործունեության, այդ թվում՝ սակագնային քաղաքականության հիմքում:
Տեղեկացնում ենք, որ Արցախի Հանրապետության հանրային ծառայությունները և տնտեսական մրցակցությունը կարգավորող պետական հանձնաժողովը հանրային ծառայությունների ոլորտներում մատուցվող՝ կարգավորման ենթակա ծառայությունների սակագները հաշվարկում և սահմանում կամ վերանայում է օրենքներով ամրագրված սկզբունքների, Հանձնաժողովի որոշումներով հաստատված սակագների հաշվարկման մեթոդիկաների՝ հաշվարկային բանաձևերի հիման վրա, ինչպես նաև հաշվի առնելով պետություն-մասնավոր հատված գործընկերության ծրագրերի շրջանակում կնքված համաձայնագրերի պահանջները:
Ընդհանրապես սակագների մշակման գործընթացն իրականացվում է հիմնականում հետևյալ երկու փուլով.
1) ընկերությունների տարեկան անհրաժեշտ հասույթի մեծության հաշվարկ.
2) ծախսերի վերլուծություն, դասակարգում, սակագների կառուցվածքի ընտրություն և սակագնային դրույքների հաշվարկ:
Անհրաժեշտ հասույթը, որը ընկերություններին թույլատրվում է ստանալ սակագների միջոցով, պետք է բավարար լինի ընկերությունների հուսալի, անվտանգ և շարունակական գործունեության համար պահանջվող բոլոր ծախսերը կատարելու և ներգրավված կապիտալի դիմաց ողջամիտ շահույթ ստանալու համար:
Միևնույն ժամանակ հարկավոր է ընդգծել, որ սակագների վրա էական ազդեցություն ունեն մի շարք գործոններ: Այդ գործոնները դասակարգվում են հետևյալ հիմնական խմբերում՝
- արտադրության և սպառման կառուցվածքի փոփոխություն,
- կուտակված մաշվածության արդյունքում շահույթի նվազում,
- իրականացված կապիտալ ներդրումների արդյունքում մաշվածության և շահույթի ավելացում,
- վարկային միջոցների մարման և սպասարկման ծախսերի փոփոխություն,
- աշխատավարձի գծով ծախսի կրճատում կամ ավելացում,
- շահույթի նորմայի կրճատում,
- վերականգնվող էներգետիկ ռեսուրսներով գործող էլեկտրաէներգիա արտադրող կայանների սակագների աճ,
- այլ ծախսային հոդվածների փոփոխություն:
Հենց այս գործոններն էլ ձևավորում են սակագները: Նույն սկզբունքը գործում է նաև Հայաստանի Հանրապետությունում:
Ամփոփելով վերը նշվածը՝ Հանձնաժողովը հավաստիացնում է, որ միչև այսօր սահմանված և վերանայված բոլոր սակագներն հիմնավորված են համապատասխան օրենքներով և Հանձնաժողովի որոշումներով ամրագրված սկզբունքներով, արդարացված են և հնարավորինս արտացոլում են համակարգի իրական պատկերը, ինչպես նաև պահպանված է շահագրգիռ կողմերի շահերի հավասարակշռությունը:
Հանձնաժողովն ակնկալում է հանրության ողջամտությունը՝ չտրվել ապատեղեկատվությանն ու այն չընդունել որպես բացարձակ ճշմարտություն, և միևնույն ժամանակ պատրաստակամություն է հայտնում լսելու ու բազմակողմանիորեն քննարկելու բարձրացվող ցանկացած, բայց միևնույն ժամանակ հաշվարկներով հիմնավորված հարցերն ու խնդիրները, որոնց լուծումն իրականում նպաստ կբերի մեր պետությանն ու ժողովրդին: