Արդարադատության միջազգային դատարանը մերժել է Ադրբեջանի բոլոր առարկությունները

Լուրեր

14.11.2024 | 19:45
ՔՊ-ն առաջարկում է 10 մլն դարձնել կուսակցություններին նվիրաբերվող գումարի չափը․ ՀՅԴ-ն աջակցում է. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 19:29
Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Դամասկոսի կենտրոնին
14.11.2024 | 19:12
Ղազախստանում քրգործ է հարուցվել կնոջ սպանության համար 24 տարով ազատազրկված նախկին նախարարի՝ «բանտից փախուստի» մասին տեղեկություն տարածելու համար
14.11.2024 | 19:00
ՀՀ-ն Թրամփի վարչակարգին պիտի ցույց տա՝ ագրեսորն Ադրբեջանն է․ նրա առանցքային բառը «խաղաղությունն» է․ Սոսի Թաթիկյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 18:51
Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
14.11.2024 | 18:26
Հորդառատ անձրևները ջրհեղեղներ և ավերածություններ են առաջացրել Իտալիայի Սիցիլիա շրջանում
14.11.2024 | 18:16
Արագ արձագանքման բժշկական խումբ կստեղծվի, որը մարդասիրական առաքելություն կիրականացնի արտերկրում․ Լենա Նանուշյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 18:09
Բորելը ԵՄ-ին առաջարկել է դադարեցնել քաղաքական երկխոսությունը Իսրայելի հետ․ Reuters
14.11.2024 | 18:00
ԱԳՆ-ն՝ ՀԱՊԿ-ի հետ կապված ՀՀ դիրքորոշման մասին, ԿԲ-ն արգելել է ՔՊ-ին փոխանցումներ անել EasyPay-ով և Telcell-ով․ ԼՈՒՐԵՐ
14.11.2024 | 17:53
Ստեփանակերտում մահացած հայուհու մարմինը 25 օր է՝ շարունակում է մնալ այնտեղ
14.11.2024 | 17:46
ՄԱԳԱՏԷ-ի ղեկավարը հնարավոր է համարել Իրանի հետ միջուկային գործարքի կնքումը
14.11.2024 | 17:35
«Հայկական ավիաուղիներ»-ը դեկտեմբերի 9-ից վերսկսում է չվերթները
14.11.2024 | 17:23
Պատրուշևը հայտարարել է, թե ՌԴ-ի գործակցությունը Հարավային Կովկասի երկրների հետ Արևմուտքի դժգոհությունն է առաջացնում
14.11.2024 | 17:11
Աջափնյակ վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել նախկին փոխթաղապետ Սերոբ Սարգսյանը
14.11.2024 | 17:04
ՀՀ-ն, Ղազախստանը և Ղրղզստանը ԵՄ-ից ներմուծումն ավելացրել են դեպի ՌԴ արտահանման աճի չափով
Բոլորը

Արդարադատության միջազգային դատարանն այսօր կայացրել է իր վճիռը Ադրբեջանի կողմից բարձրացված Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման միջազգային կոնվենցիայի կիրառման գործով նախնական առարկությունների վերաբերյալ (Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի):
Հիշեցնենք, որ 2021 թվականի սեպտեմբերի 16-ին Հայաստանը վարույթ է հարուցել Ադրբեջանի դեմ՝ Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման միջազգային կոնվենցիայի (CERD) ենթադրյալ խախտումների վերաբերյալ: Որպես Դատարանի իրավասության հիմք՝ Հայաստանը վկայակոչել է Դատարանի կանոնադրության 36-րդ հոդվածի 1-ին կետը և CERD-ի 22-րդ հոդվածը, որին երկու պետություններն էլ կողմ են։
2023 թվականի ապրիլի 21-ին Ադրբեջանը երկու նախնական առարկություն է ներկայացրել դատարանի իրավասության դեմ։

Այսօր կայացրած վճռով Դատարանը մերժում է Ադրբեջանի կողմից ներկայացված երկու նախնական առարկությունները։ Իր առաջին նախնական առարկության մեջ Ադրբեջանը պնդել էր, որ դատարանը իրավասություն չունի CERD-ի 22-րդ հոդվածի համաձայն, քանի որ այդ դրույթով սահմանված բանակցությունների նախապայմանը չի բավարարվել:

Այսօրվա վճռում, հաշվի առնելով փոխանակված նամակագրությունը և կողմերի միջև 2020 թվականի նոյեմբերից 2021 թվականի հոկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում տեղի ունեցած հանդիպումները, Դատարանը եզրակացնում է, որ Հայաստանը իրական փորձ է կատարել վեճը լուծելու նպատակով քննարկումների մեջ մտնելու Ադրբեջանի հետ, և որ բանակցություններն ապարդյուն են դարձել մինչև 2021 թվականի սեպտեմբերի 16-ը, այն օրը, երբ Հայաստանը ներկայացրեց իր դիմումը։
Ըստ այդմ, Դատարանը գտնում է, որ սույն գործում բավարարված է բանակցությունների նախապայմանը, և որ Ադրբեջանի առաջին նախնական առարկությունը պետք է մերժվի։ Իր երկրորդ նախնական առարկության մեջ Ադրբեջանը պնդել է, որ Հայաստանի որոշ պահանջներ չեն մտնում Դատարանի իրավասության շրջանակում՝ համաձայն CERD-ի 22-րդ հոդվածի, քանի որ դրանք հիմնված չեն 1-ին հոդվածի պարբերությունում թվարկված ռասայական խտրականության արգելված հիմքերից որևէ մեկի վրա:
Իր վճռում Դատարանը ընդգծում է, որ թեև CERD-ի կողմից տրամադրված ռասայական խտրականությունից պաշտպանությունը շարունակում է կիրառվել զինված հակամարտությունների ժամանակ, սույն գործով նրա իրավասությունը սահմանափակվում է CERD-ի շրջանակներում Հայաստանի պահանջներով: Այս լույսի ներքո Դատարանը պետք է պարզի, թե արդյո՞ք Հայաստանի կողմից բողոքարկվող կոնկրետ գործողությունները կարող են խտրական վերաբերմունք սահմանել՝ ելնելով զոհերի հայկական ազգային կամ էթնիկ ծագումից։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի այն պնդումներին, որ Ադրբեջանը քաղաքացիական կամ Հայաստանի զինված ուժերի անդամ էթնիկ հայերին ենթարկել է սպանության, խոշտանգումների և անմարդկային վերաբերմունքի` նրանց հայկական ազգային կամ էթնիկ ծագման հիման վրա, դատարանը հիշեցնում է, որ CERD-ը տարբերություն չի դնում զինված ուժերի և քաղաքացիական անձանց միջև։
Այն եզրակացնում է, որ Հայաստանի կողմից ենթադրյալ արարքները կարող են խտրականություն առաջացնել զինված ուժերի անդամների և քաղաքացիական անձանց նկատմամբ՝ «հիմնված» նրանց հայկական ազգային կամ էթնիկ ծագման վրա, որն իրականացվում է 2(1) հոդվածով պաշտպանված իրավունքներին միջամտելու նպատակով՝ CERD-ի 4 (ա) և 5 (բ) կետերը:
Այնուհետև, հաշվի առնելով սպանությունների, խոշտանգումների և անմարդկային վերաբերմունքի վերաբերյալ Հայաստանի պահանջների վերլուծության մեջ շարադրված պատճառները, դատարանը գտնում է, որ Հայաստանի կողմից ներկայացված ենթադրյալ արարքները՝ կապված էթնիկ հայ քաղաքացիների կամայական կալանավորման և բռնի անհետացման հետ, կարող են նաև խտրական լինել։ «Հայկական ազգային կամ էթնիկ ծագման վրա հիմնված» վերաբերմունք, որն իրականացվում է CERD-ի 2-րդ և 5-րդ հոդվածներով պաշտպանված իրավունքներին միջամտելու նպատակով։
Այսպիսով, Դատարանը եզրակացնում է, որ Հայաստանի վերոհիշյալ պահանջները մնում են CERD-ի շրջանակում, և որ Ադրբեջանի երկրորդ նախնական առարկությունը դատարանի իրավասության վերաբերյալ պետք է մերժվի։
Նշվում է, որ վճիռը վերջնական է՝ առանց բողոքարկման իրավունքի և կողմերի համար պարտադիր է։

Թարգմանությունը՝ Տաթև Ֆռանգյանի