Ի՞նչ է կատարվում դոլարի հետ․ Ռուսաստանից այցերի և անհանգիստ սպասումների գինը․ ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Տնտեսություն
08.06.2022 | 19:47Ընդամենը 3 ամիս առաջ ամերիկյան դոլարը Հայաստանում արժեր 520-530 դրամ։ Ուկրաինայում պատերազմի ֆոնին աժիոտաժ կար, բանկերն անգամ տոկոսներ էին սահմանել կանխիկացման համար։ Հիմա նորից կա աժիոտաժ, բայց հակառակ պատկերն է։ Ամերիկյան արժույթը 420-430 դրամ է՝ շուրջ 100 դրամով էժանացել է ընդամենը երկու-երեք ամսում։
Եթե դոլարի փոխարժեքին նայենք կարճ ժամկետում՝ 2-3 տարվա կտրվածքով, ապա սա ռեկորդ է, դոլարի փոխարժեքն ամենացածր մակարդակում է։ Եթե ավելի լայն կտրվածքով նայելու լինենք, ապա դոլարը մոտենում է պատմական ցածր մակարդակների, բայց՝ ոչ ռեկորդների։ Ամերիկյան արժույթի փոխարժեքը, մինչև 2014 թվականի թիռչքը, տատանվել է ավելի ցածր 400-420 դրամի միջակայքում։ Մինչ այդ՝ 2007-2008 թվականներին, այն ավելի ցածր փոխարժեք է ունեցել՝ մինչև 300 դրամ։
Հայաստանցիներից շատերն արտարժույթի փոխարժեքին հետևում են ամենօրյա կտրվածքով։ Rate.am կայքն էլ օրական 3-4 դրամի անկում է ցույց տալիս դոլարի փոխարժեքում։ Սոցցանցերում անհանգստության փուլին հիմա հաջորդել է կատակելու փուլը։
Իսկ սոցցանցերից դուրս շատերը պնդում են, որ առանձնապես չեն հետևում արտարժույթի փոխարժեքներին։ Դրանց ծանոթ են հիմնականում նրանք, ովքեր, օրինակ, մեքենա են վաճառել, նման այլ խոշոր գործարք են ունեցել կամ պետք է ունենան։
Տնտեսագետ Նարեկ Կարապետյանը երկու տարբեր խորհուրդ ունի․ մեկը դիվերսիֆիկացիան է, այսինքն՝ խնայողությունները տարբեր արժույթներով պահելը։ Երկրորդ խորհուրդն այն մասին է, որ եթե եկամուտներն ու ծախսերը դրամով են, ապա դոլարի գնին կարելի է ընդհանրապես ուշադրություն չդարձնել, քանի որ, ըստ տնտեսագետի, դրամը պատմականորեն, ընդհանուր առմամբ, կայուն արժույթ է։ Միայն թե դոլարի փոխարժեքըն ունի որոշակի ազդեցություններ ընդհանուր տնտեսության վրա։ Եվ, ըստ տնտեսագետի, եթե ոչ սովորական մարդիկ, ապա Կենտրոնական բանկը վստահաբար պետք է ուշադրություն դարձնի դրան։
«Կենտրոնական բանկի միջամտությունների հետ կապված, սակայն, հետևյալ խնդիրը կա․ եթե ԿԲ-ն փորձի դրամի ավելորդ արժևորումը կանխել, դրա համար պետք է շուկայից դոլար գնի, որ շուկայում դոլարի առաջարկը նվազեցնի, համամասնությունը վերականգնի։ Դոլար գնելը նշանակում է, որ վաճառելու է դրամ։ Սա ենթադրելու է, որ դրամային զանգվածը՝ դրամի առաջարկը, ավելանալու է, դա էլ ենթադրում է լրացուցիչ վարկավորման հնարավորություն բանկերի կողմից։ Իսկ դա հնարավորություն է տալիս տնտեսությունում լրացուցիչ պահանջարկի ու լրացուցիչ գնաճային ճնշումների»,- բացատրում է Կարապետյանը։
Կենտրոնական բանկից այս ամենին դեռ չեն արձագանքում։ Սպասվում է, որ կառույցն իր վերաբերմունքն արտահայտելու է մյուս շաբաթ՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի մասին որոշումով։ Այն էապես կարող է ազդել և՛ դոլարի փոխարժեքի, և՛ տնտեսական աճի չափի, և՛ գների վրա։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Գարիկ Հարությունյան