17.04.2025 | 12:07
Մեզ այլ միջնորդություն անհրաժեշտ չէ․ Միրզոյանը՝ Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացում Թուրքիայի դերի մասին
Գներն աճում են ավելի արագ, քան տնտեսությունը. 2021-ը՝ թվերով. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Տնտեսություն
02.02.2022 | 18:02
Երկնիշ տնտեսական աճ չունեցանք, բայց ճգնաժամային տարվանից հետո տնտեսությունը դանդաղ վերականգնման միտումներ է ցույց տալիս։ 2020 թվականին տնտեսական ակտիվության ցուցանիշի 7․5% անկումից հետո արդեն հաջորդ տարվա՝ 2021 թվականի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել է ընդամենը 5․8%-ով։ Սրանք Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներն են։
Տնտեսագետ Արմեն Քթոյանը նշում է՝ 1 տարում տնտեսության լիարժեք վերականգնման սպասելիքներ չկային էլ։
«Հիմնական գնահատականներով՝ ՀՀ տնտեսությունը նախաճգնաժամային մակարդակի կարող է հասնել միայն այս տարվա երկրորդ կեսին։ Եթե համեմատում ենք նրա հետ, որ տնտեսությունը կարող էր և չվերականգնվել կամ շարունակվեր նախորդ տարվա 7․5% անկումը, դրա համեմատությամբ՝ ունենք առաջընթաց։ Այսինքն՝ տնտեսությունն ինչ-որ միջին սցենարով, դանդաղ տենպերով վերականգնվում է։ Սա նշանակում է, որ տնտեսությունը դեռ լիարժեքորեն չի վերականգնվել, և վերականգնման տեմպերն արագ չեն»,- Factor TV-ի հետ զրույցում նշեց տնտեսագետը։
Նրա խոսքով՝ աճի դանդաղ տեմպը բխում է մեր երկրի հնարավորություններից․ արագացնելու համար պետք է խթան ունենալ, օժանդակ ռեսուրսներ, որոնք մենք չունենք։
Ըստ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների՝ տարվա ընթացքում ամենամեծ աճը գրանցվել է առևտրաշրջանառության ոլորտում՝ 17․7%: Արտահանումն աճել է 19.1%-ով, ներմուծումը՝ 16․9%-ով, արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը, 9․9%-ով, առևտրի շրջանառությունը՝ 7․5%-ով, շինարարության ծավալը՝ 7․4%-ով։ Միջին ամսական անվանական աշխատավարձն աճել է 7․6%-ով։ Աշխատավարձն առավելապես աճել է մասնավոր ոլորտում՝ 8․4%-ով, իսկ պետական հատվածում՝ 5․2%-ով։ 2021 թվականին անկում է գրանցվել 2 ոլորտներում՝ գյուղատնտեսություն և էլեկտրաէներգիայի արտադրություն։ Արմեն Քթոյանի խոսքով՝ գյուղատնտեսական որոշ արտադրությունների գծով հողատարածքների նվազում է արձանագրվել, որն այս անկման գլխավոր պատճառն է։
«Գյուղատնտեսությունը խնդրահարույց ոլորտ է, և գյուղատնտեսությունում մեծածավալ չօգտագործվող ռեսուրս կա, չօգտագործվող տարածքներ, որոնք եթե շրջանառության մեջ բերվեն, մենք լուրջ ներուժ ունենք, և աշխատանքի արտադրողականությունը բավականին ցածր է»,- ասաց տնտեսագետը։
Ինչ վերաբերում է էլեկտրաէներգիայի արտադրությանը, մասնագետը նշում է՝ թեև անկումը փոքր է՝ 0․6%, այնուամենայնիվ, ոլորտում կան խնդիրներ, որոնցից մեկն ատոմակայանի երկարատև կանգն էր։
«Տնտեսությունը դեռևս լիարժեքորեն չի վերականգնվել, էլեկտրաէներգիա սպառող շատ ու շատ հզորություններ իրենց լրիվ կարողություններով չեն գործում։ Պատճառներից մեկն էլ դա է»,- ընդգծեց Քթոյանը։
Նրա խոսքով՝ ոչ միայն պետք է նայել թվերին, այլև աճի կառուցվածքին։ Տնտեսության զարգացումը պետք է ապահովի տեխնոլոգիաների վրա հիմնված արտադրությունը, իսկ մեզ մոտ դրա աճի տեմպն այդքան էլ բարձր չէ։
«Արդյունաբերությունում ունենք աճ՝ 3,3%, բայց դրա զգալի մասը պայմանավորված է հանքագործությամբ։ Հանքագործության ոլորտում երկնիշ աճ կա, գների բարձր մակարդակով պայմանավորված՝ մշակող արդյունաբերությունում աճի տեմպերը շատ ավելի համեստ են»,- մանրամասնեց տնտեսագետը։
Քթոյանի կարծիքով՝ տնտեսության մեջ ունենք գլոբալ խնդիրներ, որոնք վերաբերում են Հայաստանի մրցունակությանն ու ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործմանը։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Անժելա Պողոսյան
