14.04.2025 | 22:00
ՀՀ-ն և Իրանը Ադրբեջանի ագրեսիայի լուրջ վտանգ են տեսնում․ զորավարժությունը դա է վկայում․ Սերգեյ Մինասյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Թուրքիայում դժգոհություն կա ՆԱՏՕ-ից․ թուրքերի 38 տոկոսը բացասաբար է վերաբերվում դաշինքին․ հարցում
Քաղաքականություն
20.02.2025 | 23:30
Թուրքիայում անցկացված հարցման համաձայն՝ թուրքերի 38 տոկոսը բացասաբար է վերաբերվում ՆԱՏՕ-ին: Սա արտացոլում է աճող թերահավատությունը դաշինքի նկատմամբ դրա առանցքային անդամ երկրում, գրում է Turkish Minute-ը։
Թուրքիայի ընդհանուր սոցիալական հետազոտությունը (TGSS) պարզել է, որ թուրքերի 38,5 տոկոսը ՆԱՏՕ-ին անբարենպաստ է համարում, մինչդեռ 34,75 տոկոսը մնում է չեզոք և միայն 27 տոկոսն է դրական կարծիք հայտնում։ TGSS-ը համապարփակ ազգային հետազոտություն է, որն արտացոլում է հաստատված միջազգային հետազոտական ծրագրերը, ինչպիսիք են ԱՄՆ Ընդհանուր սոցիալական հետազոտությունը (GSS) և Եվրոպական սոցիալական հետազոտությունը (ESS): Նախագիծն ուսումնասիրում է Թուրքիայի սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական լանդշաֆտը՝ թույլ տալով համեմատություններ անցկացնել համաշխարհային մոդելների հետ:
Թուրքիան պաշտոնապես ՆԱՏՕ-ին միացել է 1952 թվականի փետրվարի 18-ին՝ այն բանից հետո, երբ նրա անդամակցության փաստաթղթերը վավերացրել է այն ժամանակվա նախագահ Ջելալ Բայարը։ Ներկայում Թուրքիան մտնում է ՆԱՏՕ-ի գործողություններին և առաքելություններին նպաստող երկրների հնգյակում: Անկարան ՆԱՏՕ-ի ռազմական բյուջեում ութերորդ խոշորագույն ներդրողն է, որը կազմում է ընդհանուր միջոցների 4,59 տոկոսը և զբաղեցնում է յոթերորդ տեղը դաշինքի հրամանատարական կառույցներում անձնակազմի ներդրումներով:
Սակայն Անկարայի և ՆԱՏՕ-ի հարաբերությունները գնալով ավելի բուռն են դառնում։ Լարվածությունն աճել է նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի երկու տասնամյա կառավարման ընթացքում, որը նշանավորվել է տարածաշրջանային անվտանգության առաջնահերթությունների և ժողովրդավարական նորմերի շուրջ վեճերով։
2000-ականների սկզբին Աֆղանստանում և Կոսովոյում ՆԱՏՕ-ի առաքելություններին աջակցելուց հետո Թուրքիայի դաշինքը ՆԱՏՕ-ի հետ թուլացել է Սիրիայում քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ։ Անկարան դեմ էր քուրդ զինյալներին ԱՄՆ-ի աջակցությանը, որոնք նա համարում է, որ կապված են արգելված Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցության (PKK) հետ։ Հարաբերությունները հետագայում վատթարացան 2019 թվականին, երբ Թուրքիան ձեռք բերեց ռուսական C-400 համակարգերը, ինչի արդյունքում ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ կիրառեց՝ Անկարային հեռացնելով F-35 կործանիչների ծրագրից։
Թուրքիան նաև երկակի դեր է խաղացել 2022 թվականին Ռուսաստանի Ուկրաինա ներխուժումից հետո։ Բացի այդ, Անկարան երկու տարով հետաձգել է ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության վավերացումը։
Չինաստանի գլխավորած Շանհայի համագործակցության կազմակերպությանը միանալու նախագահ Էրդողանի հավակնությունները և BRICS-ին անդամակցելու նրա հետաքրքրությունն ընդգծում են ոչ արևմտյան գործընկերության Թուրքիայի ցանկությունը: Մոսկվայի և Պեկինի հետ Անկարայի հարաբերությունների խորացումը կարող է սպառնալ դաշինքի միասնությանը համաշխարհային անկայունության սրման պայմաններում:
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
