Փոքր դամբարանի մեծ գանձերը՝ ոսկուց, սարդիոնից, սաթից, անագից պատրաստված զարդեր, խեցեղեն ու պատգարակ. «Մեծամոր» հնավայրի բացառիկ գտածոները

Լուրեր

15.01.2025 | 23:34
Իսրայելն ու ՀԱՄԱՍ-ը հրադադարի համաձայնագիր են ստորագրել
15.01.2025 | 23:30
Բաքուն հայտնում է Քարվաճառում ադրբեջանցի զինծառայողի ինքնասպանության մասին
15.01.2025 | 23:13
Էրդողանը հայտարարել է, թե Թուրքիան ունակ է «ջախջախելու» բոլոր ահաբեկիչներին և կոչ արել «ձեռքերը հեռացնել» Սիրիայից
15.01.2025 | 22:57
ՀԱՄԱՍ-ը Իսրայելի կողմից ոչնչացված բոլոր զինյալներին փոխարինող է գտել․ Բլինքեն
15.01.2025 | 22:49
Կստեղծվի ոստիկանության բարեփոխումները համակարգող նոր խորհուրդ․ վարչապետը համակարգող խորհրդի նախագահն է
15.01.2025 | 22:42
Թրամփն այլևս չի խոստանում 24 ժամում վերջ տալ Ուկրաինայի հակամարտությանը. FT
15.01.2025 | 22:27
Երևանում և 7 մարզում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
15.01.2025 | 22:14
ԵՄ-ն Ադրբեջանին կոչ է անում ազատ արձակել իրենց հիմնարար իրավունքների իրացման համար ձերբակալվածներին
15.01.2025 | 22:00
ԵՏՄ-ից դուրս գալու հայտ ՀՀ-ն չի ներկայացրել․ այս պահին դրանից խոսելը ժամանակավրեպ է․ Ծովինար Վարդանյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.01.2025 | 21:49
Քննարկվել են ԱՄՆ ՄԶԳ-ի կողմից Հայաստանում իրականացվող ծրագրերին
15.01.2025 | 21:34
Ռուսաստանն օդային հարձակումներ էր ծրագրել Լեհաստանի և այլ երկրների դեմ․ Տուսկ
15.01.2025 | 21:20
ՀՀ ԱԳ փոխնախարարը ԱՄՆ կոնգրեսականներին է ներկայացրել Հարավային Կովկասում անվտանգային իրավիճակը
15.01.2025 | 21:11
Բաքվում կանխվել է հրեական համայնքի ղեկավարներից մեկի դեմ ծրագրվող մահափորձը․ իսրայելական ԶԼՄ-ներ
15.01.2025 | 21:00
ԱՄՆ-ից եկող թիմը կարող է օգնել ՀՀ սահմանների պաշտպանությանը, բայց մե՛նք պիտի կառուցենք մեր անվտանգային միջավայրը․ Սարո Սարոյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.01.2025 | 20:54
Կարսում թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններ կանցկացվեն
Բոլորը

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության «Պատմամշակութային հուշարձանների և պատմական միջավայրի պահպանություն» ծառայության ՊՈԱԿ-ի արշավախումբը (արշավախմբի ղեկավար՝ դոկտոր, պրոֆեսոր Աշոտ Փիլիպոսյան) «Մեծամոր» հնավայրի տարածքում 2022 թ. սեպտեմբերին մեկնարկած պեղաշրջանի ընթացքում հայտնաբերել է բացառիկ գտածոներ. տեղեկացնում են ՀՀ ԿԳՄՍՆ-ից։

Դամբարանադաշտում պեղումները կենտրոնացել են N 22 դամբարանից հարավ-արևելք տեղակայված N 23 դամբարանում: Այն (2.50 x 2.10 մ) անխաթար վիճակում մեզ հասած դամբարան է՝ ծածկված միջին չափի քարերից կազմված զրահով։ Դրա տակ բացվել է միջին ու մեծ քարերից շարված դամբարանախուցը (2.50 x 2.10 մ)՝ արևելք-արևմուտք կողմնորոշմամբ։ Դամբարանում, փայտե դիապատգարակին կծկված վիճակում, կոնքոսկրերի հատվածում մեկը մյուսի վրա տեղակայված էին երկու անհատներ, որոնցից մեկի վերին կմախքը՝ ձախ, իսկ ստորինը՝ աջ կողքին: Անհատների հետ նույն մակարդակի վրա բացվել են 10 ամբողջական խեցանոթներ, որոնց մի մասը տեղադրված էր դիապատգարակի տակ: Ստորին շերտում բացվել են ևս 8 ամբողջական անոթներ, որոնցից բացառիկ է կապտականաչավուն ջնարակապատ փոքրիկ սրվակը՝ իրանի վերին հատվածում պահպանված 2 միջանցիկ անցքերով: Անհատների պարանոցի և կրծքավանդակի շրջանները զարդարված էին ոսկուց, սարդիոնից, սաթից, անագից պատրաստված տարատեսակ ուլունքահատիկներով (գլանաձև, գնդաձև, ֆիլիգրան, հատիկազարդ, անվաձև), բաժանարարներով, կախազարդերով: Անհատներից մեկի նախաբազկի ոսկրերին առկա էին բրոնզից ապարանջաններ, որովայնի հատվածում՝ անագից ճարմանդներ:

N 2 կմախքի ձեռնաթաթի հատվածում առկա էր անագե բարակ լարից մատանի: Նախնական ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ անհատներն արական և իգական սեռի են: Դամբարանում առկա հնագիտական նյութի նախնական ուսումնասիրությունը թույլ է տալիս դամբարանը թվագրել մ.թ.ա. 2-րդ հազարամյակի վերջին քառորդով։

«Մեծամոր» հնավայրի տարածքում պեղումներն իրականացնում է հայ-լեհական արշավախումբը (լեհական արշավախմբի համաղեկավարը Վարշավայի համալսարանի Հնագիտության ինստիտուտի տնօրեն, դոկտոր, պրոֆեսոր Քշիշտուֆ Յակուբյակ): Հնագիտական աշխատանքներն իրականացվել են երկու տեղամասերում՝ միջնաբերդից արևելք տեղակայված քաղաքային թաղամասում և դամբարանադաշտի հատվածում: