15.12.2024 | 21:00
Այսօր երիտասարդներն ավելի ինքնուրույն են, բայց պակաս տեղեկացված. ապաքաղաքական զրույց Անուշ Ասլիբեկյանի հետ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
1 տարի՝ առանց վարպետի. Ջիվան Գասպարյանի կիսանդրին բացվեց Կոմիտասի պանթեոնում․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հասարակություն
06.07.2022 | 18:40
Ամերիկահայ աշխարհահռչակ գրող Վիլյամ Սարոյանը դուդուկահար Ջիվան Գասպարյանի նվագն առաջին անգամ լսելուց հետո ասել է. «Ջիվան, սա նվագ չէ, այլ աղոթք»։ Այսօր՝ հուլիսի 6-ին, լրանում է Ջիվան Գասպարյանի մահվան առաջին տարելիցը։ Կոմիտասի անվան պանթեոնում այսօր տեղի ունեցավ նրա կիսանդրու բացման արարողությունը: Ալեքսան Բաբայանը քանդակի վրա աշխատել է շուրջ կես տարի, մինչ այդ էլ ամիսներով մշակել են էսքիզները։
«Ջիվանի հետ շփվելու ընթացքում ավելի խորը ճանաչելով Ջիվան մարդուն, երաժշտին՝ կարողացել եմ այնպես անել, որ հարազատ մնամ իր կերպարին»,- ասում է քանդակագործը։
Վարպետը ստեղծագործական գործունեության ավելի քան 7 տասնամյակի ընթացքում հայկական ծիրանափողի փառքը տարածել է աշխարհով մեկ` հանդես գալով հեղինակավոր բազմաթիվ բեմերում, հայկական երաժշտության հնչյունները ներկայացնելով հայտնի ֆիլմերում, համագործակցելով հռչակավոր կոմպոզիտորների, համաշխարհային ճանաչում ունեցող երաժիշտների հետ: Հայկական դուդուկը հենց Ջիվան Գասպարյանի շնորհիվ հասանելի ու հասկանալի դարձավ արտերկրի հանդիսատեսին։ Նվագել պետք է հոգով` չէր հոգնում կրկնել երաժիշտը։ Ամբողջ աշխարհը գիտի, թե ինչ ավանդ է թողել Ջիվան Գասպարյանը՝ ասում է դուդուկահար Կամո Սեյրանյանը։
ԿԳՄՍ նախարար Վահրամ Դումանյանն ընդգծում է՝ անգնահատելի է Գասպարյանի վաստակը․ «Կարծում եմ՝ վարպետը ժողովրդի կողմից արժանացավ դուդուկի արքա տիտղոսին»։
Ջիվան Գասպարյան կրտսերն էլ դուդուկ է նվագում արդեն 25 տարի․ հպարտ է, որ մեծանուն վարպետի թոռն է, միևնույն ժամանակ, ասում է, պարտավորեցնող է։
ԿԳՄՍ նախարարությունը 2023 թվականին նախատեսում է դուդուկահարների միջազգային փառատոն կազմակերպել, որը կկրի Ջիվան Գասպարյանի անունը։ Հենց սա էլ կլինի հանրահայտ դուդուկահարի ստեղծագործական ժառանգության գնահատականը։
Ջիվան Գասպարյանն արժանացել է միջազգային հեղինակավոր մրցանակների, այդ թվում՝ «Ոսկե գլոբուսի», պարգևատրվել է «Մեսրոպ Մաշտոց» մեդալով, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» առաջին աստիճանի շքանշանով, արժանացել է Երևանի պատվավոր քաղաքացու կոչմանը: Նաև նրա շնորհիվ 2005 թվականին հայկական դուդուկն ու գործիքով կատարվող երաժշտությունը ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի կողմից ստացավ մարդկության բանավոր և ոչ նյութական մշակույթի ժառանգության գլուխգործոցի կարգավիճակ։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Արփի Հակոբյան
