Փաշինյանն է առաջին մեղավորը՝ հրաժարական չտվեց՝ ճգնաժամը խորացնելով․ ինքը կարող է պարտադրել լուծում․ Սուրեն Սահակյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Factor TV-ի հարցազրույցը «Քաղաքացու որոշում» կուսակցության գործադիր մարմնի քարտուղար Սուրեն Սահակյանի հետ

-Արմեն Սարգսյանը մարտի 13-ին հանդիպման է հրավիրել վարչապետին, ԱԺ խմբակցությունների ղեկավարներին և 17 ուժերի ղեկավարներին։ Դուք դրական եք գնահատում նախագահի նախաձեռնությունը, չնայած այն բանին, որ  «Քաղաքացու որոշումը» և այլ ընդդիմադիր ուժեր հրավիրված չեն։ Չէի՞ք ցանկանա մասնակցել։

-Ցանկալիի հարց չի։ Երկրում քաղաքական ճգնաժամը մտել է փակուղի և անընդհատ զարգանում է, ճգնաժամը խորանում է։ Ճգնաժամի հանգուցալուծման ճանապարհը, մենք գտել ենք, որ նախ բռնության բացառումով է, որովհետև քաղաքական հարցերում բռնությունը տեղ չունի, և այդ պարագայում երկխոսություն պետք է տեղի ունենա, բոլոր հարցերը քննարկվեն առանց ավելորդ նախապայմանների։ Կարծում եմ, որ դա՝ երկխոսությունը, այլընտրանք չունի։

-Բռնության գործիքը որպես ներքաղաքական հարցերի լուծման միջոց դուք մերժում եք։ Բայց տեսնում ենք՝ Վազգեն Մանուկյանը կայծակնային ապստամբությունից է խոսում, ուժով իշխանություն զավթելուց, բանակին կոչ են անում իշխանություն վերցնել, գնդակահարության տեսարան է բեմադրվում, այս պայմաններում միամտություն չէ՞ կարծելը, որ հանրային համերաշխություն լինելու է։

-Այդպիսի փորձերն անպտուղ են։ Մեր քաղաքական պատմության մեջ մենք տեսել ենք երկու դեպք, երբ հեռացրել են մեկ՝ ուժով, մեկ՝ ժողովրդի ճնշմամբ, մեկ՝ գնդակահարությամբ, և դրանից հետո հարցերը չեն լուծվել, ճգնաժամն ավելի է խորացել։ Այդ առումով նշեմ՝ բռնությունը ոչ թե հարցեր է լուծում, այլ խորացնում ճգնաժամը։ Եվ ի վերջո, այդ մարդիկ պետք է հասկանան՝ դա լուծում չի, խելոք նստեն բանակցությունների սեղանին, եթե չէ, հասկացող մարդիկ պետք է նրանց մեկուսացնեն քաղաքական դաշտից կամ պարտադրեն նրանց, որ ասելիքը արժեք չունենա։

-Այս օրերին քաղաքական գործիչների հնչեցրած կոչերի մեջ խնդիր տեսնո՞ւմ եք։

-Իհարկե տեսնում ենք։ Դրանք բռնության կոչեր են, որոնք պետք է բացառենք։ Ժամանակի ընթացքում, եթե քաղաքական մշակույթը դառնա սահմանադրական ճանապարհով խնդիրներ, քաղաքական հարցեր լուծելը, դրանք էլ ինքնաբերաբար կվերանան։ Ցավոք, բացի այդ քաղաքական ուժերը շատ մարդիկ պատկերացնում են՝ սրանց նստեցնել, նրանց գնդակահարել, և ամեն ճամբարից մյուսներին են պատկերացնում գնդակահարելու տեսարաններում։ Մեր քաղաքական մշակույթն այնքան հասուն պետք է լինի, որպեսզի ոչ մեկի մտքով դա չանցնի։

-Դուք խոսում եք ապագայի մասին, նշելով՝ «պետք է․․․», բայց այսօր ունենք կոնկրետ իրադրություն՝ ճգնաժամ, որը պետք է լուծել։

-Մենք չենք կարող ներկայում նմանվել խմբերից մեկին և պատկերացնենք, որ ապագայում էդպիսին կլինի։ Այդ մշակույթն ինչ-որ մեկը պետք է կրի և դա դարձնի ընդհանուրինը։

-Իրադրությունը հաղթահարելու պայման դնում էիք նաև վարչապետի հրաժարականի հարցը։ Շարունակո՞ւմ եք պնդել։

-«Նիկոլ Փաշինյան – վարչապետն» ինքնին խոչընդոտ է այն հարցերի կարգավորմանը, որոնք անհապաղ լուծման պահանջ են ուզում։

-Նիկոլ Փաշինյանն այս չորս ամսում հրաժարական չտվեց։ Փաշինյա՞նն է մեղավոր, որ խորացել է այդ ճգնաժամը։

-Հրաժարական չտվեց, դրա համար էլ խորացավ ճգնաժամը։ Գիտեք, Փաշինյանն այնքան լծակ ունի՝ որպես կառավարող ուժ, խորհրդարանում մեծամասնություն ունեցող, որ ցանկացած լուծում ինքը կարող էր համոզել և դա պարտադրել։ Եվ այո, առաջին մեղավոր ես պատկերացնում եմ Փաշինյանին, որովհետև մյուսները կարող է կապրիզ անեն, իրենց քաղաքական շահը չտեսնեն դրա մեջ, բայց պետության ղեկավարը պարտավոր է հավասարակշռված շահը ստիպել, հարկադրել մյուսներին, թեկուզ՝ եթե մի խումբ ձգտում է ապակայունացնել իրավիճակը։ Ղեկավարը պետք է կայունացնի երկրի վիճակը և զարգացման տանի։

-Դուք խոսում եք ներքին անկայունության, ապատիայի մասին։ Ըստ Ձեզ՝ ո՞ւմ է ձեռնտու այս դրությունը։ Բոլոր քաղաքական ուժերն ուզո՞ւմ են կայունություն։

-Ես կարծում եմ՝ ոչ։ Ամեն մեկն ուզում է այս իրավիճակում իր դիվիդենտը շատ լինի։ Դա քննադատություն է բոլորին։ Ո՞նց է ստացվում, որ փոխանակ ՀՀ-ի, պետականության, քաղաքացու շահն սպասարկեն, իրենց նեղ անձնական շահերն են առաջ տանում։ Մեկ ուզում են ընտրություն, վաղը չեն ուզում՝ ձե՞ռ եք առնում, ո՞ւմ շահերն եք դուք սպասարկում։

-Արտաքին ի՞նչ ուժեր կան, որ փորձում են ազդել ՀՀ-ի ներքաղաքական պրոցեսների վրա, ուղղորդել, որևէ մեկին աջակցել։ Այդքան թո՞ւյլ է Հայաստանի դիմադրողականությունը, որ արտաքին միջամտություններ լինեն։

-Դե Ադրբեջանի նախագահը հայտարարեց, որ իրենք՝ որպես պետություն, որպես գործոն վերացրել են Հայաստանի Հանրապետությունը, այնպես են արել, որ մեր ներսում պրոբլեմներից զատ ուրիշ բան չտեսնենք։ Եվ ես տեսնում եմ, որ իրենց իրոք հաջողվել է այդպես անել։ Միայն ինֆորմացիոն պատերազմը, որ մղում էին իրական պատերազմին զուգահեռ, հիմա էլ շարունակվում է և զարմանալի է, թե ինչքան պատրաստված էին այդ առումով։

-Շատ հաճախ Ձեր քաղաքական ուժին մեղադրում են, որ ծայրահեղ վիրավորական կամ քննադատական բառեր չեք օգտագործում Նիկոլ Փաշինյանի և նրա իշխանության հասցեին, և դա հիմք ընդունելով՝ պնդում են, թե այս իշխանության հետ եք իրականում՝ մասնակցել եք հեղափոխության։ Հիմա, ինչո՞ւ ծանր բառեր չեք օգտագործում և ո՞ւմ հետ եք։

-Քաղաքականությունը միայն քննադատելու համար չի, նաև այն մասին է, թե դու ինչ ես առաջարկում անել։ Լա՛վ, բոլորը վատն են, բայց դու ի՞նչ ես առաջարկում։ Հեղափոխական գործընթացներին մասնակցելիս մենք ընդդեմ չենք մասնակցել, հանուն ենք մասնակցել։ «Մերժիր Սերժին» կարգախոսը մերը չէ, մերը եղել է հանուն ազատ դատական համակարգի, հանուն բիզնեսի և կապիտալի տարանջատման, հանուն ուղիղ ժողովրդավարության և այլն։ Մեր խնդիրը սևացնելը չէ։ Այդ հարցը դրվել է, քանի որ հավասար Փաշինյանին մասնակցել ենք հեղափոխական գործընթացներին, ապա մենք Նիկոլ Փաշինյանի հետ ենք, արբանյակն ենք, մոլորակն են և այլն։ Նախ՝ հրաժարականի վերաբերյալ․ ասեմ, որ հրաժարականը դիտել որպես բոլոր խնդիրների բանաձև, իբր դեղ է՝ խմում ես, վերջ լուծվում է հարցը։ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական ներկայացրեց, բայց խնդիրները չլուծվեցին։ Սրանք համակարգային խնդիրներ են, որ լուծումներ են պահանջում, դրանք պետության հիմքը դնելու քայլեր են, որ մենք առաջարկում ենք։ Ես շատ եմ հարցրել, թե ո՞նց ենք մենք Նիկոլ Փաշինյանի հետ․ մենք ասում ենք, որ ողջամիտ է ինքը հեռանա, դա խնդիրների լուծման տեսանկյունից ճիշտ քայլ կլինի։

-Ասում եք՝ ողջամիտ է Նիկոլ Փաշինյանի հեռանալը, բայց 17 ուժերի պես Բաղրամյանի վրաններում չեք քնում։ Դա է ձեր կուսակցության և փողոցային ընդդիմության տարբերությունը։

-Իրենց մի հարց պետք է տան՝ մեր նպատակը էդպիսի բան անելու ո՞րն է։ Առաջներում դա ֆինանսական օգուտներ էր բերում, լրացուցիչ մենաշնորհներ էր տալիս, սոցիալական դիրք էր ապահովում հիերարխիայի մեջ։ Մերը ո՞րն է։ Ոչ ոք չի կարողանում այդ հարցին պատասխանել։ Հին տրամաբանությունից ելնելով ասում են՝ նախարար դառնաք։ Ես հիմա ասում եմ՝ մեզ հինգ անգամ առաջարկել են նախարար դառնալ, 2018-ից մինչև հիմա ինչ ասես առաջարկել են, այդ թվում՝ պատերազմից հետո, բայց մենք հրաժարվել ենք։ Այն, ինչ կարող էինք ստանալ «արբանյակություն» անելով, էդ ենթադրյալ շահը, որ պիտի ստանայինք, առաջարկել են, հրաժարվել ենք, էլ ի՞նչն է, որ մեզ կարող է ստիպել։ Ասում են՝ դե հետագայում ընտրություններ լինեն, Փաշինյանի հակառակորդների ձայները կփախցնենք։ Դա էլ Փաշինյանի շահն է, բա մերը ո՞րն է։

-Փաշինյանի իշխանությունից ծրարներով փողեր չե՞ք ստանում՝ ինչպես նախկինում հատուկ էր քաղաքան մշակույթին։

-Հիմա իրավիճակն այնպիսին է, որ ԱԱԾ-ի, իրավապահների տղյալներն ավելի շուտ իմանում են ընդդիմադիրները, քան Նիկոլ Փաշինյանը, և վաղուց հրապարակված կլինեին տվյալները։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Ռոբերտ Անանյան