Նեթանյահուն Թրամփին Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի է առաջադրել
Քաղաքականություն
08.07.2025 | 11:26
Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփին առաջադրել է ԽաղաղությանՆոբելյան մրցանակի։ Նեթանյահուն այս մասին հայտարարել է Վաշինգտոնում Սպիտակ տանը կազմակերպված պետական ընթրիքի ժամանակ, փոխանցում է DW-ի ռուսական ծառայությունը։
«Նա ամրապնդում է խաղաղությունը՝ մինչ մենք խոսում ենք, մեկ երկրում, մեկ տարածաշրջանից մյուսը»,- ասել է Իսրայելի վարչապետը ԱՄՆ նախագահի մասին:
Նեթանյահուն Թրամփին է հանձնել իր կողմից Նոբելյան կոմիտեին ուղարկված նամակի պատճենը:
Լրագրողներն ԱՄՆ նախագահին հարցրել են, թե ինչպես է առաջ ընթանում աշխատանքը Գազայի հատվածում հրադադարի հասնելու ուղղությամբ, որտեղ Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ շարժման միջև մարտերը շարունակվում են արդեն 22 ամիս։
«Չեմ կարծում, որ որևէ ուշացում կա։ Կարծում եմ՝ ամեն ինչ շատ լավ է ընթանում»,- ասել է Թրամփը։
Նա կարծիք է հայտնել, որ կողմերը «ցանկանում են հանդիպել և ցանկանում են դադարեցնել կրակը»։
Նեթանյահուն, իր հերթին, ասել է, որ Իսրայելը «միշտ կպահպանի վերահսկողությունը Գազայի հատվածի նկատմամբ» և այդ վերահսկողությունն ամբողջությամբ չի փոխանցի Պաղեստինի ինքնավարությանը։
Հուլիսի 6-ին Թրամփը հայտարարել էր, թե կարծում է՝ «լավ հնարավորություն» կա Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի միջև համաձայնության հասնելու առաջիկա օրերին:
Կատարի մայրաքաղաք Դոհայում ներկայում ընթանում են Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի պաշտոնյաների միջև անուղղակի բանակցություններ: Հուլիսի 4-ին պաղեստինյան խմբավորումը «դրական» էր արձագանքել ԱՄՆ-ի առաջարկին 60-օրյա հրադադարի վերաբերյալ՝ պատերազմի ավարտը քննարկելու համար: Սա ենթադրում էր ողջ մնացած 10 իսրայելցի պատանդի ազատ արձակում և 18 զոհվածի մարմինների հանձնում՝ Իսրայելի կողմից որոշ պաղեստինցի բանտարկյալների ազատ արձակման դիմաց: Սակայն ՀԱՄԱՍ-ը պարզաբանումներ է պահանջել հրադադարից հետո ռազմական գործողությունների դադարեցման, Գազայի հատվածից իսրայելական զորքերի դուրսբերման և մարդասիրական օգնության անարգել մուտքի հարցի վերաբերյալ: Նեթանյահուն պահանջները ՀԱՄԱՍ-ն անընդունելի էր անվանել։ Պաղեստինցի պաշտոնյան հուլիսի 7-ին AFP-ին հայտնել էր, որ Դոհայում բանակցությունների վերջին փուլն ավարտվել է «առանց առաջընթացի»:
2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Իսրայելի վրա ՀԱՄԱՍ-ի հարձակման ժամանակ զոհվել է ավելի քան 1200 մարդ, հիմնականում՝ խաղաղ բնակիչներ։ Պաղեստինցի զինյալների կողմից 251 պատանդառվածներից 49-ը դեռևս պահվում են Գազայի հատվածում, որոնցից 22-ը ողջ են։ Իսրայելական բանակի ցամաքային գործողության և Գազայի հատվածի ռմբակոծությունների ընթացքում զոհվել է մոտ 57,000 պաղեստինցի, վիրավորվել է ավելի քան 122,000 մարդ՝ ըստ ՀԱՄԱՍ-ի կողմից վերահսկվող տեղական առողջապահության նախարարության։
Հավելենք, որ մայիսի 10-ին էլ ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ Հնդկաստանի և Պակիստանի կառավարություններն էին պայմանավորվել հրադադարի և բանակցությունների մեկնարկի շուրջ՝ մի քանի օր տևած փոխադարձ հրթիռակոծություններից հետո։ Այնուհետև Իսլամաբադը պաշտոնապես առաջադրել է Թրամփի թեկնածությունը Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի՝ նշելով նրա «ուժեղ դիվանագիտական ներգրավվածությունը և կարևոր ղեկավարությունը»։
Հունիսի 24-ին էլ Վաշինգտոնի ճնշման տակ Իսրայելը և Իրանը համաձայնել էին կրակը դադարեցնել։ Իսրայելի ռազմաօդային ուժերը 12 օր շարունակ ռմբակոծում էին Իրանի միջուկային օբյեկտները և Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) հրամանատարական կենտրոնները: Իրանը պատասխան հարվածներ էր հասցնում Իսրայելի տարածքին։ Հունիսի 20-ին Թրամփը Truth Social-ում գրառմամբ կարծիք էր հայտնել, որ չի ստանա Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը՝ չնայած իր ջանքերին, «քանի որ այն տալիս են միայն լիբերալներին»։
ԱՄՆ մի քանի նախագահներ արժանացել են այս հեղինակավոր մրցանակին․ վերջինը դեմոկրատ Բարաք Օբաման է արժանացել մրցանակի՝ 2009 թվականին։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի