Հասարակություն
16.04.2024 | 20:59Իրավունքներ, ծառայություններ, մասնակցություն․ Հայաստանում պաշտոնապես մեկնարկել է հոգեկան առողջության համապարփակ շրջանակի խթանման եռամյա ծրագիրը։ Այն իրականացնում են Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, Ժողովրդավարության զարգացման հիմնադրամը, «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» իրավապաշտպան ՀԿ-ն, Հոգեկան առողջության հայկական ասոցացիան։ ՀՔԱՎ գրասենյակի նախագահ Արթուր Սաքունցի խոսքով՝ ծրագրի առաջնային նպատակը հոգեկան առողջության մասին օրենքի ընդունումն է, ինչպես նաև ապաինստիտուցիոնալացման ուղղությամբ ջանքեր գործադրելը։
Ծրագրի նպատակն է աջակցել հոգեկան առողջության ոլորտում իրավունքահեն մոտեցման ընդունմանը։ Քաղաքականություն և մեխանիզմներ ստեղծելով՝ ծրագիրն ուղղված կլինի մատչելի, ներառական և ապացույցների վրա հիմնված հոգեկան առողջության ծառայություններ ունենալուն, ինչպես նաև Հայաստանում առողջության խնդիրների նկատմամբ հասարակության բարենպաստ վերաբերմունքի ստեղծմանը նպաստելուն։
Ծրագրի ընթացքում համագործակցություն է նախատեսվում Առողջապահության, Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի, Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունների հետ։ Պաշտոնական մեկնարկի արարողությանը ներկա էին նաև երեք գերատեսչությունների ղեկավարները։
ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը շեշտեց՝ 2023-ի սեպտեմբերից դպրոցներում գործում է հոգեբանի պարտադիր հաստիքը, և այս ծրագրի համատեքստում նաև կարևորվում է հոգեբանների վերապատրաստման գործընթացի կազմակերպումը։ Հոգեկան առողջության համապարփակ շրջանակի խթանման եռամսյա ծրագիրը հունվարից արդեն ընթացքի մեջ է, ֆինանսավորող կազմակերպությունը Եվրոպական միությունն է։
Հոգեկան առողջության խնդիրների վաղ հայտնաբերման և ճիշտ ուղղորդման նպատակով կվերապատրաստվեն մարզերի առողջության պահպանման առաջնային օղակի ընտանեկան բժիշկները, մարզերի և Երևանի ծննդատների աշխատակիցները, մանկավարժահոգեբանական կենտրոնի աշխատակիցները և 1400 դպրոցի հոգեբանները։ Ծրագրի արդյունքում կմշակվեն հոգեկան առողջության խնդիրների վաղ ախտորոշման, բուժման փաստահեն ուղեցույցներ, ուղղորդման ճանապարհային քարտեզներ, ինչպես նաև թեման լուսաբանելու ուղեցույց, որի հիման վրա կվերապատրաստվեն լրագրողները։
Նախատեսվում է պիլոտային ծրագրերի իրականացում, որոնց արդյունքում Արարատի և Շիրակի մարզերում հասանելի կդառնան շարժական ծառայությունը և փոխօգնության մեխանիզմները։
Միջոցառման պաշտոնական հատվածի ավարտից հետո տեղի ունեցած պանելային քննարկման ընթացքում պետական և իրավապաշտպան կառույցների ներկայացուցիչները վերհանեցին հոգեկան առողջության ոլորտին առնչվող մի շարք խնդիրներ, ինչպես նաև պատասխանեցին քննարկմանը ներկա տարբեր կազմակերպությունների անդամների և անհատների հուզող հարցերին։ Հոգեկան առողջության և խնամքի ծառայությունների վերաբերյալ մատչելի և հասանելի տեղեկատվության ապահովման համար նախատեսվում է առանձին կայք ստեղծել, որը կունենա նաև մոբայլ տարբերակ։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Անի Թամրազյան
