ԵՄ-ԱՄՆ գագաթնաժողովը՝ Հարավային Կովկասում երկարաժամկետ խաղաղության ուղղությամբ աշխատելու մասին
Քաղաքականություն
16.06.2021 | 11:46ԵՄ-ԱՄՆ գագաթնաժողովից հետո Սպիտակ տունը համատեղ հայտարարություն է տարածել ԵՄ-ԱՄՆ տրանսատլանտիկ գործընկերության վերականգնման մասին։
«Մենք՝ Եվրամիության և Միացյալ Նահանգների ղեկավարներս, այսօր հանդիպեցինք՝ տրանսատլանտիկ մեր գործընկերությունը վերականգնելու, հետհամաճարակային դարաշրջանի համար համատեղ անդրատլանտյան օրակարգ սահմանելու և առաջընթացի գնահատման համար կանոնավոր երկխոսության պարտավորություն ստանձնելու համար»,- ասված է համատեղ հայտարարության մեջ:
ԵՄ-ԱՄՆ գագաթնաժողովի համատեղ հայտարարության մեջ նաև անդրադարձ է եղել Հարավային Կովկասում երկարաժամկետ խաղաղության հաստատմանը։
«Մենք վճռական ենք տրամադրված՝ շարունակելու պաշտպանել ԵՄ արևելյան գործընկերների ինքնիշխանությունը, անկախությունը և տարածքային ամբողջականությունը և կաջակցենք Ուկրաինայի, Վրաստանի և Մոլդովայի Հանրապետությունների բարեփոխումների ուղին: Մենք վճռական ենք աշխատել Հարավային Կովկասում երկարաժամկետ խաղաղության, ճկունության և կայունության ուղղությամբ»,- ասված է հայտարարությունում:
ՌԴ հետ հարաբերությունների մասին
ԵՄ-ԱՄՆ գագաթնաժողովը որոշում է կայացրել հատուկ ձևաչափով խորհրդակցություններ սկսել՝ ՌԴ-ի հանդեպ Բրյուսելի ու Վաշինգտոնի քաղաքականությունը համակարգելու համար։ Գագաթնաժողովն առանձնահատուկ կերպով կոչ է անում Ռուսաստանին չեղարկել ԱՄՆ-ին ու Չեխիային ոչ բարեկամ երկրների ցուցակում ներառելու որոշումը։
«Մեր քաղաքականությունն ու գործողությունները համակարգելու համար նախատեսում ենք բարձր մակարդակով ԵՄ-ԱՄՆ երկխոսություն սկսել Ռուսաստանի վերաբերյալ։ Մենք միասնական ենք Ռուսաստանի հանդեպ մեր սկզբունքային մոտեցման հարցում և պատրաստ ենք վճռականորեն արձագանքել նրա պարբերական բացասական վարքին ու վնասակար գործունեությանը, մասնավորապես, այսպես կոչված, ոչ բարեկամական պետությունների ցուցակի ստեղծմանը: Ռուսաստանը պետք է շտկի այս վարքագիծը, որպեսզի կանխի հարաբերությունների հետագա վատթարացումը»,- ասված է փաստաթղթում։
Միևնույն ժամանակ, գագաթնաժողովի հայտարարության մեջ շեշտվում է, որ «ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը բաց են պահելու Ռուսաստանի հետ կապի ուղիները և հնարավորություն են թողնելու՝ Ռուսաստանի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցերի շուրջ ընտրովի համագործակցության համար»:
Փաստաթղթում գագաթնաժողովի մասնակիցները նաև վերահաստատել են իրենց պատրաստակամությունը՝ «պայքարելու շորթող-վիրուսներ օգտագործող հաքերների գործունեության աճող սպառնալիքի դեմ, որոնք մեծ վտանգ են ներկայացնում մեր քաղաքացիների և հասարակությունների համար»:
Թուրքիայի հետ հարաբերությունների մասին
Հայտարարության մեջ նաև անդրադարձ է եղել Արևելյան Միջերկրականում ստեղծված իրավիճակին։
«Մենք վճռում ենք ձեռք ձեռքի տված աշխատել Արևելյան Միջերկրական ծովում կայուն ապաէսկալացման ուղղությամբ, որտեղ տարաձայնությունները պետք է կարգավորվեն բարեխղճորեն և միջազգային իրավունքին համապատասխան երկխոսության միջոցով: Մենք նպատակ ունենք ժողովրդավարական Թուրքիայի հետ համագործակցային և փոխշահավետ հարաբերություններ հաստատել»,- ասված է հայտարարությունում:
Չինաստանի հետ հարաբերությունների մասին
Եվրամիությունն ու Միացյալ Նահանգները պայմանավորվել են համաձայնեցնել իրենց գործողությունները Չինաստանի հետ հարաբերություններում, դրանք կներառեն համագործակցության և մրցակցության տարրեր:
«Մենք մտադիր ենք Չինաստանի նկատմամբ մեր բազմակողմանի մոտեցումների շրջանակում սերտորեն խորհրդակցել և համագործակցել հարցերի ամբողջ սպեկտրի շուրջ, որոնք ներառում են համագործակցության, մրցակցության և համակարգային մրցակցության տարրեր», – ասված է հայտարարության մեջ։
Փաստաթղթում ընդգծվում է, որ ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը «մտադիր են շարունակել համաձայնեցնել գործողությունները Չինաստանի վերաբերյալ ընդհանուր մտահոգությունների շուրջ՝ ներառյալ Սինցզյանում և Տիբեթում մարդու իրավունքների շարունակական ոտնահարումները, Հոնկոնգում ինքնավարության և ժողովրդավարական գործընթացների ոչնչացումը, տնտեսական հարկադրանքը, ապատեղեկատվական արշավները և տարածաշրջանային անվտանգության խնդիրները»։
Ryanair-ի հետ կապված միջադեպը
Եվրամիությունը և Միացյալ Նահանգները մտադիր են Բելառուսի իշխանություններին պատասխանատվության ենթարկել մարդու իրավունքների խախտումների և Մինսկում Ryanair ինքնաթիռի վայրէջքի հետ կապված միջադեպի համար:
«Մենք սատարում ենք Բելառուսի ժողովրդին և մարդու իրավունքների ու ժողովրդավարության վերաբերյալ նրանց պահանջները: Մենք վճռական ենք Լուկաշենկայի ռեժիմին պատասխանատվության ենթարկել՝ մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների ոտնահարման, ինչպես նաև թռիչքների անվտանգության սպառնալիքի համար»,- ասված է հայտարարության մեջ:
Համագործակցություն տիեզերքում
ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը պայմանավորվել են ամրապնդել համագործակցությունը նաև տիեզերքում, այդ թվում՝ գլոբալ դիրքավորման համակարգերին հասանելիության ընդլայնման և կլիմայի փոփոխության մոնիթորինգի առնչությամբ փոխգործակցության ակտիվացման հաշվին։
«Մենք պարտավորվել ենք ընդլայնել մեր համագործակցությունը տիեզերքում՝ ավելացնելով ջանքերը՝ հիմնվելով Galileo և GPS-ի մասին համաձայնագրի վրա» – ասված է հայտարարության մեջ:
Տաթև Ֆռանգյան