Ալիևը խաբել է իր եղբայր Թուրքիային, թե Ղարաբաղի հարցը 5-րդ օրը կլուծի․ նա դեռ պատասխան է տալու․ Վահրամ Թոքմաջյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

16.01.2025 | 23:17
Առաջիկայում տեղի կունենա Վրաստանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի ԱԳ նախարարների հանդիպում
16.01.2025 | 23:06
Ստամբուլի ընդդիմադիր քաղաքապետը Թուրքիայի իշխանություններին կոչ է արել իրեն դատել և հանգիստ թողնել իր կուսակցությանը
16.01.2025 | 23:02
Հասել ենք հարաբերությունների նոր մակարդակի․ Զելենսկին՝ Սթարմերի այցի մասին
16.01.2025 | 22:48
Factor TV-ի արձանագրումից հետո ՆԳՆ-ում կարմիր բերետավորին առնչվող ծառայողական քննություն է սկսվել
16.01.2025 | 22:44
«Թուրքական ավիաուղիներ»-ը հունվարի 23-ից վերսկսում է թռիչքները դեպի Սիրիա․ Իրանի և Իսրայելի քաղաքացիների մուտքն արգելված է
16.01.2025 | 22:28
Հյուսիսային Կորեան բացել է սահմաններն օտարերկրյա զբոսաշրջիկների համար
16.01.2025 | 22:14
Հանրապետության 32 հասցեի հուշարձան-շենքը շուտով կդառնա Մարկոս Գրիգորյանին նվիրված թանգարան
16.01.2025 | 21:59
Թրամփի թիմը մտադիր է Ուկրաինայում խաղաղության հասնել ՌԴ-ի դեմ նոր պատժամիջոցների օգնությամբ
16.01.2025 | 21:43
ՀՀ առաջին կին բանտապետը․ կդիմադրի՞ համակարգը նոր ղեկավարին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 21:39
Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
16.01.2025 | 21:23
Բայրամովը հայտարարել է, որ «ժամանակն է ամբողջությամբ դադարեցնել USAID-ի գործունեությունն Ադրբեջանում»
16.01.2025 | 21:10
Քննարկվել է ճանապարհաշինության մեջ օգտագործվող նյութերի որակի վերահսկողության հարցը
16.01.2025 | 21:00
Լավրովն ասաց՝ ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև սահման չկա․ դա ուղերձ է Բաքվին՝ կարող եք մտնել, 2-3 կմ այս կողմ, այն կողմ․ Թաթուլ Հակոբյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
16.01.2025 | 20:49
ԶՈՒ ԳՇ պետը հանդիպումներ է ունեցել Հունաստանի և Վրաստանի, առանձնազրույցներ՝ Ֆրանսիայի ու Շվեդիայի պաշտպանության շտաբների պետերի հետ
16.01.2025 | 20:43
Թրամփի հետաքրքրությունը Գրենլանդիայի նկատմամբ կապված է նավթի և գազի պաշարների հետ․ Politico
Բոլորը

Factor.am-ի հարցազրույցը պատմաբան Վահրամ Թոքմաջյանի հետ

– Պարո՛ն Թոքմաջյան, Եվրոպայում ահաբեկչական գործողությունների շղթա է։ Վերջին ահաբեկչական ակտը Վիեննայում էր, օրեր առաջ էլ Ֆրանսիայում էր։ Հիշում են ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի խոսքերը France 24-ին տված հարցազրույցում, որ եթե Թուրքիան այստեղ հաջողի, ապա նրան սպասեք Վիեննայում։ Եվ, ահա, ահաբեկչության ալիքը հասավ այնտեղ։ Այսօր էլ վարչապետն այսպիսի գրառում է արել «Ակնհայտ է, որ սկսվել է համաշխարհային հիբրիդային պատերազմ, և որքան աշխարհը շարունակի այն չնկատելու տալ, այն առավել նկատելի կդառնա»։ Համաձա՞յն եք այս ձևակերպումների հետ։

– Հիբրիդային պատերազմ վաղուց կա՝ կոնկրետ ահաբեկչական գործոնի հետ կապված, դա նոր երևույթ չէ։ Շատ են խոսում Վիեննային նախազգուշացնելու հետ կապված, այո՛, դա պատմական անալոգ էր՝ հաշվի առնելով, որ 17-րդ դարի վերջին թուրքերը հասել էին Վիեննայի դարպասների մոտ և մեծ դժվարությամբ եվրոպական քաղաքակրթությունը կարողացավ թուրքերի հետ պայմանագիր կնքել՝ դեռ այն ժամանակ զիջելով Բալկանների զգալի հատվածը և թույլ տալով, որպեսզի թուրքերն այդ գեոպոլիտիկ կենտրոնում՝ նախկին Բյուզանդական կայսրության տիրույթներում, ամրանան։ Այս մասով հասկանալի է, թե ինչու էր վարչապետը Վիեննա բառն օգտագործում, և ոչ թե Փարիզ կամ Հռոմ։ Ինչ վերաբերում է ահաբեկչության պատմությանը, դա շատ վաղուց սկսված գործընթաց է, որը մեկ օրվա պատմություն չունի և ունենում է ակտիվ ու պասիվ փուլեր՝ կապված այն բանի հետ, թե ահաբեկչությունը սատարող երկրների ղեկավարները կամ քաղաքական-ռազմական խունտաները ինչ դիրքորոշում ունեն այդ փուլում և ինչքանով են աջակցում ահաբեկչությանը։ Օրինակ՝ Ֆրանսիայում եղավ հաղորդագրություն, որ արգելվեց «Գորշ գայլերի» գործունեությունը։ Սա նշանակում է, որ Ֆրանսիան գնալու է ռադիկալ միջոցների և ինչ-որ կերպ փորձելու է պաշտպանել իր ներքին սահմանները, զերծ պահել ահաբեկչական գործողություններից։ Ցավոք, Վիեննայում, եթե առաջնորդվենք այն հանգամանքով, որ հարձակվեցին սինագոգի վրա, այստեղ գործ կարող ենք ունենալ դասական հակահրեականության հետ։ Ինչն է այստեղ խնդիրը, որ փորձում են այս խնդիրներին հաղորդել կրոնական բնույթ։ Սա ամենավտանգավոր մոտեցումն է, որ կարող է լինել։ Մենք տևական ժամանակ կարողացել ենք ապացուցել աշխարհին, որ մեր պատերազմը չունի կրոնական բնույթ, իսկ Ադրբեջանը հակառակն է փորձել ապացուցել։ Մենք ապացուցել ենք, որ սա կրոնական պատերազմ չէ, այլ Ադրբեջանի կողմից էթնիկ, այլատյացության բնույթ կրող և ցեղասպանական գործողությունները շարունակող պատերազմ է։ Եվ շատ կարևոր է, որ մենք կարողանանք դիտարկել այս ահաբեկչական ակտերի կապը Արցախում ծավալվող գործողությունների հետ, որովհետև դա ուղիղ համեմատականն է Էրդողանի վարած քաղաքականության, գոնե՝ վերջին տարիների։

– Ահաբեկչական խմբավորումների գոյությունը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում ոչ ոք այլևս չի հերքում։ Ի՞նչ ենք մենք սպասում քաղաքակիրթ աշխարհից, որն ընդհանրապես մերժում է ահաբեկչությունը։

– Իսկ ի՞նչ պետք է սպասենք։ Ես դա երբեք չեմ հասկացել։ Երբեք չեմ հասկացել, որ մենք ինչ-որ բաներ ենք սպասում Եվրոպայից, Ռուսաստանից, Ամերիկայից և այլն։

– Օրինակ՝ պատժամիջոցներ Թուրքիայի նկատմամբ․․․

– Մաքսիմում, քաղաքական առումով, որ իրենց ռազմավարական գործընկերոջ սանձերը քաշեն։ Սրանից ավելի՝ ոչ մի բան։ Եթե մենք կարծում ենք, թե Ֆրանսիան պետք է զորք ուղարկի, միանգամից հիասթափեցնեմ, չի լինելու դա։ Մենք մաքսիմալացնում ենք մեր ակնկալիքները, հետո սկսում ենք մարդկանց հայհոյել։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Ռոբերտ Անանյան