16.12.2025 | 22:21
Ինչ է գրված ՀՀն-Լյուքսեմբուրգ ռազմավարական հռչակագրում. ԱԳՆ-ն մանրամասներ է հրապարակել
Դրամի այս փոխարժեքով արտահանման ոլորտում մենք յուրաքանչյուր ամիս 5 մլն դոլար ենք կորցնում․ Աշոտ Թավադյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Տնտեսություն
08.10.2018 | 20:44
«Առաջին քայլերը ողջունելի են, երկրի զարգացման հիմքերը դրվում են։ Ամենակարևորը կա անկեղծ վերաբերմունք ժողովրդի, մասնավորապես՝ բիզնեսի զարգացման նկատմամբ։ Բացի այդ, հստակ պայքար կոռուպցիայի դեմ։ Ունենք երկրի ղեկավար, որն անկեղծ է ժողովրդի նկատմամբ և վայելում է ժողովրդի վստահությունը։ Սա շատ կարևոր է սկզբի համար»,- Factor.am-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ, Վերահսկիչ պալատի առաջին նախագահ Աշոտ Թավադյանը։
Անդրադառնալով 2019թ․ բյուջեի նախագծին՝ տնտեսագետը ողջունում է եկամուտները 154 մլրդ դրամով և ծախսերը 148 մլրդ դրամով ավելացնելու ծրագիրը։ Բայց միաժամանակ հավելում է, որ բյուջեի 20 տոկոսի կամ մոտ 300 մլրդ դրամի չափով այլ ծախսեր պլանավորելը կասկածելի է և ճիշտ չէ։ «Չասեմ կոռուպցիա, բայց սուբյեկտիվություն կա այստեղ»,- հավելում է նա։
Ա․Թավադյանը նաև գտնում է, որ տնտեսության զարգացման համար շատ կարևոր է հարկաբյուջետային քաղաքականությունը։ Նրա կարծիքով՝ ավելացված արժեքի հարկի համար 20 տոկոսը շատ բարձր շեմ է։ Նախապես շրջանառության 20 տոկոսի հարկումը խոչընդոտում է բիզնեսի զարգացմանը։ Տնտեսագետը հիշեցնում է, որ ԵՏՄ կազմում հիմնական գործընկեր Ռուսաստանում ԱԱՀ-ն 18 տոկոս է։ Եվ շեշտում է, որ հարկերի համար շեմ սահմանելիս կարևոր է հաշվի առնել այն չափանիշները, որոնք գործում են հիմնական գործընկեր երկրներում։
Նույնը վերաբերում է նաև փոխարժեքի քաղաքականությանը։ Դրամը կայուն է դոլարի նկատմամբ, բայց տնտեսագետը պատկան մարմիններին խորհուրդ է տալիս հաշվի առնել, օրինակ, ռուսական ռուբլու տատանումները և համարժեք քաղաքականություն վարել։ Նրա ներկայացմամբ՝ դրամի այս կայուն վիճակը չի նպաստում արտադրության ու արտահանման ավելացմանը, այդպիսով նաև՝ տնտեսության զարգացմանը։ Նա հաշվարկել է, որ այս փոխարժեքի պահպանման արդյունքում Հայաստանը յուրաքանչյուր ամիս մոտ 5 մլն դոլար է կորցնում միայն արտահանման ոլորտում։
Արդեն հինգերորդ տարին է, ինչ մեր երկիրն անդամակցել է ԵՏՄ-ին։ Անդամակցության առաջին ամիսներին տնտեսական ոլորտի պաշտոնյաները հայտարարում էին, թե ՀՀ-ն ԵՏՄ ընդհանուր մաքսային բյուջեից մոտ 300 մլն դոլար կստանա, բայց մինչև այժմ այդ հասույթը կազմել է 100-120 մլն դոլար։ Մյուս կողմից ԵՏՄ-ին է բաժին հասնում մեր ընդհանուր առևտրաշրջանառության ընդամենը 26-27 տոկոսը՝ այն դեպքում, երբ Եվրամիության հետ չունենալով նման մակարդակի երկկողմ համագործակցություն, ունենք նույնքան առևտրաշրջանառություն։ Ընդ որում՝ ԵՏՄ-ի հետ առևտրաշրջանառության 26-27 տոկոսից ավելի քան 90 տոկոսը բաժին է հասնում միայն այդ կառույցում դոմինանտ երկիր Ռւսաստանին։
Նման ցուցանիշների պարագայում արդյոք արդարացվա՞ծ էր ԵՏՄ-ին անդամակցելը։ Մեր այս հարցին ի պատասխան՝ Ա․Թավադյանը նշում է որ արդարացված է համարում և գտնում է, որ չանդամակցելու պարագայում մեր երկիրը տարեկան մոտ կես մլրդ դոլար կկորցներ։
Նա նաև հավելում է, որ մեր իշխանությունները չեն կարողացել ամբողջությամբ օգտագործել ԵՏՄ-ի ընձեռած հնարավորությունները։ Օրինակ, ՀՀ իշխանությունները պետք է պարբերաբար բարձրացնեն ՌԴ-ից ներկրվող գազի համար ոչ թե դոլարով, այլև ռուսական ռուբլիով վճարելու հարցը։
«Կարծում եմ, որ այդ հարցում պետք է բանակցենք։ ԵՏՄ պայմանագրի 64-րդ հոդվածը դա է ասում։ Հատկապես որ՝ այս շրջանում ԵՏՄ-ն ղեկավարում է մեր հայրենակիցը։ Ընդհանրապես բանակցություններում պետք է ակտիվ լինես ու հետևողականորեն պաշտպանես քո երկրի շահերը»,- եզրափակում է Ա․Թավադյանը։
Արմինե Ավետյան
