28.09.2024 | 14:16
Ալի Խամենեին տեղափոխել են անվտանգ վայր
Ֆրանսիական CAESAR-ը աշխարհի լավագույն հրետանային համակարգերից է, բայց հարց կլուծի լուրջ համակարգի կազմում․ Էդուարդ Աբրահամյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
20.06.2024 | 22:49
ԱՄՆ-ն և ՀՀ-ն հարաբերությունների կարգավիճակը բարձրացրին Ռազմավարական գործընկերության հանձնաժողովի մակարդակ, ինչպիսի ձևաչափ առկա է ԱՄՆ-ի և Իսրայելի միջև, թեև ամերիկյան կողմը ունի նաև անվտանգային պարտավորություններ Իսրայելի հանդեպ՝ ի տարբերություն Հայաստանի։ Ֆրանսիան էլ ՀՀ-ին հրետանի և այլ զենքեր է մատակարարում։ ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան խորհրդատուներ ունեն ՀՀ ՊՆ-ում՝ բանակի բարեփոխումներին մասնակցելու նպատակով։ Զուգահեռ՝ ՌԴ փոխարտգործնախարարն է ասում․ «Անվտանգության ոլորտում Հայաստանի ինքնիշխանության հետագա քայքայումը, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի «թղթե հովանոցի» տակ անցումը պարզապես անհնարին կդարձնեն Ռուսաստանի հետ միասնական պաշտպանական տարածքի պահպանումը, այդ թվում՝ ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում»։
Վերջին շաբաթվա ընթացքում Հայաստան են ժամանել ԱՄՆ Պետքարտուղարի երկու տեղակալներ։ Հունիսի 10-ից 12-ը Երևանում էր Էնթոնի Բլինքենի՝ Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը։ Իսկ հունիսի 17-ին և 18-ին Երևանում էր ԱՄՆ Պետքարտուղարի՝ կառավարման և ռեսուրսների հարցերով տեղակալ Ռիչարդ Վերման։ Նա ասել է, որ Հայաստանում քննարկումների արդյունքում ԱՄՆ-ն ուզում է ունենալ ճանապարհային հստակ քարտեզ, թե «ինչպես կարող ենք առաջընթաց գրանցել խաղաղության և բարգավաճման, տնտեսության, առևտրի, մարդկանց միջև շփումների ոլորտներում»։
Միջազգային հարաբերությունների դոկտոր, Անվտանգային վերլուծությունների ինստիտուտի ավագ փորձագետ Էդուարդ Աբրահամյանին Factor TV-ն հարց ուղղեց, թե ո՞րն է Ռուսաստանի և Ադրբեջանի մտահոգությունը Հարավային Կովկասում, որ դատապարտեցին Ֆրանսիային՝ Հայաստանին CAESAR տեսակի հրետանի վաճառելու համար։ Հնարավո՞ր է վտանգ են տեսնում ռեգիոնում Արևմուտքի դիրքերի ուժեղացման, որը կարող է քանդել Ռուսաստանի, Ադրբեջանի, Թուրքիայի ձևավորած տանդեմը, որը ռեգիոնում դոմինանտ դառնալու հավակնություն ունի։
«Ադրբեջանը ագրեսիվ արձագանքեց Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի հետ ՀՀ կապին, քանի որ Իլհամ Ալիևը ուժային վերահսկողություն է ուզում հաստատել ՀՀ-ի վրա, և ՌԴ-ի հետ միասին ռուս-ադրբեջանական գոտի ձևավորել։ Նրանք կարծում են, որ ՀՀ-ն չունի իրավունք անել քայլեր՝ առանց նրանց հետ համաձայնեցնելու։ ՀՀ-ին մեծաքանակ զինտեխնիկա է պետք՝ Ադրբեջանի համար ասիմետրիկ սպառնալիքներ ստեղծելու նպատակով, հայ ազգը զինագործ պիտի դառնա՝ ստեղծի մասսայական ոչնչացման զենքեր, որոնք ռազմական դիսբալանսը կբերեն բալանսի, կզսպեն Ադրբեջանին, ինչի շնորհիվ կապահովի խաղաղություն։ ՀՀ-ն պատերազմի կանխարգելող հարվածի ռազմավարություն պիտի ստեղծի զինուժի ռեֆորմներում, ոչ թե սպասի՝ Ադրբեջանը զավթի տարածքներ, հետո մտածի՝ ոնց հետ վերցնել։ Հայաստանը պետք է թույլ չտա սրընթաց հաղթանակ ունենալ։ Ֆրանսիական CAESAR-ը աշխարհի լավագույն հրետանային համակարգերից է, բայց այն հարց կլուծի, եթե լուրջ համակարգ գոյություն ունենա։ ՀՀ-ն պիտի ուժային խաղին մասնակցի՝ զսպման օղակ դառնա ՌԴ-ի և Թուրքիայի միջև, եթե ուզում է ԱՄՆ-ի ոչ-ՆԱՏՕ դաշնակցի կարգավիճակ ստանալ՝ չհրաժարվել իր իրավունքներից։ Բայց եթե ՀՀ-ն ընդունում է Ադրբեջանի ագրեսիվ պահանջների լեգիտիմ լինելը, դա ինքնասպանություն կլինի։ Ուժի կիրառմամբ պայմանագիրը ընդունելի չի կարող լինել, սա պետք է հասկանալի դառնա նաև ԱՄՆ-ի համար»։
Էդուարդ Աբրահամյանը թերահավատ է Հայաստանի իշխանությունների քաղաքականության նկատմամբ, թե նրանք կկարողանան ԱՄՆ-ի և ընդհանրապես՝ գլոբալ Արևմուտքի հետ ռազմավարական հարաբերություններ կառուցել։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Ռոբերտ Անանյան
