Իսրայելը պետք է վերանայի իր հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ․ Jerusalem Post
Քաղաքականություն
21.07.2020 | 22:23Իսրայելական Jerusalem Post պարբերականում «Իսրայելը պետք է վերանայի իր հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ» վերտառությամբ հոդված է հրապարակել։ Հոդվածի հեղինակ Ալեքս Գալիցկին նշում է, որ Իսրայելի հետ Ադրբեջանի բուռն զարգացող հարաբերությունները երկար ժամանակ հիմնվում էին այն կեղծ պատկերացման վրա, թե Ադրբեջանը «հանդուրժողականության երկիր» է։
«Ադրբեջանը հաճախ է մատնանշել երկրում ոչ մեծ, բայց եռանդուն հրեական համայնքի գոյությունը՝ որպես բազմազանության և հանդուրժողականության իր նվիրվածության վկայություն։ Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանը նավթադոլարների վրա հիմնված և նույն ընտանիքի կողմից արդեն ավելի քան կես դար կառավարվող բռնապետություն է։
Ադրբեջանը՝ Թուրքիայի մերձավոր դաշնակիցը և Հայոց ցեղասպանությունը ժխտողի համախոհը, ակտիվորեն ձգտում է վերացնել տարածաշրջանի բնիկ հայ բնակչությանը և նրանց հազարամյա քաղաքակրթության հետքերը: Ադրբեջանական ԽՍՀ-ն մերժում էր Արցախի և Նախիջևանի հայերի մշակութային, քաղաքական, լեզվական և տնտեսական իրավունքները, իսկ 1980-90-ական թվականների սկզբին ադրբեջանական իշխանությունները սկսեցին մասնակցել Ադրբեջանում կառավարության կողմից աջակցվող հայերի ջարդերին և զանգվածային սպանություններին, որպեսզի ճնշեն Արցախի անկախության կոչերը:
Այդ ծրագրերը նաև ուղղված էին հրեական համայնքներին, որոնք սկսել էին զանգվածաբար լքել Բաքուն՝ ի պատասխան հալածանքների հաճախակիացած դեպքերի։
Ադրբեջանի հարձակումը տարածաշրջանի հայերի վրա, վերջին հաշվով, հանգեցրել է լայնածավալ պատերազմի, որն ավարտվել է հրադադարով, ինչն ապահովել է անկախ և ժողովրդավարական Արցախի ստեղծումը։ Վերջին 30 տարիների ընթացքում ադրբեջանական կառավարությունը բազմիցս հանդես է եկել հռետորաբանությամբ, որը քարոզում է հայերի էթնիկ զտումներ Արցախում և Հայաստանի Հանրապետությունում՝ հայերին կանոնավոր կերպով անվանելով պետության թշնամիներ և ժխտելով տարածաշրջանում հազարամյա հայկական քաղաքակրթությունը։
2000-ական թվականների սկզբին Նախիջևանում շուրջ 28․000 հայկական մշակութային հուշարձաններ ոչնչացվեցին Ադրբեջանի կողմից՝ աննախադեպ մշակութային ցեղասպանության շրջանակներում»,- նշվում է հոդվածում։
Հեղինակն անդրադարձել է նաև Հունգարիայում հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանի դաժան սպանությանը, որը քնած ժամանակ կացնահարվել էր ադրբեջանցի զինվոր Ռամիլ Սաֆարովի կողմից՝ ՆԱՏՕ-ի շրջանակում անցկացվող ծրագրի ընթացքում:
Բացի այդ, հոդվածում անդրադարձ է արվում այս շաբաթվա ընթացքում Ադրբեջանի՝ ՀՀ-ի դեմ սանձազերծած ագրեսիային։
«Ադրբեջանում տասնյակ հազարավոր մարդիկ դուրս են եկել փողոց ՝ վանկարկելով «Մա՛հ հայերին» և Հայաստանի հետ պատերազմի կոչ անելով։ Պետության կողմից հովանավորվող ռասիզմի ինստիտուցիոնալացումը հայերի նկատմամբ պետք է դառնա մտահոգության անմիջական պատճառ ցանկացած ազգի համար, որը ոչ միայն վերապրել է ցեղասպանությունը, այլև շարունակում է պայքարել ռասիստական և խտրական հռետորաբանության տարածման դեմ, ովքեր ժխտում են նրա գոյության հիմնարար իրավունքը»,- նշվում է հոդվածում։
Բացի Ադրբեջանի կողմից փոքրամասնությունների իրավունքների աղաղակող անտեսումից՝ հոդվածի հեղինակը նշում է նաև, թե Ադրբեջանը երկար ժամանակ գործել է Իսրայելի ռազմավարական շահերի դեմ:
«Ադրբեջանը նաև հրաժարվել է դեսպանատուն բացել Իսրայելում ՝ տարածաշրջանային ճնշման պատճառով։ Մյուս կողմից, Հայաստանը հետևողականորեն զգալի քայլեր է ձեռնարկում Իսրայելի հետ բարիդրացիական հարաբերություններ հաստատելու ուղղությամբ ՝ ներառյալ Թել Ավիվում դեսպանություն ստեղծելու հանձնառությունը»,- ասված է հոդվածում:
Իսրայելական լրատվամիջոցի հոդվածագիրը եզրափափոկւմ է․ «Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ Իսրայելը պետք է վերանայի հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ»։
Նելլի Մելքոնյան