03.04.2025 | 20:28
ԵԽ պատգամավորները Հայոց ցեղասպանության հիշատակին նվիրված նիստում դատապարտել են ԼՂ-ից հայերի բռնի տեղահանումը
Նոր սահմանադրություն․ արտաքին ճնշմա՞մբ, թե՞ սեփական նախաձեռնությամբ է Փաշինյանը խոսում Մայր օրենքից. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
20.02.2025 | 22:37
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կարևոր է համարում Նոր Սահմանադրության ընդունումը: Ըստ նրա՝ գործող Սահմանադրության ընդունման համար անցկացված նախկին բոլոր հանրաքվեներն առնվազն հանրային ընկալման մեջ լեգիտիմության լրջագույն պակաս ունեն։
«ՀՀ Սահմանադրության ընդունման հետ կապված քաղաքացիների շրջանում չկա էն ընկալումը, որ սա իրենք են ընդունել, իրենք են քվեարկել։ Նոր Սահմանադրության ընդունման ռազմավարական նպատակն անցումն է «պետականազուրկ ազգի մնացորդային գործելակարգից դեպի պետականակերտ ժողովրդի գործելակարգ»,- երեկ իր ուղերձում նշեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Խորհրդարանական ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աննա Գրիգորյանի կարծիքով՝ Սահմանադրության փոփոխություն նախաձեռնելով՝ Փաշինյանը հերթական անգամ կատարում է Ալիևի պահանջը։
«Ես կարծում եմ՝ հիմնական նպատակն Անկախության հռչակագրին հղումը հանելն է»,- ընդգծեց Գրիգորյանը։
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի խոսքով՝ իշխանությունները քողարկում են իրականությունը։
«Սահմանադրության մասին խոսելիս առաջ չի բերվում որևէ կարևոր նպատակ, որը պետք է այդ փոփոխությամբ սպասարկի ՀՀ քաղաքացիների շահերը։ Չեն ասում, թե փոփոխությունն ինչ խոչընդոտների պայմաններում է տեղի ունենում և ինչ հնարավորություններ է ստանալու»,- ընդգծեց Աբրահամյանը։
Աննա Գրիգորյանի դիտարկմամբ՝ Սահմանադրության լեգիտիմությունը հարցականի տակ դնելով՝ Փաշինյանը հարցականի տակ է դնում նաև իր լեգիտիմությունը՝ որպես ՀՀ վարչապետ։
«Ես կարծում եմ, որ ինքը Սահմանադրական այս հանրաքվեն կզուգակցի ընտրություններով, կամ հիմա քննարկում են Եվրամիություն գնալու հարցը, գուցե դա էլ փորձեն ինչ-որ ձև ներառել այս հանրաքվեի մեջ»,- նշեց պատգամավորը։
Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հերքում է, թե Սահմանադրական փոփոխությունների մասին հայտարարությունները հաջորդում են Ալիևի պահանջին։ Պնդում է՝ ՀՀ-ում այդ մասին ավելի վաղ է խոսվել։
Արդարադատության նախարար Սրբուհի Գալյանի խոսքով՝ այս պահին աշխատում են Սահմանադրության նոր տեքստի վրա, որը պատրաստ կլինի մինչև 2026 թվականի ընտրությունները։ Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի անդամ Դանիել Իոաննիսյանը թերահավատ է, որ Գալյանի նշած ժամկետներում տեքստը պատրաստ կլինի։
Կառավարության անդամները չեն բացահայտում, թե Սահմանադրության ո՞ր գլուխները կամ ո՞ր հոդվածներն են փոխվելու։ Փաշինյանի թիմակից Գալյանը, սակայն, չի բացառում, որ Մայր օրենքից Անկախության հռչակագրին հղումը կարող է հանվել, իսկ հանրաքվեն, ամենայն հավանականությամբ, տեղի կունենա ընտրություններից հետո։
«Ես ոչինչ չեմ բացառում, բայց այդ հարցի շուրջ դեռևս վերջնական որոշում չունենք։ Կլինի այդ արտահայտությունը տեքստում, թե չի լինի, մեր իրական կյանքում դա որևէ բան չի փոխելու»,- նշել է արդարադատության նախարարը։
Բաքուն խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար հիմնական խոչընդոտ է համարում ՀՀ Սահմանադրությունը, քանի որ Մայր օրենքի նախաբանում հղում է արվում Անկախության հռչակագրին, որտեղ հիշատակվում է «Հայկական ԽՍՀ-ի եւ Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին որոշումը։
«Իշխանության օրակարգում նոր Սահմանադրություն ունենալը եղել է հեղափոխությունից հետո, ո՞ւր էր այդ ժամանակ Ալիևը»,- ասում է Սրբուհի Գալյանը։
Դանիել Իոաննիսյանի խոսքով՝ Կարեն Անդրեասյանի և Գրիգոր Մինասյանի պաշտոնավարման ժամանակ պրոցեսն այնքան է դանդաղել, որ բովանդակություն գրեթե չեն մշակել՝ բացի խորհրդարանական կառավարման համակարգի պահպանումից, կայուն մեծամասնության դրույթից հրաժարվելուց և այլ՝ առավել պակաս կարևորության մի քանի հարցերից։ Իոաննիսյանի վստահեցմամբ՝ նախաբանից անկախության հռչակագրին հղումը հանելու հարց մինչ այս չի քննարկվել։
Ալիևը ՀՀ Սահմանադրության փոփոխության պահանջ առաջ քաշեց Արցախի բռնի տեղահանումից հետո, իսկ 2024 թվականի ապրիլին հայտարարեց, որ Հայաստանը պետք է փոխի Սահմանադրությունը՝ դա համարելով խաղաղության պայմանագրի կնքման նախապայման։
«Ես դա ասում եմ, որովհետև Հայաստանի Սահմանադրության տեքստում հիշատակված է Անկախության հռչակագիրը, որում էլ, իր հերթին, գրված է, որ Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի մաս է։ Ինչպե՞ս մենք կարող ենք խաղաղության պայմանագիր ստորագրել, երբ նրանք Սահմանադրության մեջ նման հիշատակում ունեն»,- ասել էր Իլհամ Ալիևը։
Այդ հայտարարությունից հետո պաշտոնական Երևանն ասաց, որ ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունը ՀՀ ներքին հարցն է։ Ապա Փաշինյանը հայտարարեց, որ իրականությունն այն է, որ Ադրբեջանի Սահմանադրությունն է պարունակում տարածքային պահանջներ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ:
«Բայց կարևոր է արձանագրել նաև, որ մենք դա չենք դարձնում բանակցային թեմա, մենք չենք բարձրացնում այդ հարցը։ Ինչո՞ւ, որովհետև խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված տեքստում մենք ունենք դրույթ, որն ասում է հետևյալը, որ կողմերից որևէ մեկը չի կարող հղում անել իր ներքին օրենսդրությանը որպես արդարացում՝ տվյալ միջազգային պայմանագրի դրույթները չիրականացնելու համար»,- ընդգծել էր Նիկոլ Փաշինյանը։
2018 թվականից սկսած Փաշինյանը տարբեր առիթներով խոսել է սահմանադրական փոփոխություններ նախաձեռնելու մասին։ Նոր Սահմանադրության մասին առաջին անգամ խոսել է 2020 թվականին՝ Սահմանադրության օրվա առթիվ հղած ուղերձում՝ նշելով, որ այն պիտի հենված լինի քաղաքացիների կամքի վրա և քաղաքացիների կամքից բխող պետական կարգ հաստատի Հայաստանում:
Իսկ 2024 թվականին Հայաստանի Անկախության հռչակագրի ընդունման 34-րդ տարեդարձի առթիվ հղած շնորհավորական ուղերձում Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Անկախության հռչակագրի ողջ բովանդակությունը ներառված չէ ՀՀ Սահմանադրության մեջ, և որ այս երկու փաստաթղթերի բովանդակությունը նույնական չեն։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Արփի Հակոբյան
