Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև լարվածության աճը բարդացնում է տարածաշրջանային անվտանգության դինամիկան․ S&P Global Ratings

Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև աճող լարվածությունը բարդացնում է տարածաշրջանային անվտանգության դինամիկան՝ «առաջին հերթին 2023 թվականին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը միջամտելու՝ Ռուսաստանի դժկամության պատճառով»: Այս մասին ասվում է S&P Global Ratings միջազգային վարկանիշային գործակալության զեկույցում։

«Ի պատասխան Ռուսաստանի անգործության՝ Հայաստանը վերանայում է իր անվտանգության ռազմավարությունը։ Սա ներառում է Ռուսաստանի գլխավորած Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանն անդամակցությունը դադարեցնելու մտադրության մասին հայտարարությունն ու արևմտյան երկրների հետ սերտ կապերի ակտիվացումը: Հայաստանը նաև համատեղ զորավարժություններ է անցկացրել Միացյալ Նահանգների հետ՝ ազդարարելով ռազմավարական շրջադարձ դեպի իր միջազգային դաշինքների ամրապնդումը»,- ասվում է զեկույցում։

Ըստ S&P-ի՝ այս զարգացումները նպաստում են Հայաստանի աշխարհաքաղաքական անորոշության մակարդակի բարձրացմանը՝ հաշվի առնելով Ռուսաստանից այդ երկրի զգալի տնտեսական և էներգետիկ կախվածությունը։

«2023 թվականին Հայաստանի ընդհանուր արտահանման մոտավորապես 40%-ը բաժին է ընկել Ռուսաստանին, իսկ ներմուծման՝ մոտ 31,5%-ը։ Բացի այդ, տրանսֆերտների գրեթե 70%-ը ստացվել է Ռուսաստանից, ինչն ընդգծում է երկու երկրների միջև լայն ֆինանսական կապերը։ Այս կախվածությունն ակնհայտ է նաև էներգետիկ ոլորտում։ Ռուսաստանը Հայաստանի բնական գազի գրեթե 90%-ը մատակարարում է խողովակաշարերով, ինչը 2022 թվականին կազմել է երկրի էներգետիկ կարիքների 60%-ը։ Ռուսաստանից կրիտիկական տնտեսական և էներգետիկ ռեսուրսների այս կախվածությունն ընդգծում է այն պոտենցիալ խոցելիությունը, որին բախվում է Հայաստանը փոփոխվող աշխարհաքաղաքական դինամիկայի պայմաններում»,- նշվում է փաստաթղթում։

S&P-ի վերլուծաբանները նաև կարծում են, որ Երևանի և Բաքվի միջև անվտանգության ռիսկերը կպահպանվեն տեսանելի ապագայում, «հատկապես հաշվի առնելով, որ ադրբեջանցի պաշտոնյաները բազմիցս հայկական տարածքի որոշ հատվածներ անվանել են «Արևմտյան Ադրբեջան»»: