13.12.2025 | 22:20
Ֆրանսիան հաղթեց «Մանկական Եվրատեսիլ»-ում
«Ազգային-ազատագրական» ընկալումները պետք է վերաիմաստավորվեն. ապաքաղաքական զրույց Սիրանուշ Դվոյանի հետ. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հաղորդաշարեր
14.05.2023 | 21:00
Factor TV-ի A-politic հաղորդաշարի հյուրն է գրականագետ, Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի դասախոս Սիրանուշ Դվոյանը: Նրա կարծիքով՝ հայրենասիրության տարանջատումը «խորհրդահայկականի» և «անկախականի» բավականին պայմանական է և արդարացված է այնքանով, որքանով կարող է կապվել տարբեր դարաշրջաններում հասարակական տրամադրությունների հետ: Ընդ որում, խորհրդային շրջանը բացարձակապես միատարր չէ, և 1920-30-ական թվականների հայրենասիրության մեկնությունը խիստ տարբերվում է 1960-70-ականների ընկալումներից:
Կարելի՞, արդյոք, ուշ խորհրդային շրջանի մտավորական վերնախավում տիրապետող հայրենասիրական խոսույթը համարել «ռոմանտիկ», իսկ անկախության շրջանինը՝ «պրագմատիկ»: Ըստ հաղորդման հյուրի՝ խորհրդային այդ շրջանի գրականությունն իսկապես իր հիմնական սյուժեներով կապված է Ցեղասպանության պատմական տրավմայի հետ, և այդ ստեղծագործությունները մեծապես նպաստել են 1988 թվականի ազգային վերելքին, ինչպես նաև Երրորդ հանրապետության կայացմանը: Իսկ դրան հետևող պրագմատիզմն անխուսափելի էր, քանի որ պետությունը պետք է բնականոն հարաբերություններ ունենա հարևանների հետ:
«Ազգային-ազատագրական» բառակապակցությունը Հայաստանում ժամանակ առ ժամանակ ձեռք է բերում խիստ բացասական երանգավորում և ներկայացնում է դատարկ ճամարտակությանը գրեթե հավասարազոր: Մեկնաբանելով նման դրսևորումները՝ գրականագետը կարծիք է հայտնում, որ 2018 և 2020 թվականների իրադարձություններից հետո այն ընկալումները, որոնք ձևավորվել էին 19-րդ դարի 70-ական թվականներին, պետք է ոչ թե մերժվեն, այլ վերաիմաստավորվեն: Իսկ թե որոնք են լինելու հասարակության համար ընդունելի պատումները, պարզ կդառնա մոտակա տասնամյակներում:
Մանրամասները տեսանյութում:
Արամ Աբրահամյան
