Կողմնակի ազդեցությունները պատվաստումից հետո, մասնավորապես, կորոնավիրուսի դեմ պատվաստումից հետո, մեծապես կախված են բացասական ակնկալիքներից: Նման եզրահանգման են եկել գիտնականները, որոնց հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Psychotherapy and Psychosomatics ամսագրում, փոխանցում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն։
Դեղերից կողմնակի բարդությունների ռիսկն աճում է, եթե մարդը վախենում է և սպասում է նախապես բացասական հետևանքների։
«Մենք գիտենք, որ կողմնակի ազդեցությունների քանակը կախված է տարիքից, սեռից և պատվաստանյութի տեսակից։ Բայց հիմա նաև տեսնում ենք, որ կողմնակի ազդեցությունների վերաբերյալ մարդկանց սպասելիքներն ինքնին նպաստում են կոնկրետ մարդու մոտ դրանց առաջացմանը», – պատմել է Օրհուսի համալսարանի պրոֆեսոր Լենե Վասեն:
Նրա խոսքով՝ մասնակիցները, որոնք կողմնակի բարդություններ էին սպասում, ներարկումից հետո ավելի հաճախ են իրենց ավելի վատ զգացել: Նման վարքագիծը կարող է բացատրվել նոցեբոյի էֆեկտով։
Նոցեբո է կոչվում ոմն մի բան, որը չունի իրական հենք, բայց որևէ բացասական ազդեցություն է ունենում մարդու վրա, նույնիսկ կարող է մահվան պատճառ դառնալ: Եթե պլացեբոյի դեպքում մարդու մոտ գործի է դրվում հույսի մեխանիզմը, լավատեսական տրամադրվածությունը, ապա նոցեբոյի պարագայում գործում է վախի գործոնը: Օրինակ, եթե մարդը պատվաստումից հետո նախապես տրամադրված է ուժեղ ջերմության և տենդի, ապա նրա մոտ նման կողմնակի ազդեցությունների առաջացման հավանականությունը մեծանում է:
Նոցեբոյի էֆեկտը նվազեցնելու ամենաարդյունավետ միջոցը, գիտնականի խոսքով, պատվաստանյութերի և դեղերի հատկությունների մասին մարդկանց խելամիտ և բաց իրազեկումն է:
