Ինչո՞վ է վտանգավոր Գառնու տաճարի մոտ բաղնիքի խճանկարի վերականգնումը. մասնագետները դեմ են

Լուրեր

14.11.2024 | 21:31
Գրետա Թունբերգն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
14.11.2024 | 21:13
Կտրականապես մերժում ենք անհիմն տեսակետները․ Նիդերլանդների ԱԳՆ-ն արձագանքել է Ալիևի մեղադրանքներին
14.11.2024 | 20:59
Երևանի 4 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
14.11.2024 | 20:43
Ալեն Սիմոնյանը Հունգարիայի ԱԺ նախագահին հրավիրել է Հայաստան
14.11.2024 | 20:42
Դամասկոսին իսրայելական հարվածի հետևանքով 15 մարդ է զոհվել
14.11.2024 | 20:30
Եթե ՔՊ-ին մի բան եմ ասում, ընդունում են, չպետք է հերոսաբար ասեմ՝ սրիկա եք․ Արծվիկ Մինասյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 20:22
Բաքուն արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը Ադրբեջանի Սահմանադրության մեջ ՀՀ-ի նկատմամբ տարածքային պահանջների մասին
14.11.2024 | 20:15
Արուսյակ Ջուլհակյանը՝ ՀՅԴ-ի հետ համաձայնության մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 20:09
Թուրքիան և Մեծ Բրիտանիան ռազմական համագործակցության հարցեր են քննարկել
14.11.2024 | 20:00
Վտանգված է ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ բրյուսելյան օրակարգը․ վստահ չեմ՝ Թրամփը ռեսուրսներ կծախսի մեր ռեգիոնում․ Տիգրան Գրիգորյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 19:45
ՔՊ-ն առաջարկում է 10 մլն դարձնել կուսակցություններին նվիրաբերվող գումարի չափը․ ՀՅԴ-ն աջակցում է. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 19:29
Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Դամասկոսի կենտրոնին
14.11.2024 | 19:12
Ղազախստանում քրգործ է հարուցվել կնոջ սպանության համար 24 տարով ազատազրկված նախկին նախարարի՝ «բանտից փախուստի» մասին տեղեկություն տարածելու համար
14.11.2024 | 19:00
ՀՀ-ն Թրամփի վարչակարգին պիտի ցույց տա՝ ագրեսորն Ադրբեջանն է․ նրա առանցքային բառը «խաղաղությունն» է․ Սոսի Թաթիկյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
14.11.2024 | 18:51
Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
Բոլորը

Օրերս ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն աշխատանքային այցով մեկնել է Կոտայքի մարզի Գառնի և Գողթ համայնքներ: Նա շրջայց է կատարել մարզի «Գառնի» պատմամշակութային արգելոց-թանգարանում, ծանոթացել արգելոց-թանգարանի ենթակառուցվածքների զարգացման և զբոսաշրջային այցելությունների կազմակերպման ժամանակակից տեխնիկական հնարավորությունների ներդրման ծրագրերին: 
«Ուղիղ հանձնարարական եղավ տաճարի կողքին բաղնիքի խճանկարի վերականգնման համար, նաև ժամանակակից լուծումներով վերակառուցել այն շինությունը, որը ներառում է բաղնիքը: Դա շատ մոտ ապագայում կկատարվի»,- ասել է Ամիրյանը:

Խճանկարը վերականգնելու ծրագիրը, սակայն, մասնագետների շրջանում տարակարծությունների առիթ է տվել: Քանդակագործ Սահակ Պողոսյանը Factor.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, որ եթե նույնիսկ վերականգնողը որակյալ մասնագետ լինի, խճանկարը, միևնույն է, կդադարի պատմամշակութային արժեք լինելուց:

«Պատմամշակութային բոլոր արժեքները պետք է պահպանել ճիշտ նույն ձևով, ինչ հասել է մեզ, հարկավոր է մաքրել փոշուց, կեղտից, բայց ժամանակի կնիքը կորցնել չի կարելի: Զբոսաշրջիկներին հետաքրքրում է հենց խճանկարի հին, ոչ թե վերականգնված տեսքը»,-մեկնաբանեց քանդակագործը` հավելելով, որ եթե խճանկարում, օրինակ, ներառված է ծովաձիու պատկեր, որի միայն թևի հատվածն է պահպանվել, չարժե վերականգնել ֆիգուրը` պատմական շերտի կորստի հաշվին:

Նրա խոսքով` ավելի լավ է գումարներ ծախսել Գառնու տաճարի հանրահռչակման համար: «Ամեն ինչ չէ, որ պետք է վերականգնել»,- շեշտեց. Ս.Պողոսյանը:

Քանդակագործը մտավախություն հայտնեց, որ խճանկարի վերականգնումը կիրականացվի ոչ պրոֆեսիոնալ մասնագետների կողմից, ինչպես դա արվեց Աբովյան և Սայաթ-Նովա փողոցների խաչմերուկում գտնվող Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու դեպքում. «Եթե, օրինակ, այդպիսի սարսափելի արդյունք պետք է ունենանք, ավելի լավ է` ոչ մի քայլ չարվի: Թե չէ ոմանք գործ են «կպցնում», և նրանց համար խճանկարի արժեք լինել-չլինելը ոչ մի նշանակություն չունի: Արդյունքում անիմաստ ծախս է արվելու: Ոչ մի ոլորտում մասնագետների կարծիքը հաշվի չեն առնում, և բոլորն անում են այն, ինչ խելքներին փչում է»:

Ճարտարապետ Արտակ Ղուլյանի համար ևս պարզ չէ` որն է խճանկարի վերականգնելու անհրաժեշտությունը: Նրա համոզմամբ` հուշարձանը որքան հին է, եզակի, այնքան կարևորվում է բնօրինակի պահպանության հանգամանքը. «Չեմ հասկանում` ի՞նչ են ուզում անել. խճանկարը տգե՞ղ է, ուզում են գեղեցկացնե՞լ»:

Ճարտարապետն ընդգծեց, որ մենք տեղյակ չենք խճանկարի ո՛չ պատմական, ո՛չ հնագիտական ակունքներից, հայտնի չէ` այն արվեստի որ ուղղությանն է պատկանում, ազգային բնույթ է կրում, թե` ոչ, հայերն են դրա հեղինակը, թե հույները: Այնինչ, ըստ նրա, վերականգնում իրականացնելու համար այս մանրամասներին տիրապետելը բավական կարևոր է:

«Եթե բացարձակապես չենք տիրապետում նյութին` պետք է խճանկար հորինե՞նք, ո՞ւմ է դա պետք»,- նկատեց Ա.Ղուլյանը:

Նրա համոզմամբ` եթե այսպես շարունակվի` չենք տարբերի առաջին և քսանմեկերորդ դարերի գործերը: Ճարտարապետը հիշեց Զվարթնոցի խոյակները վերականգնելու անհաջող փորձերը: «Հիմա չգիտենք` այդ խոյակներից որոնք են նոր և որոնք` հին: Գիտամեթոդական առումով կատաստրոֆիկ սխալներ են արվել…Հռոմի կենտրոնում ավերակներ են, բայց մարդիկ պահում են դա, ոչ ոքի մտքով չի անցնում, որ անհրաժեշտ է վերականգնել»,- եզրափակեց մեր զրուցակիցը:

 

 

Աննա Բաբաջանյան