Արցախ վերադարձի շանսը. մի՞ֆ, թե՞ իրական հեռանկար. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

22.11.2024 | 09:36
ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են
21.11.2024 | 23:30
Թուրքիայում ընդդիմադիր քաղաքապետներին դատապարտել են ազատազրկման «ահաբեկչության» մեղադրանքով
21.11.2024 | 23:14
Երկու օրում 12 մեդալ. հայ ըմբիշների արդյունքները զինվորականների ԱԱ-ում
21.11.2024 | 22:57
«Ե՞րբ կազատվեն բանտարկված լրագրողներն ու ակտիվիստները»․արտասահմանցի լրագրողի հարցը՝ Ադրբեջանի ԱԳ փոխնախարարին
21.11.2024 | 22:42
Պուտինը հայտարարել է՝ Ուկրաինայի հակամարտությունը գլոբալ բնույթ է ստացել
21.11.2024 | 22:27
ԵԽԽՎ անդամների մուտքի արգելքը անընդունելի է.Գերմանիայի ԱԳ նախարարը Բաքվում կոչ է արել ազատ արձակել ձերբակալված ակտիվիստներին ու ընդդիմադիրներին
21.11.2024 | 22:15
Պուտինը բացահայտել է, թե ինչ բալիստիկ հրթիռ է կիրառվել Դնեպրին հարվածելու համար
21.11.2024 | 21:58
Երևանում և 7 մարզում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
21.11.2024 | 21:45
Պուտինը մեկնաբանել է հեռահար զենքի օգտագործման հնարավորությունը
21.11.2024 | 21:30
Նիկոլ Փաշինյանը վախեցնելու լեզվով է խոսում․ մեջքի հետևում այլևս հավատացող ժողովուրդը չկա․ Զարուհի Հովհաննիսյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
21.11.2024 | 21:21
ՀՀ-ն պատրաստակամ է իր հնարավորությունների չափով աջակցելու Իսպանիային ջրհեղեղի հետևանքները մեղմացնելու ուղղությամբ. Մհեր Գրիգորյան
21.11.2024 | 21:13
Արարատի մարզի մի շարք հասցեներում վթարային ջրանջատում կլինի
21.11.2024 | 20:59
Թուրքիան հազարավոր հետաքննություններ է սկսել «ապատեղեկատվության մասին օրենքով»՝ 2 տարվա ընթացքում 33 լրագրողների ազատազրկելով
21.11.2024 | 20:44
Գերմանիայի ԱԳ նախարարը այցով Բաքվում է
21.11.2024 | 20:30
Սա 3-րդ համաշխարհային պատերազմն է․ Ուկրաինային ԱՄՆ-ի ուղարկած հրթիռները կարող են սպառնալ Մոսկվային․ Տիգրան Խզմալյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Բոլորը

Մեկ տարի առաջ այս օրը՝ 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինուժը հարձակվեց Արցախի վրա։ Ադրբեջանի նախագահը խաղաղ բնակիչների վրա հարձակումը որակեց, այսպես կոչված, «հակաահաբեկչական գործողություն», որը շարունակվեց մինչև սեպտեմբերի 20-ի օրվա երկրորդ կեսը։ Սեպտեմբերի 24-ին սկսվեց արցախցիների բռնի տեղահանումը։

Արցախի ամբողջական հայաթափումից հետո գլխավոր հարցն է՝ արդյո՞ք ԼՂ հայերը երբևէ իրենց բնօրրան վերադարձի հնարավորություն կունենան։ Հայաստանի իշխանություններն ու ԼՂ նախկին պաշտոնյաներն այս պահին չեն մատնանշում հստակ քայլեր, թե ինչպես է հնարավոր արցախցիների վերադարձն իրենց տներ և ինչ մեխանիզմներով։

Մինչ Արցախի հայաթափումն Արցախի ԱԺ նախագահի պարտականությունները կատարող Գագիկ Բաղունցը սեպտեմբերի 19-ի կապակցությամբ «Եռաբլուր» այցի ժամանակ պատասխանելով Factor TV-ի հարցին՝ նշում է՝ պետք է հետամուտ լինել վերադարձի նպատակին։

Արցախի ԱԺ նախկին պատգամավոր Վահրամ Աթանեսյանն Արցախ վերադարձի մեկ հնարավորություն է տեսնում, որը, սակայն, չի օգտագործվում։

Հայաստանի իշխանությունները ներկա իրողությունների պայմաններում անիրատեսական են համարում արցախցիների վերադարձն իրենց բնակավայրեր։ Չնայած անգամ 2020-ի պատերազմից հետո հայտարարում էին՝ Հայաստանն Արցախի անվտանգության երաշխավորն է, իսկ ՔՊԿ-ի նախընտրական ծրագրում, բացի այս պնդումը, անգամ ամրագրել էր Շուշիի և Հադրութի ապաօկուպացիայի վերաբերյալ խոստումներ։ Ընտրություններից հետո էլ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն էր խոսել արցախահայության իրավունքների մասին։

Արցախի հայաթափման տարելիցի կապակցությամբ ՀՀ ԱԳՆ-ի կողմից տարածված հաղորդագրությունում ձևակերպումներն արմատապես տարբերվում են, և վերադարձի հնարավորության մասին ակնարկ չկա։ Իշխանությունն այժմ վտանգավոր է համարում այդ մասին խոսակցությունները։ Նիկոլ Փաշինյանը նման տեսակետ հայտնեց, երբ օգոստոսի վերջին հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ լրագրողը հետաքրքրվեց՝ ինչո՞ւ չի խոսում արցախցիների վերադարձի մասին։

«Այն փաթեթավորումը, որը ներկայացվում է, իմ համոզմամբ, հակասում է Հայաստանի պետական շահերին»,- մասնավորապես, ասել էր Փաշինյանը։

Ի տարբերություն Նիկոլ Փաշինյանի՝ վերադարձը հնարավոր է համարում վարչապետի աշխատակազմի Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը։

Անվտանգային քաղաքականության հետազոտական կենտրոնի փորձագետ Ռոբերտ Ղևոնդյանը Factor TV-ի հետ զրույցում շեշտում է՝ այժմ չի կարող խոսք լինել Արցախի ինքնորոշման կամ կարգավիճակի մասին, սակայն իշխանությունները պետք է զբաղվեն իրավունքների հստակեցմամբ։

Արցախի ԱԺ նախկին պատգամավոր Վահրամ Աթանեսյանը Factor TV-ի հետ զրույցում մանրամասներ է ներկայացնում Ստեփանակերտում տեղի ունեցած կուլիսային քննարկումներից, որը եղել է մինչև Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականը։ Ըստ նրա՝ կար շանս հասնել նրան, որ Արցախը չհայաթափվի։ Աթանեսյանի փոխանցմամբ՝ Արայիկ Հարությունյանի, Բակո Սահակյանի, Արկադի Ղուկասյանի և այլ ներկա ու նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաների մասնակցությամբ եղել է հանդիպում, որտեղ Հարությունյանը ներկաներին երկու սցենար է առաջարկել։

Արդյո՞ք եղել է շանս կանխելու Արցախի հայաթափումը։ Արցախի ԱԺ նախագահի պարտականությունները կատարող Գագիկ Բաղունցը բացառում է, որ դա հնարավոր էր։

Այս օրերին Երևանում գտնվող Գերմանիայի Բունդեսթագի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի ղեկավար Միխայել Ռոթը ցավով շեշտում է, որ արցախցիների վերադարձի համար այս պահին նախադրյալներ չի տեսնում։

Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանն օրվա կապակցությամբ արված գրառման մեջ ընդգծել է՝ արցախցիների վերադարձի իրավունքն ամրագրվել է Արդարադատության միջազգային դատարանի կողմից։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Նարեկ Կիրակոսյան