Ռուսաստանից նոր հոսքը կնպաստի դոլարի փոխարժեքի նվազմանը, անշարժ գույքի գների բարձրացմանը․ Կառլեն Խաչատրյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Տնտեսություն
24.09.2022 | 16:02Պատերազմի հետևանքով տնտեսական իրավիճակը մոռացության տրվեց։ Բայց Ադրբեջանի հարձակմանյ հենց առաջին օրը Կենտրոնական բանկը կարևոր որոշում ընդունեց, կարևոր թվեր հայտնեց։ Այս մասին զրուցել ենք ԵՊՀ կառավարման և գործարարության ամբիոնի վարիչ, տնտեսագետ Կառլեն Խաչատրյանի հետ։
-Պարո՛ն Խաչատրյան, Հայաստանում գնաճի տեմպը նվազել է, բայց Կենտրոնական բանկը, միևնույնն է, բարձրացրեց տոկոսադրույքը, փորձում է զսպել տնտեսությանը։ Կա՞ այստեղ հակասություն։
-Մեծ հաշվով գնաճի տեմպը նաև պետք է պայմանավորել հենց Կենտրոնական բանկի ագրեսիվ քաղաքականությամբ, որովհետև երկու-երեք ամիսը մեկ ԿԲ-ն միշտ բարձրացրել է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը։ Ու եթե ԿԲ-ն նման ագրեսիվ վարքագիծ չցուցաբերեր, դժվար է կանխատեսել, թե գնաճն իրականում ինչ մակարդակի կլիներ։
Եթե բացառապես Կենտրոնական բանկի տեսանկյունից նայենք ԿԲ-ն օբյեկտիվորեն իր գործն է անում, այլ բան, որ դրան էկոնոմիկայի նախարարությունը պետք է հակազդի իր տնտեսական քաղաքականությամբ, փորձի չեզոքացնել «վնասը», որ ԿԲ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը հասցնում է տնտեսական աճին։
Ամբողջ խնդիրն այն է, որ Կենտրոնական բանկը փորձում է գները հնարավորինս կայուն պահել, իսկ կառավարության տնտեսական բլոկի պատասխանատուները որևէ քայլ չեն ձեռնարկում տնտեսությունը կայունացնելու, տնտեսվարողների վիճակը բարելավելու համար։
-Ռուսաստանից մարդկանց նոր հոսք է գալիս մոբիլիզացիայի հայտարարությունից հետո։ Սա, կարծես, մի քանի ուղղությամբ է ազդելու մեզ վրա։ Որո՞նք են այդ ուղղությունները։
-Հասկանալի է, որ մոբիլիզացիան և պատերազմական գործողությունների խորացումը Ռուսաստանի վրա բացասաբար է ազդելու տնտեսական տեսանկյունից, իսկ Ռուսաստանի հետ մենք մոտ 1/3-ով առևտրատնտեսական հարաբերություններ ունենք։ Բացի դրանից, Ռուսաստանից ստանում ենք մեր մասնավոր տրանսֆերտների մոտ 40-45 տոկոսը։ Եվ Ռուսաստանում ցանկացած խնդիր չի կարող չանդրադառնալ թե՛ տրանսֆերտների հոսքի, թե՛ արտահանման-ներմուծման ցուցանիշների վրա։
Ինչ վերաբերում է այն հոսքին, որ մոբիլիզացիա հայտարարելուց հետո նկատվում է, դա լրացուցիչ կապիտալ ներհոսք է ապահովելու դեպի Հայաստանի տնտեսություն։
Եվ մյուս փոփոխությունը, որի վրա ազդեցություն կունենա սա, դոլարի փոխարժեքն է։ Ամենայն հավանականությամբ, դոլարի փոխարժեքը կրկին կսկսի նվազել։ Իսկ դա կրկին արտահանելի հատվածի համար խնդիրներ է առաջացնելու։
-Բացասականներից նշեցիք դոլարի հարցը, բայց տեսնում ենք նաև վարձակալության գների շուրջ աղմուկ։ Մարդիկ սպասում են, որ ռուսների գալով ավելի են բարձրանալու վարձակալության գները։
-Դատելով նրանից, որ ավիատոմսերի գները աճել են, իսկ դա նշանակում է, որ մեծ հոսք կա, ու կտրուկ է պահանջարկը՝ մենք, այո, անշարժ գույքի շուկայում գների բարձրացում կնկատենք։ Ու դա ոչ միայն վարձով տրվող տներին կվերաբերի, այլև հյուրանոցային ծառայություններին, ռեստորաններին և այլն։ Այսինքն այդ ծառայությունների՝ հիմնականում սպասարկող հատվածում պետք է գների բարձրացում ակնկալել։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Գարիկ Հարությունյան