Եզդիների ցեղասպանության համար Թուրքիան պետք է կանգնի միջազգային դատարանի առաջ․ հետաքննական զեկույց
Քաղաքականություն
07.07.2022 | 21:28Թուրքիան պետք է կանգնի Արդարադատության միջազգային դատարանի առաջ՝ եզդի ժողովրդի դեմ ցեղասպանության ակտերին մասնակից լինելու համար, մինչդեռ Սիրիան և Իրաքը չեն կատարել սպանությունները կանխելու իրենց պարտականությունը։ Այս մասին ասվում է բրիտանացի իրավապաշտպան Հելենա Քենեդիի կողմից հաստատված հետաքննության մեջ, գրում է The Guardian-ը։
Զեկույցը, որը կազմվել է մի խումբ հայտնի իրավաբանների կողմից, փորձում է ընդգծել պետությունների պարտավորեցնող պատասխանատվությունը՝ կանխելու ցեղասպանությունն իրենց տարածքներում, նույնիսկ եթե դրանք իրականացվեն երրորդ կողմի կողմից, ինչպիսին «Իսլամական պետություն»-ն է (ԻՊ):
Իրավաբանները, որոնք համախմբված են Եզդիների արդարադատության կոմիտեի (YJC) խորագրի ներքո, ասել են, որ միջազգային իրավունքի համաձայն՝ պետությունները պատասխանատվություն են կրում ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու համար՝ համաձայն Ցեղասպանության կոնվենցիայի։
Նշվում է, որ 2013 թվականից Իրաքում և Սիրիայում եզդիների դեմ ցեղասպանության փորձ է կատարվել: Զեկույցը, որը հետևել է եռամյա հետաքննությանը և ուսումնասիրել 13 երկրների վարքագիծը, եզրակացրել է, որ նրանցից երեքը չեն կատարել ցեղասպանությունը կանխելու ողջամիտ քայլեր ձեռնարկելու իրենց պարտականությունը:
Թուրքիայի դեպքում կոմիտեն ավելի հեռուն է գնում՝ մեղադրելով նրա ղեկավարներին ջարդերի մեղսակցության մեջ՝ պնդելով, որ նրանք վերահսկողություն չեն հաստատել իրենց սահմանների վրա՝ դադարեցնելու ԻՊ-ի զինյալների ազատ հոսքը, այդ թվում՝ Թուրքիայի քաղաքացիների զգալի մասի։
Կոմիտեն նաև պնդում է, որ 2014 թվականի ապրիլից թուրք պաշտոնյաներն աչք են փակել եզդի կանանց և երեխաների վաճառքի, տեղափոխման ու ստրկացման վրա և օգնել են ԻՊ-ի հետ կապված մարտիկներին պատրաստել Սիրիայում իր քուրդ թշնամիների դեմ պայքարելու համար՝ ուժեղացնելով ցեղասպանության մեղավորներին:
«Թուրք պաշտոնյաները գիտեին և դիտավորյալ կույր են եղել ապացույցների հարցում, որ այդ անձինք կօգտագործեն այս ուսուցումը եզդիների դեմ արգելված գործողություններ կատարելու համար»,- ասվում է զեկույցում:
Մեծ Բրիտանիայում Թուրքիայի դեսպան Ումիթ Յալչընն ասել է, որ քննադատություններն անհիմն են և անարդար։
Նրա խոսքով՝ Թուրքիան, սկսած Սիրիայում հակամարտության առաջին տարիներից, «առանցքային դեր է խաղացել սիրիացի խաղաղ բնակիչների և փոքրամասնություններին, այդ թվում՝ եզդիներին պաշտպանելու հարցում տարածաշրջանում ահաբեկչական խմբավորումների հարձակումներից և խախտումներից»։
Էմմա Չոբանյան