Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի հետ վտանգավոր խաղ է խաղում. փորձագետ

Լուրեր

26.11.2024 | 18:24
Հայաստանի խնդրանքով ԵՏՄ գագաթնաժողովը կանցկացվի Սանկտ Պետերբուրգում․ Ուշակով
26.11.2024 | 18:21
ՀՀ ԱԺ նախագահն ընդունել է պաշտոնական այցով Հայաստանում գտնվող Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդային
26.11.2024 | 18:15
Հարկերից խուսափե՞լ․ չէ, չենք լսել․ ինչու են դատավորներն ապրում կիսակառույց առանձնատներում
26.11.2024 | 18:08
Հայաստանը չի մասնակցի նոյեմբերի 28-ի ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին․ Պուտինի օգնական
26.11.2024 | 18:00
Փաշինյանն ընդունել է Լեհաստանի նախագահին, Երևանում COP17-ի անցկացման հանձնաժողով է ստեղծվել․ ԼՈՒՐԵՐ
26.11.2024 | 17:53
Շոլցը հայտարարել է Պուտինի հետ երկխոսությունը շարունակելու մտադրության մասին
26.11.2024 | 17:45
Տաք քննարկում է եղել, մեկ հարված Հակոբ Ասլանյանի կողմից է եղել. Ռուբեն Մելիքյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 17:38
Բրյուսելը պնդում է, թե Ադրբեջանը ռուսական գազը չի վերարտահանում ԵՄ․ POLITICO
26.11.2024 | 17:26
Թուրքիայի ամբողջ տարածքում PKK/YPG-ի, ԻԼԻՊ-ի և FETO-ի դեմ գործողություններ են իրականացվել․ ձերբակալվածներ կան
26.11.2024 | 17:18
Հայելիով տեսա, որ հարգելի պատգամավորը խփեց հեռախոսին. ավտոբուսի վարորդ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 17:12
Վարչապետ Փաշինյանը հյուրընկալել է Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդայի գլխավորած պատվիրակությանը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 17:07
«Իմ դեմքը հիշեցի՞ք», «Այո, բայց նիհար-միհար էիք». փաստաբանի ու վկայի հարցուպատասխանը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 16:56
Ֆրանսիան որոշել է զենք մատակարարել Ուկրաինային՝ օգտագործելով ռուսական սառեցված ակտիվներից ստացված եկամուտները
26.11.2024 | 16:47
Ի պատիվ Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդայի նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի անունից տրվել է պաշտոնական ճաշ
26.11.2024 | 16:42
Հարգելի պատգամավորն էլ ասաց` վիժվածքը դու ես. հրապարակվեց վկայի նախաքննական ցուցմունքի մի մասը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Բոլորը

Թուրքիան վտանգավոր խաղ է խաղում ՆԱՏՕ-ի հետ՝ արգելափակելով Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունը Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Այս մասին գրել է Սինգապուրի Ս.Ռաջարաթնամի Միջազգային հետազոտությունների դպրոցի և Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Ջեյմս Մ. Դորսին, փոխանցում է «Ահվալ» գործակալությունը։

Դորսին Algemeiner ամսագրի հոդվածում նշել է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող է տարածաշրջանը որպես խափանող ուժ հանդես գալ դաշինքի համար, եթե նրա շահերն անտեսվեն։

Նշվում է, որ Էրդողանն այս ամիս ահազանգել է՝ հայտարարելով, որ «դրական» չի վերաբերվում ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու՝ Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի հնարավոր դիմումներին՝ Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Ըստ հոդվածագրի՝ Էրդողանի ճնշման մարտավարությունն արտացոլում է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի վարքը, որը սպառնում է ԵՄ միասնականությանը՝ դիմադրելով ռուսական էներգառեսուրսների բոյկոտին։

Էրդողանը ՆԱՏՕ-ի դեմ իր առարկությունը կապում է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի ենթադրյալ աջակցության հետ Քրդական աշխատավորական կուսակցությանը (PKK), որը Թուրքիայի, ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից ճանաչվել է ահաբեկչական կազմակերպություն։ Էրդողանը, սակայն, ավելի շատ իր պահանջները ներկայացնում է Շվեդիային, որը քրդական ակտիվ ու մեծ համայնք ունի։

Թուրքագետ Հովարդ Էյսենստատն էլ ենթադրում է, որ ՆԱՏՕ-ի դեմ Թուրքիայի առարկությունը կարող է շրջադարձային լինել:

«Թուրքիայի ռազմավարական ճկունության մեծ մասը պայմանավորված է նրանով, որ նրա առաջնահերթությունները դիտվում են որպես հեռավոր խնդիրներ իր ամենակարևոր արևմտյան դաշնակիցների համար: Սակայն Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի մուտքը ՆԱՏՕ հեռավոր խնդիր չէ»,- գրել է նա։

Ավելին, Թուրքիան վտանգի տակ է դնում ԱՄՆ-ի հետ երկարատև լարված հարաբերությունների էական բարելավումները։ Թուրքական միջնորդությունն ուկրաինական ճգնաժամում և ռազմական աջակցությունն Ուկրաինային ստիպել են ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենին՝ շարունակել թուրքական F-16 կործանիչների արդիականացման ծրագրերը և քննարկել ավելի նոր, առաջադեմ F-16 մոդելների վաճառքը՝ չնայած Թուրքիան պատժամիջոցներ չի կիրառել ՌԴ-ի նկատմամբ։

Որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ Թուրքիան կարող է օգտագործել ՆԱՏՕ-ին իր առարկությունը՝ վերականգնելու մուտքը Միացյալ Նահանգների F-35 կործանիչների ծրագրին:

«Էրդողանը նախկինում նման մարտավարություն կիրառել է։ Նա դա որպես լծակ կօգտագործի՝ Թուրքիայի համար լավ գործարք ձեռք բերելու համար»,- ասել է ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի՝ թոշակի անցած ծովակալ Ջեյմս Ֆոգոն։

Էրդողանի բալանսավորումը կարող է իր սահմաններն ունենալ, բայց դա ցույց է տալիս, որ համաշխարհային առաջնորդներն անտեսում են Մերձավոր Արևելքը։ Հոդվածում նշվում է, որ ԱՄՆ-ի ու Եվրոպայի հնարքը կլինի այնպիսի քաղաքականություն մշակումը, որը հավասարակշռում է ավտոկրատների խանգարող պահանջները, որոնք հաճախ ուղղված են ռեժիմի գոյատևման ապահովմանը, անհրաժեշտությամբ՝ հավատարիմ մնալ ժողովրդավարական արժեքներին այն պայքարի ֆոնին, թե որը կլինի 21-րդ դարի աշխարհակարգի հիմքում։

Էմմա Չոբանյան