Քաղաքականություն
05.05.2021 | 22:54
Թուրքիան խթանում է Ռուսաստանի ազդեցության տարածքների տարածաշրջանային էքսպանսիան, որն ավելի իրագործելի է դառնում։ Այս մասին ասել է տարածաշրջանային վերլուծաբան Էմիլ Ավդալիանին։
«Անկարան հույս ունի դաշինք կազմել Կենտրոնական Ասիայի ու հյուսիսային տարածաշրջանի թուրքախոս պետությունների հետ, ինչպիսիք են Ադրբեջանը, Ուկրաինան ու Վրաստանը՝ ստեղծելով «աշխարհաքաղաքական աղեղ», որը մարտահրավեր է նետում Ռուսաստանին»,- ասել է Ավդալիանին Eurasia Review-ին, որին վկայակոչում է Ահվալ գործակալությունը։
«Չնայած նրան, որ Թուրքիան ու Ռուսաստանը ցույց տվեցին, որ կարող են համագործացել տարբեր թատերաբեմերում, հատկապես՝ Սիրայում, այնուամենայնիվ, նրանք մնում են աշխարհաքաղաքական մրցակիցներ՝ տարբեր տեսլականներով»,- նշել է վերլուծաբանը։
Նրա կարծիքով՝ կա երկակի ռազմավարություն։ Թուրքիան հիմա հետամուտ է նրան, ինչը նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը համարում է աշխարհաքաղաքական անհավասարակշռություն․ համագործակցել Վլադիմիր Պուտինի հետ, բայց որտեղ հնարավոր է՝ տարածաշրջանային այլ պետությունների հետ, որոնք Ռուսաստանին թշնամի են։ Ավադլիանիի կարծիքով՝ նախորդ տարի Թուրքիայի աջակցությամբ Ադրբեջանի հաղթանակը Լեռնային Ղարաբաղում այդ երկիրը վերածել է Կենտրոնական Ասիայի Կասպից ծովի տարածաշրջանում Թուրքիայի էներգետիկ, մշակութային ու աշխարհաքաղաքական շահերի հարթակի։ Անկարան էլ կօգտվի Ադրբեջանի ու Թուրքմենստանի՝ Կասպից ծովում բնական գազի շահագործման նպատակներից, իսկ ահա Ռուսաստանն ու Իրանը դեմ են, որ Թուրքիան դառնա էներգետիկ հանգույց ու գտնի էներգիայի նոր աղբյուրներ։
Բացի այդ էլ, մարտի սկզբին Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն այցելել էր Ուզբեկստան, Թուրքմենստան ու Ղրղզստան, որոնց ընթացքում քննարկվել էին ինչպես պաշտպանական ոլորտի, այնպես էլ արտոնյալ ու ազատ առևտրի մասին համաձայնագրերը։
«Չնայած Թուրքիայի տնտեսական ներկայությունը տարածաշրջանում մնում է Ռուսաստանի ու Չինաստանի ստվերում, բայց կա պոտենցիալ օգտագործելու։ Ռուսաստանից ու Չինաստանից տարածաշրջանային կախվածությունը միշտ չի ողջունվում և Կենտրոնական Ասիայի պետությունները փնտրում են այլընտրանք հավասարակշռության վերականգնման համար, տեսնում են Թուրքիային որպես թեկնածու»,- ասել է Ավդալիանին։
Ըստ նրա՝ բացի այդ, Թուրքիան Ուկրաինային, Վրաստանին ու Ադրբեջանին է նաև տեսնում որպես աշխարհաքաղաքական տարածք, որը կարող է օգնել հավասարակշռել Ռուսաստանի աճող ներկայությունը Սև ծովում ու Հարավային Կովկասում։
«Հաշվի առնելով սա՝ Թուրքիան ուժեղացնում է իր ռազմական համագործակցությունը ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև Վրաստանի ու Ուկրաինայի հետ»,- ասել է վերլուծաբանը։
Էմմա Չոբանյան
