Ահաբեկիչները հասնելու են Բրյուսել, Վաշինգտոն, Մոսկվա․ իրենց զինվորներն են մահանալու, եթե մեր հաղթանակին չաջակցեն․ Դանիել Իոաննիսյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
23.10.2020 | 19:19Factor TV-ի հարցազրույցը «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ ծրագրերի համակարգող Դանիել Իոաննիսյանի հետ
– Միջազգային հեղինակավոր Human Rights Watch իրավապաշտպան կազմակերպությունը հրապարակել է զեկույց, որտեղ անդրադառնում է Արցախի խաղաղ բնակչության դեմ Ադրբեջանի կողմից իրականացված ռազմական հանցագործություններին: Ի՞նչ փաստեր եք նկատել այս զեկույցում, ի՞նչն է առավել կարևորվում:
– Զեկույցը հիմնականում վերաբերում է կլաստերային՝ կասետային զինատեսակների օգտագործմանն Արցախի խաղաղ բնակչության դեմ: Մասնավորապես, զեկույցում խոսվում է Ստեփանակերտում և Հադրութում օգտագործված կասետային զինատեսակների մասին: Մենք տեղեկություններ փոխանցեցինք Human Rights Watch-ին, որ այլ բնակավայրերում ևս՝ Կարմիր Շուկայում, Մարտակերտում օգտագործվել են այդ զինատեսակները, բայց, ցավոք, ամեն տեղից չէ, որ մեզ հաջողվեց ապացույցներ հավաքել, իսկ Human Rights Watch-ի զեկույցը հիմնված է փաստագրված ճշգրիտ տվյալների վրա:
– Ձեր կազմակերպությունը նույնպես փաստահավաք առաքելությամբ Արցախում էր, ի՞նչ խախտումներ արձանագրեցիք: Ադրբեջանցիներն ասում են, որ իրենք բացառապես ռազմական օբյեկտներն են թիրախավորում, սակայն ակնհայտ է քաղաքացիական շինությունների թիրախավորումը:
– Դա սուտ է, պարզ է՝ չեն ասելու, որ խաղաղ բնակչությանն են թիրախավորում: Նրանք օգտագործում են կասետային զինատեսակներ, որոնք շատ վտանգավոր են, հիմնականում օգտագործում են իսրայելական LAR-160 տեսակի կասետային մարտագլխիկները, Ստեփանակերտում օգտագործվել են նաև «Սմերչ»-ի կասետային մարտագլխիկներ, Շուշիում նույնպես օգտագործվել են կասետային զինատեսակներ… Կասետային զինատեսակները շատ վտանգավոր են և մահաբեր, միտված են ավելի շատ սպանելու, քան վնասազերծելու: Այս զինատեսակները նաև Դուբլինյան կոնվենցիայով են արգելված, Ադրբեջանը և Հայաստանը չեն միացել այդ կոնվենցիային…
– Այսինքն՝ միտումնավոր թիրախավորվում է խաղաղ բնակչությո՞ւնը:
– Այո՛, և շատ տեղերում: Առհասարակ թիրախավորվում են քաղաքացիական ենթակառուցվածքները, և թիրախավորվում են նաև կասետային զինատեսակներով: Երբ որ կրակում էին Ստեփանակերտի էլցանցի վրա, որպեսզի Ստեփանակերտը հոսանքազրկեն, դա ևս քաղաքացիական օբյեկտի թիրախավորում է և դա նույնպես միջազգային իրավունքի խախտում է: Բայց դա գոնե ինչ-որ առումով ռազմական տրամաբանություն ունի: Իսկ կասետային մարտագլխիկներով շենք-շինություններ չեն քանդվում, բազմաթիվ փոքր պայթյուններ են առաջացնում, որոնք մարդ են սպանում, և երբ դրանցով խոցում են քաղաքների այնպիսի հատվածներ, որտեղ նույնիսկ զինվորական չկա, ակնհայտ է, որ դա արվում է խախաղ բնակչությանը սպանելու համար:
– Այսինքն՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքական ղեկավարության, քաղհասարակության և իրավապաշտպան կառույցների այն պնդումները, որ Ադրբեջանը, փաստորեն, ցեղասպանական գործելաոճ է որդեգրել, փաստվում է նաև Ադրբեջանի կիրառած զինատեսակներո՞վ:
– Այո՛, իհարկե: Կարևոր է, թե ինչն են իրենք թիրախավորում և ինչով են թիրախավորում:
– Դա նորմա՞լ է, որ պետությունն ահաբեկիչներ է հավաքագրում և օգտագործում, և որևէ երկիր, որևէ կառույց պատժամիջոցներ չի փորձում կիրառել:
– Ալիևն ու Էրդողանն ուղղակի տեռորիզմի էքսպանսիա են անում… Իսլամիստ ահաբեկիչների դեմ ամբողջ աշխարհը կռվում է, բայց Ադրբեջանն ահաբեկիչներ է բերում մի տարածաշրջան, որտեղ այդ խնդիրը չի եղել, և թե՛ Ռուսաստանի, թե՛ ԱՄՆ-ի, թե՛ մի շարք եվրոպական երկրների արձագանքը շատ մեղմ է և անբավարար, ավելի շատ հանդուրժողական է: Բայց եթե մենք այս պատերազմում պարտվենք, դա լինելու է մեծագույն խնդիր ոչ միայն մեզ համար, այլ նաև այդ բոլոր երկրների համար:
– Արդեն Ռուսաստանի համար դա խնդիր է դարձել, գրեթե չկա մի օր, որ այնտեղ ահաբեկիչներ չչեզոքացվեն: Փաշինյանը հայտարարություն արեց, որ Ռուսաստանը Արցախի տարածքում հակաահաբեկչական գործողություններ իրականացնելու լեգիտիմ իրավունք ունի: Ի՞նչ գործողության սպասել։
– Ինձ թվում է՝ ցանկացած երկիր լեգիտիմ իրավունք ունի հակաահաբեկչական օպերացիա անելու անգամ Ադրբեջանի տարածքում՝ առանց Ադրբեջանի իշխանություններին հարցնելու, որովհետև այդ ահաբեկիչներին իրենք են բերել, և եթե նրանք ահաբեկիչներին բերողներն են, փող ու զենք տվողներն են, ապա իրենք նույնպես ահաբեկիչ են դառնում: Այս առումով աշխարհը շատ իներտ է, մտածում են՝ այդ չարիքն իրենց չի հասնի, բայց կհասնի, այն էլ ինչպես կհասնի:
– Փաստերն ուղարկվո՞ւմ են միջազգային կառույցներին:
– Իհարկե, մենք սեպտեմբերի 27-ից սկսած՝ պարբերաբար զեկույցներ ենք կազմում, առաջինն այն մասին էր, որ պատերազմը սկսել է Ադրբեջանը, և Թուրքիան ներգրավված է, երկրորդը ահաբեկիչների ներգրավվածության մասին էր, հետո՝ արգելված զինատեսակների, քաղաքացիական բնակչությանը և լրագրողներին թիրախավորելու մասին: Փորձում ենք բացատրել, որ եթե հիմա հայկական բանակը հաջողություններ չունենա, հետո իրենց զինվորներն են մահանալու այս ահաբեկիչների դեմ պայքարում, և իրենց ձեռնտու է հայկական բանակի հաղթանակը, որպեսզի հետո ստիպված չլինեն իրենք կռվել ահաբեկիչների դեմ: Այս ահաբեկիչները վաղ թե ուշ հասնելու են Բրյուսել, Վաշինգտոն ու Մոսկվա:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Ռոբերտ Անանյան