06.12.2025 | 13:49
Վթարային ջրանջատում Աբովյան քաղաքի մի շարք թաղամասերում
Հեռախոսով զանգում են, առաջարկում 5G կապը միացնել․ Սամվել Մարտիրոսյանն ահազանգում է կիբերզեղծարարության նոր ալիքի մասին
Հասարակություն
26.08.2025 | 15:51
Տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանն ահազանգում է կիբերզեղծարարության նոր ալիքի մասին։ Factor.am-ի հետ զրույցում նա նշեց, որ վերջին 2-3 օրում 5 քաղաքացի է դիմել իրեն՝ դժգոհելով, որ խաբեության զոհ են դարձել, նրանց անուններով միլիոնների վարկեր են ձևակերպվել։
Փորձագետի խոսքով՝ կիբերզեղծարարները հեռախոսի միջոցով են փորձում իրենց սև գործն անել։ Մարտիրոսյանի փոխանցմամբ՝ զեղծարարության այս մեթոդը նոր չէ, բայց վերջին շրջանում կրկին նոր թափ է հավաքել։
«Բջջային օպարետորի կամ բանկի անունից հեռախոսով զանգում են՝ ինչ-որ առաջարկ անելու կամ խնդիր լուծելու պատրվակով։ Հիմնականում առաջարկում են 5G կապը միացնել։ Քաղաքացուն ասում են, որ կօգնեն այն միացնել։ Հետո առաջարկում են կապվել WhatsApp-ով և խնդրում են ինչ-որ գործողություններ անել, օրինակ, «շեյր սքրին» անել, որպեսզի տեսնեն՝ հեռախոսի վրա ինչ է կատարվում։ Փորձում են բանկային հավելվածի վերականգնման կոդն ուղարկել։ Երբ կոդը գալիս է,, բնականաբար, հանցագործն էկրանի վրա դա տեսնում է։ Օգտագործում են նաև այլ տարբերակ, երբ առաջարկում են ներբեռնել ծրագիր և մարդը փաստացի վիրուս է տեղադրում իր հեռախոսի վրա, և դա սկսում է մարդու անունից մուտք գործել իր բանկային հավելված։ Այդ դեպքում կիբերհանցագործներն էկրանը սևացնում են, քաղաքացին չի տեսնում՝ ինչ է կատարվում իր հեռախոսի վրա։ Այնուհետև մուտք են գործում հավելված, հաշիվները թալանում, վարկ ձևակերպում»,- մանրամասնեց Մարտիրոսյանը։
Փորձագետը նշում է, որ կիբերհանցագործների խմբերն այլ երկրներից են աշխատում։ Ասում է՝ առաջին հերթին քաղաքացիները պետք է տեղակացված լինեն նման հանցագործությունների մասին և զգույշ լինեն։
«Որոշ բանկեր գնում են անվտանգության լրացուցիչ քայլերի, այն է՝ եթե հեռախոսի վրա «շեյր սքրին» է արված, բանկի հավելվածը թույլ չի տալիս գործողություններ իրականացնել, արգելափակում է և չի թողնում որևէ գործողություն անել»,- հավելեց նա։
Սամվել Մարտիրոսյանը նաև հայտնեց, որ կիբերխաբեության այս տարբերակը շուրջ կես տարի է՝ ինչ կա Հայաստանում, իսկ Ռուսաստանում և ԱՊՀ երկրներում արդեն 2 տարի է՝ մարդկանց դրա զոհն են դառնում։
Մանյա Պողոսյան
