Ժողովրդավարությունն էլիտաների մեջ ուժի բաշխումն է. ապաքաղաքական զրույց Վարդան Արամյանի հետ. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հաղորդաշարեր
10.11.2024 | 21:00Factor TV-ի A-politic հաղորդաշարի հյուրն է տնտեսագետ Վարդան Արամյանը: Թեման Տարոն Աճեմօղլուի, Ջեյմս Ռոբինսոնի և Սայմոն Ջոնսոնի՝ տնտեսագիտությունից Նոբելյան մրցակակն է: Մրցանակ շնորհելու հիմնավորումը ձևակերպված է այսպես. «Ժողովուրդների բարեկեցության մեջ ինստիտուտների դերը բացահայտելու համար»:
Հաղորդման հյուրը հիշեցնում է, որ տնտեսագետները քաղաքական և տնտեսական ինստիտուտները բաժանում են երկու տեսակի՝ ինկլյուզիվ (ներառական) և էքստրակտիվ (բացառող): Առաջինները նպաստում են բարօրությանը, որովհետև դրանք ստեղծում են մրցակցության և ինովացիաների հնարավորություն, մինչդեռ երկրորդները խոչընդոտում են դրանց:
Ըստ տնտեսագետի՝ ազատական բարեփոխումները պահանջում են կենտրոնացված իշխանություն, որը կկարողանա հետևողականորեն իրականացնել անհրաժեշտ քայլերը: Բայց կարևոր է նաև, թե ովքեր են ծրագրավորում («դիզայն» անում) այդ բարեփոխումնները: Նա բերում է Չիլիի և Վենեսուելայի օրինակները: Առաջին դեպքում նախագիծը հաջողության հասավ այն պատճառով, որ գործը վստահված էր բարձրորակ մասնագետներին: Վենեսուելայում կենտրոնացված իշխանությունը բարօրությանը չի նպաստել:
Վարդան Արամյանը կարևոր է համարում, որ ներառական ինստիտուտները գոյություն ունենան իրականում, ոչ թե թղթի վրա: Հակառակ դեպքում, որքան էլ մեծ լինել ներդրումները, դրական արդյունքի հնարավոր չէ հասնել:
Հաշվետվողականության ու թափանցիկության բացակայության պայմաններում այդ գումարները հոսելու են իշխող նեղ շրջանակի գրպանները: Ժողովրդավարությունն իրենից ներկայացնում է պայմանավորվածություն, որի արդյունքում ռեսուրսները, ազդեցությունն ու պատասխանատվությունը բաշխվում են էլիտաների մեջ:
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
Արամ Աբրահամյան