«Հայոց պատմություն» առարկան անվանափոխվեց «Հայաստանի պատմություն» կառավարության նիստում․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Կառավարությունը որոշում է կայացրել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի ապրիլի 8-ի n 439-ն որոշման մեջ փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին: Իրավական ակտում փոփոխություն կատարելը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ հանրակրթության պետական չափորոշչի ներդրման աշխատանքների շրջանակում պարզվել է, որ ուսումնական պլանի ձևավորման համար «ներառում է» ձևակերպումը բավարար հիմնավոր չէ ուսումնական պլանում անհրաժեշտ բոլոր առարկաները ներառելու համար: Մասնավորապես, չափորոշչի 33-րդ կետի շրջանակներում որոշ դպրոցներ ուսումնական պլանում չեն ներառել «Արվեստ և արհեստ» բնագավառի առարկաները, քանի որ չափորոշչով և ուսումնական պլանով սահմանված չէ բոլոր բնագավառների արտացոլումն ուսումնական պլանում, կամ դրա պարտադիր լինելը չի ընկալվում:

Չափորոշչի 33-րդ կետում խոսվում է Հայաստանի և հայ ժողովրդի պատմության մասին՝ որպես «Հայրենագիտություն» և «Հասարակություն, հասարակական գիտություններ» բնագավառի առարկա, սակայն առարկայի ներկայիս անվանումը չի ներառում կամ հստակ չի ներկայացնում պետականության գաղափարը, ուստի «Հայաստանի» բառն անհրաժեշտ է ամրագրել նաև 35-րդ կետում՝ առարկայի անվամբ շեշտադրելով պետականության, դրա կարևորման գաղափարը սովորողների մոտ ամրապնդելու, սերնդի մեջ պետականության ընկալումը սերմանելու նպատակով: «Հայոց պատմություն» առարկայի անվանումը փոխելով «Հայաստանի պատմություն» անվամբ` առարկայի անվանումը կհամապատասխանեցվի չափորոշչի 33-րդ կետում արդեն իսկ առկա «Հայաստանի պատմություն» ձևակերպմանը: Պատմության ուսուցանումը առաջին հերթին պիտի միտված լինի ժամանակակից Հայաստանի՝ Հայաստանի Հանրապետության դիրքից պատմական իրադարձությունների վերլուծությանն ու ներկայացմանը։ Այսպիսով, պատմության ուսուցանման միջոցով Հայաստանի Հանրապետության գոյությունը կներկայացվի պատմական իրադարձությունների և գործընթացների տրամաբանական շղթայի ներքո՝ նախորդող շրջանում տարբեր ձևաչափերով հայկական պետության գոյության ժամանակահատվածներում շեշտադրելով պետության գաղափարի կարևորությունը և պետականության ներքին ավանդույթը, պետության չգոյության ժամանակահատվածներում շեշտադրելով նման պետության ձևավորմանը միտված հանրային քայլերն ու ջանքերը։ Միաժամանակ, Հայաստանից դուրս ձևավորված համայնքները կներկայացվեն պետության և պետականության գաղափարի և դրա ամրապնդմանն ուղղված ջանքերի տեսանկյունից՝ արժևորելով Սփյուռքում հայկական համայնքների ներուժը։

Չափորոշչի 33-րդ կետում կատարվող փոփոխությունը հնարավորություն կընձեռի ուսումնական պլանում ներառելու սահմանված բոլոր բնագավառները՝ համապատասխան առարկաներով: «Հայոց պատմություն» առարկայի անվանումը «Հայաստանի պատմություն» անվամբ փոխելով` առարկայի դասագրքի անվանումն արդեն իսկ սովորողի մոտ պարտավորություն և սկզբունքներ կարմատավորի պետականություն ունեցող երկրի քաղաքացի ձևավորվելու գործընթացում: Արդյունքում առարկայի անվանումը կբխի չափորոշչի 33-րդ կետում առկա ձևակերպումից: Առարկայի շրջանակում կուսումնասիրվեն հայկական պետականության և հայ ժողովրդի պատմության տարբեր ժամանակաշրջաններում տեղի ունեցած իրադարձությունները:

Արձագանքելով՝ վարչապետն ընդգծել է. «Ինչո՞ւ ենք այս որոշումը ընդունում, որովհետև մենք մեր ռազմավարության հիմքում և մեր քաղաքականությունների հիմքում դնում ենք պետականությունը, անկախությունը, ինքնիշխանությունը։ Մենք պետք է, ընդհանուր առմամբ, արձանագրենք, որ պետությունը բոլորովին ուրիշ մտածողություն է, պետությունը բոլորովին ուրիշ մշակույթ է, պետությունը բոլորովին ուրիշ հայեցակետ է։ Մենք պետք է ուժ ունենանք խոստովանելու և առերեսվելու, որ այդ մտածողությունը միշտ չէ և ամենուր չէ, որ հասանելի է մեզ հենց այսօր հենց այս դահլիճում տեղի ունեցող քննարկումներում և որոշումներում, պետական տարբեր ինստիտուտների գործունեության և այդ գործունեության արտահայտչամիջոցների համատեքստում: Եվ մենք պետք է մեր հանրային կյանքի կենտրոնում դնենք պետությունը։ Մենք, իմ գնահատմամբ, մի պրոցեսի մեջ ենք, որ հիմա փորձում ենք, ըստ էության, բարձրանալ դեպի պետական ընկալման աշտարակ, որտեղից աշխարհը և կյանքը երևում է բոլորովին այլ կերպ»։

ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանն իր հերթին նշել է. «Քանի որ այս նախագիծը դարձել է մեր վերջին շրջանում ամենաշատ քննարկվող նախագծերից մեկը հանրային հարթակում, կուզեի ևս մեկ անգամ պարզաբանել հիմնական մտահոգությունը, որը դիտարկել եմ այդ քննարկումների ընթացքում: Դա այն է, որ որոշ շրջանակների մոտ կար տպավորություն, թե առարկան վերանվանելով՝ մենք բովանդակության իմաստով որևէ բան դուրս ենք թողնելու և օրինակ մեր երեխաներն այլևս չեն ուսումնասիրելու մեր պատմության ինչ-որ դրվագներ կամ կտորներ: Ուզում եմ ևս մեկ անգամ հստակ ասել, որ բովանդակային տեսանկյունից ամբողջ բովանդակությունը շարունակելու է մնալ կրթական ծրագրի մաս, և այս իմաստով՝ բովանդակության կտորների դուրս թողման մասին պնդումներն ուղղակի կապ չունեն իրականության հետ: Այն, ինչ փոխվում է՝ այդ դեպքերի, իրադարձությունների և իրողությունների ներկայացման ձևն է, վերագնահատումն է հենց այն մեթոդաբանության դիրքերից, որոնց մասին դուք խոսեցիք: Այսինքն՝ սա կուզեի ևս մեկ անգամ ասել, որպեսզի նման շահարկումները տեղի չունենան: Եվ երկրորդը, սա սկիզբն է, պարոն վարչապետ, սրան պետք է հետևի համապատասխան ուսումնական նյութերի, դասագրքերի վերանայման աշխատանքները, որպեսզի այս փոփոխությունը լինի ոչ թե պիտակի մասին, անվան մասին, այլ լինի նաև իրական բովանդակություն, որն էլ հետևելու է արդեն այս աշխատանքներին»: