16.01.2025 | 10:08
Հրդեհ Պարույր Սևակ թաղամասում՝ ավտոպահեստամասերի խանութում
Երևանն ու Բաքուն ավելի քան երբևէ մոտ են խաղաղության համաձայնագրին․ Տոյվո Կլաար
Քաղաքականություն
24.06.2024 | 15:40
Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարն ադրբեջանական իշխանամերձ Report գործակալությանը տված հարցազրույցում պատասխանել է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության գործընթացին վերաբերող հարցերի։ Խոսելով Հայաստան ու Ադրբեջան իր այցերի և այս տարվա ընթացքում խաղաղության գործընթացների մասին՝ նա նշել է, որ իր մանդատի շրջանակում պարբերաբար այցելում է Ադրբեջան և Հայաստան՝ նպաստելու տարածաշրջանում երկխոսությանը, անվտանգությանը, կայունությանը և խաղաղությանը։
«Մենք բարձր ենք գնահատել ղեկավարների և այլ պատասխանատու անձանց հետաքրքրությունը տարածաշրջանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների և Ադրբեջանի ու Հայաստանի միջև խաղաղ գործընթացում առաջընթացի մասին մեզ իրազեկելու հարցում։ Մենք նաև կարծիքներ ենք փոխանակել այն մասին, թե ինչպես լավագույնս գնահատել և աջակցել տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման հնարավորություններին։ Այդ իսկ պատճառով իմ այցերը նպաստեցին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանն աջակցելու՝ ԵՄ բարձր մակարդակի ջանքերին»,- ասել է Կլաարը։
Նա նշել է, որ «չնայած խաղաղության բանակցություններին միջազգային մասնակցությունը վերջին ամիսներին, նախորդ երկու տարիների համեմատ, ավելի սահմանափակ է եղել, սակայն ուրախությամբ արձանագրում են հայ-ադրբեջանական երկկողմ հանդիպումներում ձեռք բերված առաջընթացը»։
Կլաարը կարևորել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 7-ի հայ-ադրբեջանական համատեղ հայտարարությունը, ինչպես նաև 2024 թվականի ապրիլի 19-ի սահմանների սահմանազատման հայտարարությունը։
«Այս ամենը բարենպաստ պայմաններ է ստեղծել երկար սպասված խաղաղության համաձայնագրի կնքման համար և, իմ դիտարկումներով, կողմերն այժմ ավելի քան երբևէ մոտ են մի համաձայնագրի, որը քաղաքական կամքի առկայության դեպքում կարող է շատ շուտով ստորագրվել։ Պետք է ողջունել նաև այն փաստը, որ այս գարունը վերջին տասնամյակների ընթացքում եղել է տարածաշրջանի ամենահանգիստ ժամանակաշրջաններից մեկը: Ես կարծում եմ, որ կողմերը ճիշտ ուղու վրա են։ Հուսով եմ, որ դրական զարգացումները կշարունակվեն, և շուտով ձեռք կբերվեն հետագա կոնկրետ պայմանավորվածություններ և վստահության ամրապնդման այլ միջոցներ։ Խաղաղության համաձայնագրի տարրերի մեծ մասն արդեն համաձայնեցված է, իսկ մնացած հարցերը, կարծում եմ, հեշտությամբ կարելի է լուծել»,- ասել է ԵՄ պաշտոնյան։
Նա ընդգծել է, որ ԵՄ-ն պատրաստ է աջակցել այդ գործընթացին ցանկացած ձևով, որը կարող է օգտակար լինել կողմերի համար՝ կողմերի հանդիպումների միջոցով կամ խաղաղության դիվիդենտների շուրջ բանակցություններ վարելով։ Ըստ Կլաարի՝ Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը մեծ ազդեցություն կունենա երկու երկրների և ամբողջ տարածաշրջանի վրա։
«Սա բոլորովին նոր իրավիճակ կստեղծի, որտեղ ավտոմատ կերպով կմեծանան առևտրատնտեսական փոխգործակցության հնարավորությունները։ Ադրբեջանի և Հայաստանի ժողովուրդներն առաջին անգամ հնարավորություն կունենան այլ կերպ նայել իրենց ապագային։ Խաղաղությունը կազդի նաև այն բանի վրա, թե ինչպես ԵՄ-ն կարող է գործել տարածաշրջանում, քանի որ դա մեզ թույլ կտա ավելի մեծ տարածաշրջանային համագործակցության մեջ մտնել, ներառյալ՝ հարավկովկասյան բոլոր երեք երկրների հետ: Ինչպես բազմիցս ասվել է՝ ԵՄ-ն հանուն խաղաղության պատրաստ է աջակցել բոլոր ոլորտներում տարբեր գործիքների միջոցով՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով տարածաշրջանային կապերի և տրանսպորտի վրա՝ կախված կողմերի միջև պայմանավորվածություններից»,- նշել է ԵՄ պաշտոնյան։
Միևնույն ժամանակ, ըստ նրա, խաղաղությունն Ադրբեջանին և Հայաստանին գրավիչ կդարձնի օտարերկրյա ներդրումների համար։
«Ընդհանուր առմամբ, խաղաղությունը կստեղծի նոր միջավայր, որտեղ և՛ պետությունները, և՛ հասարակ հայերն ու ադրբեջանցիները կարող են օգուտ քաղել փոխգործակցությունից և համագործակցությունից, ինչը նրանց թույլ կտա նորից ճանաչել միմյանց: Սա կօգնի մեկընդմիշտ շրջել թշնամության էջը՝ ի շահ ապագա սերունդների»,- հայտարարել է Հարավային Կովկասի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչը։
Հավելենք, որ Տոյվո Կլաարը դրական էր գնահատել սահմանին հրադադարի խախտումների դեմ պայքարի մեխանիզմ ստեղծելու՝ Հայաստանի առաջարկը։
«Լարվածությունը նվազեցնելու նպատակով հայ-ադրբեջանական սահմանին հրադադարի ենթադրյալ խախտումները վերացնելու համար երկկողմ մեխանիզմ ստեղծելու՝ Հայաստանի առաջարկը պետք է ողջունվի։ Բրյուսելը Վրաստանում ԵՄ առաքելության միջոցով 15 տարի օգնել է նմանատիպ հանդիպումներ կազմակերպելուն և պատրաստ է կիսվել իր փորձով»,- գրել էր ԵՄ ներկայացուցիչը X-ում։
Պաշտոնական Բաքուն դեռևս հայկական կողմի առաջարկին չի արձագանքել։
Էմմա Չոբանյան
