Արհեստական բանականությունը սովորում է կարդալ մարդկանց մտքերը
Քաղաքականություն
04.05.2023 | 23:15ԱՄՆ Օսթինում Տեխասի համալսարանի գիտնականներն աշխատում են արհեստական բանականության համակարգի վրա, որը կկարողանա կարդալ մարդու մտքերը: Նրա սովորեցնում են ֆունկցիոնալ մագնիսական ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի միջոցով: Ըստ գիտնականների՝ սա կարող է օգնել նրանց, ովքեր կորցրել են խոսելու ունակությունը, գրում է euronews-ը։
Արհեստական բանականությունը զարմացնում և ոգեշնչում է միլիոնավոր մարդկանց, քանի որ ունակ է գրել ինչպես մարդը, ստեղծել զարմանալի պատկերներ և տեսանյութեր, նույնիսկ երգեր գրել: Վերջերս հետազոտողները հայտնաբերել են դրա մեկ այլ պոտենցիալ կիրառություն՝ մտքերը կարդալու ունակություն։
Գիտնականներն աշխատում են արհեստական բանականության նոր համակարգի վրա, որը կարող է ուղեղային ակտիվությունը վերածել համահունչ տեքստի:
Նշվում է, որ համակարգը կոչվում է իմաստային ապակոդավորիչ: Այն չափում է ուղեղի գործունեությունը fMRI (ֆունկցիոնալ մագնիսական ռեզոնանսային պատկերացում) սքաների միջոցով և կարող է տեքստ ստեղծել միայն ուղեղի ակտիվության հիման վրա:
Տեխասի համալսարանի հետազոտողները պնդում են, որ մի օր արհեստական բանականությունը կարող է օգնել մարդկանց, որոնք գիտակցության մեջ են, բայց չեն կարողանում ֆիզիկապես խոսել, օրինակ՝ մարդիկ, որոնք կաթված են տարել։
«Հաշվի առնելով, որ սա ոչ ինվազիվ մեթոդ է, իրական թռիչքն է դեպի առաջ՝ այն ամենի համեմատ, ինչ արվել է նախկինում, և դրանք սովորաբար առանձին բառեր են կամ կարճ նախադասություններ։ Մենք ստանում ենք լեզվի վերծանման մոդել»,- ասել է Տեխասի համալսարանի նյարդաբանության և համակարգչային գիտության պրոֆեսոր Ալեքս Հաթը:
Հետազոտողները բացատրել են, որ արդյունքները բառացի վերծանում չեն այն ամենի, ինչ առարկան լսում կամ ասում է մտքում, այլ ապակոդավորիչը ֆիքսում է մտքի «էությունը»: Ժամանակի մոտ կեսը մեքենան ի վիճակի է արտադրել տեքստ, որը մոտ է, իսկ երբեմն էլ՝ ճշգրիտ համապատասխանում է բնօրինակ բառերի իմաստին:
Փորձարկման ընթացքում հետազոտողները նաև խնդրել են սուբյեկտներին դիտել կարճ անձայն տեսանյութեր, և ապակոդավորիչը կարողացել է օգտագործել նրանց ուղեղի ակտիվությունը՝ տեսանյութից մի շարք իրադարձություններ ճշգրիտ նկարագրելու համար:
Հաշվի առնելով նման տեխնոլոգիայի հետ կապված ռիսկերը՝ գիտնականները պնդում են, որ համակարգը չի կարող օգտագործվել մարդու կամքին հակառակ, քանի որ այն պետք է կամավորների մասնակցությամբ ուսումնասիրվի։
«Մարդը պետք է անցկացնի մինչև 15 ժամ՝ պառկելով ՄՌՏ սքաների մեջ, ամբողջովին անշարժ մնալով և ուշադիր լսելով պատմությունները, նախքան դա իսկապես աշխատի իր վրա»,- բացատրել է Ալեքս Հաթը:
Էմմա Չոբանյան