Բույսերը ձայներ են արձակում, երբ ցավ են զգում․ գիտնականների բացահայտումը

Լուրեր

15.12.2025 | 11:49
Հայաստանն օգնություն է խնդրել ԵՄ-ից՝ ընտրություններում արտաքին միջամտությունից պաշտպանվելու համար. Կալաս
15.12.2025 | 11:42
Բռնցքամարտիկ Նոել Միքայելյանը վերադարձրել է չեմպիոնական գոտին
15.12.2025 | 11:34
6 տարի էր նախատեսված, մենք 1,6 տարում ավարտում ենք․ Ավինյանը՝ Ազարյանի անվան դպրոցի մասին. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 11:22
Ծիծեռնակաբերդի խճուղու հիմնական փլուզված հատվածը վերականգնվել է․ քաղաքապետարանի պաշտոնյա. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 11:13
Սիդնեյում զինված հարձակումից հետո Ավստրալիայի վարչապետը մտադիր է խստացնել զենքի մասին օրենսդրությունը
15.12.2025 | 11:02
Պապիկյանն Աժ-ում է․ արտահերթ նիստ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովում․ ՈՒՂԻՂ
15.12.2025 | 11:02
ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի արտահերթ նիստը՝ ՈՒՂԻՂ
15.12.2025 | 10:52
Կա հանրային պահանջ՝ տրանսպորտում վերահսկողությունը խստացնելու, 24 հաստիք կավելանա․ Ավինյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 10:45
«Ինտերը»՝ Իտալիայի Ա սերիայի առաջատար․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 10:32
Փոփոխություններ ենք նախաձեռնում`օդի որակի ցուցանիշը բարելավելու համար․ բնապահպանության վարչության պետ. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 10:16
Ավտոբուսը յուղի արտահոսք է ունեցել, վարորդը գրավոր նկատողություն է ստացել․ Կիրակոսյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
15.12.2025 | 10:00
Հայաստանը հանձնառու է տարածաշրջանում ընթացիկ կարգավորման գործընթացների հետագա առաջմղմանը․ ԱԳ փոխնախարար
15.12.2025 | 09:31
Երևանի քաղաքապետարանի գործակարգավարական նիստը. ՈՒՂԻՂ
14.12.2025 | 21:40
Ոստիկանությունը ձերբակալել է Բրաունի համալսարանում կրակ բացելու մեջ կասկածվողին
14.12.2025 | 20:34
Դեկտեմբերի 15-ին Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով գտնվելու է Բրյուսելում
Բոլորը

Սթրեսի պայմաններում բույսերը ոչ միայն ի վիճակի են փոխել գույնը, հոտը կամ ձևը, այլև «գոռալ»․ իսրայելցի գիտնականները պարզել են, որ որոշ մշակաբույսեր էտելիս կամ ջրազրկվելիս բարձր հաճախականության ձայներ են արձակում, գրում է Euronews-ը:

Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են այս շաբաթ Cell Press ամսագրում: Վեց տարի շարունակ կենսաբանները «լսել են» տարբեր բույսերի, այդ թվում՝ լոլիկի թփերի, խաղողի տունկերի, կակտուսների, եգիպտացորենի, ծխախոտի և ցորենի կուլտուրաների: Գիտնականների կարծիքով՝ այս երևույթի պատճառները պարզելու համար անհրաժեշտ է լրացուցիչ վերլուծություններ անցկացնել։

Յուրահատուկ կտկտոցը չի ընկալվում մարդու ականջի կողմից, բայց միջատները կամ կաթնասունները կարող են լսել այն:
Գիտնականներն օգտագործել են խոսափողներ՝ ձայնագրելու չվնասված բույսերի և սթրես տանող բույսերի հնարավոր ձայները:

Ըստ Թել Ավիվի համալսարանից հետազոտության ղեկավար Լիլահ Հադանիի՝ իր թիմը մի շարք մանիպուլյացիաներ է իրականացրել. «Մենք հիմնականում կտրել ենք ցողունները կամ խախտել ենք ոռոգման ռեժիմը. երկու դեպքում էլ բույսերը ձայներ էին արձակում»:

Փորձի սկզբում բույսերը տեղադրել են ակուստիկ տուփի մեջ՝ ջերմոցային միջավայրում։ Ստացված ձայնագրությունները վերլուծվել են հատուկ ալգորիթիմի միջոցով, որը «սովորել է» ճանաչել ձայները, որոնք արձակում են բույսերը սթրեսային իրավիճակում՝ չորանալուց կամ ցողունը վնասելուց։ Ձայների մի քանի օրինակներ, որոնք հավաքվել են կարճ ժամանակում, հասցվել են լսելի դիապազոնի։

Լիլահ Հադանին պնդում է, որ բույսերի մոտ ուլտրաձայնային տատանումներ գրանցվել են նախկինում ևս, սակայն առաջին անգամ պատմության մեջ գիտնականները փաստագրել են դրանց տարածումը օդային միջավայրում։

Իսկ շփվո՞ւմ են, արդյոք, բույսերը ձայների միջոցով։ Եթե անգամ մարդիկ ունակ չեն դրանք «լսել», դա չի նշանակում, որ բույսերը «լռում են» նաև կյանքի մյուս տեսակների համար։ Գիտնականների կարծիքով՝ հետագա հետազոտությունները կարող են ավելի շատ տեղեկություններ տալ այն մասին, թե ինչպես են բույսերը փոխգործակցում շրջակա միջավայրի հետ։

«Կա երկու տարբերակ․ հնարավոր է՝ բույսերն օգտագործում են կտկտոցները շփման համար, սակայն չի բացառվում, որ սա միայն ֆիզիկական գործընթացների կողմնակի արդյունք է»,- բացատրել է Հադանին։

 

Տաթև Ֆռանգյան