Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի հետ վտանգավոր խաղ է խաղում. փորձագետ

Լուրեր

26.11.2024 | 16:42
Հարգելի պատգամավորն էլ ասաց` վիժվածքը դու ես. հրապարակվեց վկայի նախաքննական ցուցմունքի մի մասը․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 16:34
Ալեն Սիմոնյանը հրաժեշտի հանդիպում է ունեցել ՀՀ-ում Իտալիայի դեսպան Ալֆոնսո Դի Ռիզոյի հետ
26.11.2024 | 16:28
Վկան հակասեց նախաքննության փուլում տված ցուցմունքը. դատախազ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 16:24
Արթուր Պողոսյանը՝ Փաշինյանի հետ հանդիպելու և ՔԿ նախագահ նշանակվելու հավանականության մասին
26.11.2024 | 16:11
Անկարան ԱՄՆ-ից արտոնություն է ուզում․ պատժամիջոցների պատճառով Թուրքիան չի կարողանա ՌԴ-ին վճարել բնական գազի համար
26.11.2024 | 16:04
Ռուսական և վրացական կողմում 600 հայկական բեռնատար է սպասում սահմանն անցնելուն․ ՌԴ-ում ՀՀ դեսպանության մաքսային կցորդ
26.11.2024 | 15:53
Կովկասում կայունություն ձեռք կբերվի Ադրբեջանի և ՀՀ-ի միջև խաղաղության պայմանագրի միջոցով․ Թուրքիայի ՊՆ ղեկավար
26.11.2024 | 15:45
Դրոշակից ճանաչեցի, որ պատգամավոր է. ավտոբուսի վարորդ․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 15:37
Երևանի և Լոս Անջելեսի միջև ստորագրվել է փոխըմբռնման հուշագիր. օրակարգում թվային վերափոխումն է
26.11.2024 | 15:26
Սկզբունքային հարց է դարձե՞լ իմ խոսափողն անջատելը․ Արմենուհի Կյուրեղյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 15:19
Պապիկյանը հետևել է ԶՈՒ բարձրագույն և ավագ սպայական կազմերի հերթական ենթախմբի ատեստավորման գործընթացին
26.11.2024 | 15:06
Հունաստանը Հայաստանին զենիթահրթիռային համակարգեր կփոխանցի, Էդուարդ Հակոբյանը ՊԵԿ նախագահ կնշանակվի․ ԼՈՒՐԵՐ
26.11.2024 | 15:02
Ուղևորներն ասում էին` իջեք, գնացեք. ավտոբուսի վարորդը որպես Ասլանյանի հետ վիճաբանած անձ մատնանշեց փաստաբանին․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 14:51
Նախարար Վահե Հովհաննիսյանը պետք է հրաժարական ներկայացնի․ Արա Զոհրաբյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
26.11.2024 | 14:48
Որևէ ամբուլատորիա չի փակվում, տարանջատվում է տնօրենի պարտականությունը․ փոխնախարար․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Բոլորը

Թուրքիան վտանգավոր խաղ է խաղում ՆԱՏՕ-ի հետ՝ արգելափակելով Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունը Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Այս մասին գրել է Սինգապուրի Ս.Ռաջարաթնամի Միջազգային հետազոտությունների դպրոցի և Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Ջեյմս Մ. Դորսին, փոխանցում է «Ահվալ» գործակալությունը։

Դորսին Algemeiner ամսագրի հոդվածում նշել է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող է տարածաշրջանը որպես խափանող ուժ հանդես գալ դաշինքի համար, եթե նրա շահերն անտեսվեն։

Նշվում է, որ Էրդողանն այս ամիս ահազանգել է՝ հայտարարելով, որ «դրական» չի վերաբերվում ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու՝ Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի հնարավոր դիմումներին՝ Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Ըստ հոդվածագրի՝ Էրդողանի ճնշման մարտավարությունն արտացոլում է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի վարքը, որը սպառնում է ԵՄ միասնականությանը՝ դիմադրելով ռուսական էներգառեսուրսների բոյկոտին։

Էրդողանը ՆԱՏՕ-ի դեմ իր առարկությունը կապում է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի ենթադրյալ աջակցության հետ Քրդական աշխատավորական կուսակցությանը (PKK), որը Թուրքիայի, ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից ճանաչվել է ահաբեկչական կազմակերպություն։ Էրդողանը, սակայն, ավելի շատ իր պահանջները ներկայացնում է Շվեդիային, որը քրդական ակտիվ ու մեծ համայնք ունի։

Թուրքագետ Հովարդ Էյսենստատն էլ ենթադրում է, որ ՆԱՏՕ-ի դեմ Թուրքիայի առարկությունը կարող է շրջադարձային լինել:

«Թուրքիայի ռազմավարական ճկունության մեծ մասը պայմանավորված է նրանով, որ նրա առաջնահերթությունները դիտվում են որպես հեռավոր խնդիրներ իր ամենակարևոր արևմտյան դաշնակիցների համար: Սակայն Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի մուտքը ՆԱՏՕ հեռավոր խնդիր չէ»,- գրել է նա։

Ավելին, Թուրքիան վտանգի տակ է դնում ԱՄՆ-ի հետ երկարատև լարված հարաբերությունների էական բարելավումները։ Թուրքական միջնորդությունն ուկրաինական ճգնաժամում և ռազմական աջակցությունն Ուկրաինային ստիպել են ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենին՝ շարունակել թուրքական F-16 կործանիչների արդիականացման ծրագրերը և քննարկել ավելի նոր, առաջադեմ F-16 մոդելների վաճառքը՝ չնայած Թուրքիան պատժամիջոցներ չի կիրառել ՌԴ-ի նկատմամբ։

Որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ Թուրքիան կարող է օգտագործել ՆԱՏՕ-ին իր առարկությունը՝ վերականգնելու մուտքը Միացյալ Նահանգների F-35 կործանիչների ծրագրին:

«Էրդողանը նախկինում նման մարտավարություն կիրառել է։ Նա դա որպես լծակ կօգտագործի՝ Թուրքիայի համար լավ գործարք ձեռք բերելու համար»,- ասել է ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի՝ թոշակի անցած ծովակալ Ջեյմս Ֆոգոն։

Էրդողանի բալանսավորումը կարող է իր սահմաններն ունենալ, բայց դա ցույց է տալիս, որ համաշխարհային առաջնորդներն անտեսում են Մերձավոր Արևելքը։ Հոդվածում նշվում է, որ ԱՄՆ-ի ու Եվրոպայի հնարքը կլինի այնպիսի քաղաքականություն մշակումը, որը հավասարակշռում է ավտոկրատների խանգարող պահանջները, որոնք հաճախ ուղղված են ռեժիմի գոյատևման ապահովմանը, անհրաժեշտությամբ՝ հավատարիմ մնալ ժողովրդավարական արժեքներին այն պայքարի ֆոնին, թե որը կլինի 21-րդ դարի աշխարհակարգի հիմքում։

Էմմա Չոբանյան