Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի հետ վտանգավոր խաղ է խաղում. փորձագետ

Լուրեր

06.11.2024 | 21:31
Ռուսական էլիտաները գաղտնի շնորհավորանքներ են փոխանցել Թրամփին հաղթանակի կապակցությամբ
06.11.2024 | 21:14
Դպրոցի ղեկավարման իրավունքի հավաստագիր. հաստատվել է քննության ժամանակացույցը
06.11.2024 | 20:58
ԵՄ-ն պետք է գործի միասնական, այս նպատակի ուղղությամբ աշխատում եմ Մակրոնի հետ. Շոլց
06.11.2024 | 20:45
Թրամփը վերադառնում է Սպիտակ տուն․ շնորհավորանքներ՝ սպասումների ու անորոշության ակնարկներով. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
06.11.2024 | 20:33
Նախագահը դատավորներ է նշանակել
06.11.2024 | 20:18
Ադրբեջանի ռազմածովային ուժերը մարտավարական զորավարժություններ են անցկացրել
06.11.2024 | 20:02
Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել խորհրդակցություն
06.11.2024 | 19:43
ՀՀ ֆինանսների նախարարը և ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցիչը համաձայնագիր են ստորագրել
06.11.2024 | 19:28
ՀՀ գլխավոր դատախազը Հաագայում հանդիպել է Եվրաջասթի նախագահի հետ
06.11.2024 | 19:06
Վարչապետի որոշմամբ Արմեն Հայրապետյանն ազատվել է ՍԱՏՄ ղեկավարի պաշոտնից
06.11.2024 | 19:00
Թրամփը նվեր է Ալիևի և Պուտինի պես բռնապետների համար․ նրանց ագրեսիան կասեցնելը բարդ կլինի․ Արթուր Սաքունց. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
06.11.2024 | 18:47
Օդի ջերմաստիճանը կնվազի
06.11.2024 | 18:32
Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը հունվար-սեպտեմբերին կազմել է ավելի քան 23 մլրդ դոլար
06.11.2024 | 18:23
Թրամփի պաշտոնավարման երկրորդ ժամկետը սպառնալիք է մարդու իրավունքների համար ԱՄՆ-ում և աշխարհում․ HRW
06.11.2024 | 18:12
Նիկոլ Փաշինյանը աշխատանքային այցով մեկնել է Բուդապեշտ
Բոլորը

Թուրքիան վտանգավոր խաղ է խաղում ՆԱՏՕ-ի հետ՝ արգելափակելով Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունը Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Այս մասին գրել է Սինգապուրի Ս.Ռաջարաթնամի Միջազգային հետազոտությունների դպրոցի և Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Ջեյմս Մ. Դորսին, փոխանցում է «Ահվալ» գործակալությունը։

Դորսին Algemeiner ամսագրի հոդվածում նշել է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող է տարածաշրջանը որպես խափանող ուժ հանդես գալ դաշինքի համար, եթե նրա շահերն անտեսվեն։

Նշվում է, որ Էրդողանն այս ամիս ահազանգել է՝ հայտարարելով, որ «դրական» չի վերաբերվում ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու՝ Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի հնարավոր դիմումներին՝ Ուկրաինա ռուսական ներխուժումից հետո։ Ըստ հոդվածագրի՝ Էրդողանի ճնշման մարտավարությունն արտացոլում է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի վարքը, որը սպառնում է ԵՄ միասնականությանը՝ դիմադրելով ռուսական էներգառեսուրսների բոյկոտին։

Էրդողանը ՆԱՏՕ-ի դեմ իր առարկությունը կապում է Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի ենթադրյալ աջակցության հետ Քրդական աշխատավորական կուսակցությանը (PKK), որը Թուրքիայի, ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի կողմից ճանաչվել է ահաբեկչական կազմակերպություն։ Էրդողանը, սակայն, ավելի շատ իր պահանջները ներկայացնում է Շվեդիային, որը քրդական ակտիվ ու մեծ համայնք ունի։

Թուրքագետ Հովարդ Էյսենստատն էլ ենթադրում է, որ ՆԱՏՕ-ի դեմ Թուրքիայի առարկությունը կարող է շրջադարձային լինել:

«Թուրքիայի ռազմավարական ճկունության մեծ մասը պայմանավորված է նրանով, որ նրա առաջնահերթությունները դիտվում են որպես հեռավոր խնդիրներ իր ամենակարևոր արևմտյան դաշնակիցների համար: Սակայն Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի մուտքը ՆԱՏՕ հեռավոր խնդիր չէ»,- գրել է նա։

Ավելին, Թուրքիան վտանգի տակ է դնում ԱՄՆ-ի հետ երկարատև լարված հարաբերությունների էական բարելավումները։ Թուրքական միջնորդությունն ուկրաինական ճգնաժամում և ռազմական աջակցությունն Ուկրաինային ստիպել են ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենին՝ շարունակել թուրքական F-16 կործանիչների արդիականացման ծրագրերը և քննարկել ավելի նոր, առաջադեմ F-16 մոդելների վաճառքը՝ չնայած Թուրքիան պատժամիջոցներ չի կիրառել ՌԴ-ի նկատմամբ։

Որոշ վերլուծաբաններ ենթադրում են, որ Թուրքիան կարող է օգտագործել ՆԱՏՕ-ին իր առարկությունը՝ վերականգնելու մուտքը Միացյալ Նահանգների F-35 կործանիչների ծրագրին:

«Էրդողանը նախկինում նման մարտավարություն կիրառել է։ Նա դա որպես լծակ կօգտագործի՝ Թուրքիայի համար լավ գործարք ձեռք բերելու համար»,- ասել է ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի՝ թոշակի անցած ծովակալ Ջեյմս Ֆոգոն։

Էրդողանի բալանսավորումը կարող է իր սահմաններն ունենալ, բայց դա ցույց է տալիս, որ համաշխարհային առաջնորդներն անտեսում են Մերձավոր Արևելքը։ Հոդվածում նշվում է, որ ԱՄՆ-ի ու Եվրոպայի հնարքը կլինի այնպիսի քաղաքականություն մշակումը, որը հավասարակշռում է ավտոկրատների խանգարող պահանջները, որոնք հաճախ ուղղված են ռեժիմի գոյատևման ապահովմանը, անհրաժեշտությամբ՝ հավատարիմ մնալ ժողովրդավարական արժեքներին այն պայքարի ֆոնին, թե որը կլինի 21-րդ դարի աշխարհակարգի հիմքում։

Էմմա Չոբանյան