19.11.2024 | 23:34
Ինչ են քննարկել Հայաստանի և Գերմանիայի ԱԳ նախարարները
Ադրբեջաներենը որպես պայքարի գործիք․ թեպետ ուշացած, բայց քայլեր արվում են. ՏԵՍԱՆՅՈւԹ
Հասարակություն
10.02.2022 | 20:56
Դավաճանություն մի քանի հարյուր դոլարի դիմաց․ ԱԱԾ-ն այսօր հայտարարեց լրտեսական ցանցի բացահայտման մասին։ Հակառակորդը կարևոր ռազմական նշանակության՝ այդ թվում սպառազինության, զորամասերի ու հենակետերի տեղակայման վայրերի մասին տեղեկություններ էր կորզել ծանոթ ձեռագրով։ Տեղեկություններն ու դրանց տիրապետողներին հավաքագրել են համացանցի միջոցով՝ գերազանց տիրապետելով հայերենին։ Սա ոչ առաջին ու ոչ էլ, վստահաբար, վերջին դեպքն է։ Հիմքը Բաքվում վաղուց էր դրվում։
Ադրբեջանում հայերեն սովորել ցանկացողներին չեն հասցնում անգամ հերթագրել։ 60-120 մանաթ կամ 35-70 դոլար են պատրաստ վճարել՝ լեզուն սովորելու համար։ Նրանց շարքում շատ են ազգային անվտանգության, արտաքին գործերի նախարարության աշխատակիցները, տարբեր պաշտոնյաներ, սահմանապահներ ու անգամ՝ լրագրողներ։ Ուսանողների համար դասերն անվճար են։ Խորհրդարանում անգամ առաջարկ է արվել լեզվի ուսուցումը դպրոցական ծրագրում ներառելու՝ թեպետ մասնավոր շատ դպրոցներում վաղուց ներառված է։
Ադրբեջանում հայերեն ակնհայտորեն ուսուցանվում է ոչ բարեկամություն հաստատելու նպատակով, և դա արվում է պետական մակարդակով։ Բազմաթիվ գրքեր, բառարաններ, զրուցարաններ ու դասագրքեր կան տպագրված։ Իսկ ինչ է արվում Հայաստանում ի պատասխան այս ամենի։ Ազգային անվտանգության հարցերով և ռազմական փորձագետ Հրաչյա Արզումանյանի խոսով 30 տարվա ընթացքում որևէ լուրջ քայլ այս ուղղությամբ չի ձեռնարկվել, թեպետ փորձեր արվել են։
Հայաստանյան բուհերում ադրբեջանագիտության ամբիոններ չկան, բայց Երևանի պետական համալսարանում 2000-ականների կեսերից, արևելագիտության ֆակուլտետում թուրքերենին զուգահեռ որպես երկրորդ լեզու դասավանդվում է նաև ադրբեջաներեն։
Հայախոս ադրբեջանցիները մեկ անգամ չէ, որ լեզվի իմացությունը օգտագործել են վիրտուալ ու իրական պատերազմում հաղթելու համար։
Պատերազմից հետո ադրբեջաներենի ամբիոն բացվեց Արցախում։ Ամիսներ առաջ Երևանում բացվեց ադրբեջաներենի ուսուցման առաջին մասնագիտացված կենտրոնը։
Ուսանողներն այստեղ ստանում են միջին մակարդակի գիտելիքներ՝ դրանք հետագայում խորացնելու հնարավորությամբ։
Պետական որևէ աջակցություն չեն ունեցել, բայց պատրաստ են ցանկացած համագործակցության։ Առանց պետական աջակցության դժվար է, հատկապես երբ զուգահեռ իրականության մեջ Ադրբեջանի հայատյաց քաղաքականությունն է։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Սաթենիկ Հայրապետյան
