Պուտինի ասածին մոտ են գաղտնի քարտեզները՝ 1920-ականներին ռուսական ԳՇ-ի պատրաստած․ դրանք ՀՀ-ում ոչ ոք չի տեսել․ Ռուբեն Գալչյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

11.12.2024 | 23:30
Թուրքիան Մեծ Բրիտանիայից շահագործումից հանված Super Hercules ռազմատրանսպորտային ինքնաթիռներ կգնի
11.12.2024 | 23:17
Դեսպան Հարությունյանը վերահաստատել է Կանադայի հետ հարաբերություններն առավել խորացնելու Հայաստանի հանձնառությունը
11.12.2024 | 22:52
Երևանում և 6 մարզում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
11.12.2024 | 22:37
ԱՄՆ-ը կարող է «իրանական» պատժամիջոցներ կիրառել ռուսական նավթի դեմ
11.12.2024 | 22:21
Բելառուսից թոշակառուն դատապարտվել է 4 տարվա ազատազրկման՝ Լուկաշենկոյին և ոստիկանին վիրավորելու համար
11.12.2024 | 22:08
Էրդողանը դավաճանեց Ռուսաստանին․ Ալեքսանդր Դուգինը՝ Սիրիայում իրադարձությունների մասին
11.12.2024 | 21:58
Երևանի Բագրևանդի-Նելսոն Ստեփանյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկությունը կկարգավորվի լուսացույցներով
11.12.2024 | 21:44
Ադրբեջանի ընդդիմությունը ԱՄՆ-ին ու ԵՄ-ին կոչ է անում երկրի իշխանությունների դեմ պատժամիջոցներ սահմանել
11.12.2024 | 21:29
Օրբանը զանգահարել է Պուտինին․ քննարկվել է ուկրաինական հակամարտությունն ու իրավիճակը Սիրիայում
11.12.2024 | 21:17
Հակոբ Ասլանյանը փոշմանել է, բայց արդեն ուշ է․ նա հեռացվեց ՔՊ-ից
11.12.2024 | 21:00
ՔՆՆԱՐԿՈւՄ․ Ասադի տապալումը Սիրիայում, ՌԴ-ի թուլացումը, Թուրքիայի դերի աճը․ ի՞նչ վիճակ ստեղծվեց Մերձավոր Արևելքում. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
11.12.2024 | 20:51
Քննարկվել են Հայաստանում անցկացվելիք COP 17-ի կազմակերպման վերաբերյալ առանցքային հարցերը
11.12.2024 | 20:43
Օլաֆ Շոլցը պաշտոնապես Բունդեսթագին վստահության քվեի խնդրանք է ներկայացրել
11.12.2024 | 20:27
Մալիբուում խոշոր անտառային հրդեհ է մոլեգնում, որը սպառնում է հոլիվուդյան աստղերի առանձնատներին․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
11.12.2024 | 20:12
Մանդատս վայր եմ դրել այլ աշխատանքի անցնելու նպատակով. Դավիթ Առուշանյան
Բոլորը

Շուրջ մեկ տարի ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի միջև սահմանազատում և սահմանագծում անելու հարցն է քննարկվում։ Օրերս ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն առաջարկեց ՀՀ-ին և Ադրբեջանին՝ սահմանազատման գնալ ռուսական բանակի Գլխավոր շտաբում եղած քարտեզներով, որոնցով բաժանվել են միութենական պետությունները։ Ի՞նչ ռիսկեր կան, ի՞նչ է սպասվում։ Factor TVն զրուցել է քարտեզագետ, աշխարհագրագետ Ռուբեն Գալչյանի հետ։

-Պարո՛ն Գալչյան, «Ալիք Մեդիա» լրատվամիջոցը հղում է արել դիվանագիտական աղբյուրի՝ հայտնելով, թե նոյեմբերի 9-ին Մոսկվայում փաստաթուղթ է ստորագրվելու, և հիմք ընդունելով 1920-ական թվականների Խորհրդային Միության պաշտպանական գերատեսչության Գլխավոր շտաբի քարտեզները՝ ՀՀ-ն և Ադրբեջանը ճանաչելու են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, սահմանները։ Դա տեղի կունենա, թե ոչ՝ կտեսնենք, բայց եկեք խոսենք քարտեզներից, մասնավորապես՝ ի՞նչ է իրենից ենթադրում 1920-ականների քարտեզը, ի՞նչ բաժանումներ կան։

-Մի հետաքրքիր բան կա՝ երբ նախագահ Պուտինը հայտարարեց, որ Ռուսաստանն անպայման պետք է մաս կազմի այդ քարտեզագրմանը՝ նշելով, որ այն քարտեզները, որ կան ռուսական Գլխավոր շտաբում, ուրիշը չունի այդ քարտեզները։ Դա ինձ մղում է այն բանին, որ դրանք 1920-ականներին Գլխավոր շտաբի պատրաստած գաղտնի քարտեզներն են, որոնք մինչև հիմա ոչ ոք չի տեսել Հայաստանում, և մենք չգիտենք՝ դրանք ինչ են։ Բայց դրանից հետո՝ 1929, 1959, 1969 թվականներին, Գլխավոր շտաբը հրատարակել է քարտեզներ, որոնք փոքրիկ փոփոխությունների են ենթարկվել, և նույնը շարունակվել է 1970, 1973, 1980-ական թվականներին՝ մաս-մաս են դրանք հրատարակվել։ Գլխավոր շտաբի հրատարակած քարտեզները գաղտնի են, բայց այդ գաղտնի քարտեզներից ունի մեր Պաշտպանության նախարարությունը, նույնիսկ վավերացված է երկու կողմից՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի կնիքներն ունեն այդ քարտեզները։ Ես դրանք իրենց մոտ տեսել եմ, բայց այդ քարտեզները նույնպես կոչվում են գաղտնիմ և ամեն մարդ չի կարող տեսնել։ Ինձ էլ իրավունք չի տրվել այդ քարտեզները տեսնել, ես դրանք ի միջի այլոց եմ տեսել։

-Այն քարտեզը, որ ինչպես Դուք եք նշում՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը հաստատել են, ո՞ր թվականների է։

-Քարտեզների տպագրությունը գրված է՝ «1953 թվականի հետազոտություն, քարտեզագրություն», բայց տպագրվել է 1971-ից մինչև 1984 թվականը։ Բայց հետաքրքիրն ինչ է՝ այդ գաղտնի քարտեզները հասանելի են ինտերնետում։ Երբ նախագահ Պուտինն ասում է՝ միայն իրենք ունեն, բոլորի ձեռքին այսօր եղած քարտեզը չի, որը կարող են գաղտնիության վավերացում ունեցող մարդիկ տեսնել, այդ քարտեզը չի, որ ինտերնետում է դրված։ Դա ուրիշ քարտեզ է, որը մենք չենք տեսել։ Քանի դեռ այդ քարտեզը չերևա, չտեսնենք՝ ինչ է, մենք չենք կարող վերջնական կարծիք հայտնել։ Այստեղ իմ ցուցադրած քարտեզը 1926 թվականին Մոսկվայում է տպված, վերցված է խորհրդային առաջին մեծ հանրագիտարանից, որը տպագրվեց 1926 թվականին և 30-ից ավելի հատորների տպագրությունները շարունակվեցին մինչև 1930-ականներ։ Այս քարտեզն այդ գրքից՝ երրորդ հատորից է վերցված։ Եվ քանի որ հանրագիտարանում է հրապարակվել քարտեզը, անպայման պետք է պետական վավերացում ունեցած լինի։ ԽՍՀՄ-ում ոչ մի քարտեզ առանց պետական վավերացման հնարավոր չէր տպել։

-Այսինքն՝ մեծ հանրագիտարանում տպված 1926 թվականի այս քարտեզը պետք է ունենա՞ր խորհրդային հանրապետությունների վավերացումը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի։

-Ո՛չ հանրապետությունների, այլ կենտրոնական մի քանի նախարարությունների վավերացումը։ Եթե Հայաստանում հայերենով էր տպագրվում, այո՛, երեք նախարարություններ պիտի դրանք վավերացնեին։ Այս քարտեզն է մոտ այն իրականությանը, որի մասին պարոն Պուտինն է ասում։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Ռոբերտ Անանյան