16.11.2024 | 22:58
«Մանկական Եվրատեսիլ – 2024»-ում հաղթեց Վրաստանը
Ապրիլի 24-ի գործոնը Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի օրվա հարցում դեր ունեցավ. Արմեն Բաղդասարյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Քաղաքականություն
24.04.2019 | 20:32
Factor.am-ի հարցազրույցը քաղաքական մեկնաբան Արմեն Բաղդասարյանի հետ
– Պարո՛ն Բաղդասարյան, մեկ տարի առաջ ապրիլի 24-ի գործոնը ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ իրադարձությունների վրա: Կարծիքներ էին հնչում, թե ապրիլի 24-ին Ծիծեռնակաբերդում չպետք է հնչի «Մերժիր Սերժին» կարգախոսը:
– Մեծ դեր չունեցավ: Ըստ երևույթին՝ այդ գործոնը դեր ունեցավ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի օրվա ընտրության հարցում: Այո՛, այդ գործոնը կար, եթե դա չլիներ, կարող էր հրաժարականը լինել, ասենք, ապրիլի 24-ին կամ 25-ին։ Եվ շատ տգեղ կստացվեր, եթե Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրը Ծիծեռնակաբերդում այդպիսի ելույթներ հնչեին: Գուցե Սերժ Սարգսյանը նաև դա է հաշվի առել՝ մինչև ապրիլի 24-ը հրաժարական տալու հարցում, բայց օրվա ընտրությունն էական ոչինչ չէր փոխելու: Միևնույն է՝ նրա հրաժարականն արդեն կանխորոշված էր, գործընթացը կար, ուղղակի կարող էր մեկ-երկու օրվա տարբերություն լինել:
– Իսկ անցած մեկ տարվա ընթացքում նոր իշխանությունները ցեղասպանության ընդունման, խնդիրը ճանաչելի դարձնելու հարցում նկատելի քայլեր արե՞լ են:
– Եթե դատելու լինենք միջազգային ճանաչման ասպարեզում ձեռք բերած հաջողություններով, Իտալիայի խորհրդարանը, օրինակ, վերջերս ընդունեց բանաձև: Ես նկատի ունեմ, որ Հայաստանի նոր իշխանությունները նույնպես աշխատում են այդ ուղղությամբ: Գուցե դա ամենակարևոր առաջնահերթությունը չեն համարում, բայց ակնհայտ է, որ այդ ուղղությամբ քայլեր արվում են և արվելու են՝ անկախ նրանից, թե որ քաղաքական ուժը Հայաստանում կլինի իշխանություն: Ցեղասպանության միջազգային ճանաչումն ինքնանպատակ չէ, մենք հասկանում ենք, որ դա ընդհանրապես ցեղասպանությունների կանխարգելման հարց է լուծում, դա ներքաղաքական խնդիր չի միայն, որ այս իշխանությունները դրանով զբաղվեն կամ չզբաղվեն:
– Նախկին իշխանությունների կողմից Նիկոլ Փաշինյանի հասցեին քննադատություններ են հնչում, թե ինչո՞ւ ԵԽԽՎ-ում ելույթի ժամանակ Հայոց ցեղասպանության հարցը չշոշափեց:
– Կարծում եմ՝ Նիկոլ Փաշինյանն ինքը պետք է պարզաբանի դա: Ես չեմ կարծում, թե նրա ելույթում այդ հարցը չընդգրկելն շատ կարևոր ուղերձ է և ցույց է տալիս նրա դիրքորոշումը Ցեղասպանության ճանաչման վերաբերյալ:
– Անդրադառնանք նաև ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացին: Ապրիլի 15-ին Մոսկվայում տեղի ունեցավ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ԱԳ նախարարների ու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հանդիպումը: Դրանից հետո Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը հայտարարել էր, թե «քննարկումները ծավալվել են այն պլանի շուրջ, որը 2016 թվականին առաջարկել էր Ռուսաստանը»: Խոսքը, հավանաբար, «Լավրովի պլանին» է վերաբերում: Եվ ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանն այսօր, ըստ էության, չի հերքել, որ այդ հարցը քննարկվել է՝ ասելով միայն, որ սեղանին որևէ փաստաթուղթ դրված չէ: Փաստորեն՝ Ռուսաստանը նորից փորձում է ակտիվացնե՞լ, այսպես կոչված, «Լավրովի պլանը»:
– Ռուսաստանը միշտ ակտիվ է եղել և հիմա, գուցե, փորձում է ակտիվացնել իր հատուկ դերակատարումը, դա նորություն չէ: Բանակցությունների սեղանի շուրջ, իհարկե, կարելի է ցանկացած հարց քննարկել: Քննարկելն այլ բան է, կոնկրետ փաստաթղթի շուրջ բանակցություններ ծավալելը՝ այլ հարց: Եթե դու հարցը քննարկում ես, դա ընդամենը քննարկում է, երբ սեղանին դրված է փաստաթուղթ, դա արդեն բանակցություն է: Այդ հարցի շուրջ, որքան ես հասկացա, բանակցություններ չեն ընթանում: Բանակցություններ չեն ընթանում անգամ Մադրիդյան սկզբունքների շուրջ, որովհետև Նիկոլ Փաշինյանն ինքը ասաց, որ դեռ մենք պետք է հստակեցնենք, թե կողմերից յուրաքանչյուրն ինչպես է պատկերացնում այդ 3 սկզբունքներն ու 6 տարրերը:
– Նիկոլ Փաշինյանը անկախություն էր խոստանում իրավապահ համակարգում, ինչը ոչ միայն ժողովրդավարության, այլև տնտեսության զարգացման հիմնական պայմաններից է։ Կա՞ այդ անկախությունը, իշխանությունը կարողանո՞ւմ է չտրվել աղմկոտ կամ քաղաքականության հետ որոշակի առնչություն ունեցող գործերին չմիջամտելու գայթակղությանը։
– Իհարկե, ցանկացած իշխանություն ունենալու է այդպիսի գայթակղություն և ոչ միայն այդ հարցում։ Ցանկացած իշխանություն գայթակղություն է ունենալու սահմանափակելու խոսքի ազատությունը, իր համար ինչ-որ տնտեսական լծակներ ստեղծել։ Կարևորը իշխանությունների վճռականությունն է, որ չտրվեն այդ գայթակղություններին։ Հիմա կա այդ գայթակղություններին դիմանալու միտում։ Երևում է գայթակղությունը, երևում է նաև դրան չտրվելու՝ իշխանությունների կամքը։ Երևում է, որ Նիկոլ Փաշինյանն ինքը հասկանում է դրա վտանգները և ամեն առիթով ասում է՝ դա չի լինելու։ Չէ՞ որ այդ ուղերձները նաև իր թիմին են ուղղված։ Նա չի կարող ամեն ինչ վերահսկել, բայց այդպիսի ուղերձներով կարող է իր թիմի անդամներին տեղը դնել, երբ նրանք փորձում են անցնել կարմիր գիծը։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
Արմինե Ավետյան
