19.12.2025 | 17:34
Արման Ծառուկյան․ Գեյջին ու Փիմբլեթն իմ մակարդակի մարտիկներ չեն
12-րդ դարի փայտե քանդակը կգնվի Լոնդոնի միջազգային աճուրդից և կտեղափոխվի Հայաստանի պատմության թանգարան
Մշակույթ
19.12.2025 | 11:30
«Միջնադարյան հայկական փայտագործության այս եզակի նմուշը՝ 12-րդ դարի հայկական եկեղեցու դռան փեղկը, Կառավարության որոշմամբ կգնվի Լոնդոնի միջազգային աճուրդից և կտեղափոխվի Հայաստանի պատմության թանգարան»,- գրառմամբ տեղեկացրել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը։
Հիշեցնենք, որ նախօրեին հայտնի էր դարձել, որ Կառավարության պահուստային ֆոնդից ԿԳՄՍ նախարարությանը հատկացվել է 175 միլիոն 360 հազար դրամ՝ Լոնդոնի միջազգային աճուրդում վաճառվող հայկական բացառիկ մշակութային արժեքի՝ 1188 թվականին պատրաստված և քանդակված եկեղեցու փայտյա դռան փեղկի ձեռք բերման և Հայաստան տեղափոխման համար։
«Վերջերս Արշիլ Գորկու հեղինակած մի կտավ ենք ձեռք բերել, որը շուտով Հայաստանում կլինի. այդ աշխատանքի ձեռքբերման ժամանակ էլ նկատել ենք եկեղեցու փայտյա դռան փեղկը։ Փորագրությունը, զարդանախշային համակարգը ցույց են տալիս, որ այն եզակի նմուշ է: Իրականացվել են նաև համապատասխան ռադիոածխածնային վերլուծություններ, որոնք հաստատում են փեղկի ստեղծման թվագրումը։ Մասնագետների փաստմամբ՝ փորագրությունների զարդանախշային համակարգը, տիպաբանությունը լիովին համահունչ են հայկական միջնադարյան գեղարվեստական ավանդույթներին։ Կան նաև հրապարակված հոդվածներ, որոնք վկայում են դռան մշակութային նշանակության մասին: Պետք է ասեմ, որ նաև մասնագետ է գործուղվել և տեղում համոզվել նմուշի բացառիկ նշանակության հարցում: Մինչև 1990-ական թվականները հայտնի էր միայն ութ նման կտորի մասին. փայտի փորագրության նմուշները բացառիկ են, և այս պարագայում խոսքն այդ ութ նմուշից մեկի մասին է, որը շրջանառության մեջ է դրվել 1980-ականների վերջերին և գտնվել է Նյու Յորքի մասնավոր հավաքածուում: Այն հին հայկական եկեղեցիների մուտքի համար օգտագործված դռան փեղկ է՝ բնորոշ Բագրատունյաց շրջանին»,- Կառավարության նիստի ընթացքում նշել էր նախարարը և հավելել, որ փեղկը կցուցադրվի Հայաստանի պատմության թանգարանում:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի նշմամբ՝ նման դեպքերում պետությունն առաջին հերթին առաջնորդվում է մասնագետների խորհրդատվություններով. «Երբ մասնագետները ասում են, որ նմուշը բացառիկ է, կատարվում են բոլոր անհրաժեշտ փորձաքննությունները: Վերջերս Մատենադարանի համար ձեռք է բերվել երկու բացառիկ Աստվածաշունչ: Մշակութային արժեքների վերադարձը Հայաստանի Հանրապետություն շատ կարևոր է. այս գործընթացն իրականացվում է պետական բյուջեի միջոցների հաշվին, այսինքն՝ Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատող, օրենքով սահմանված հարկերը վճարող քաղաքացիների շնորհիվ»:
