14.12.2025 | 17:25
Իրավիճակը ճանապարհներին՝ 17։15-ի դրությամբ
Կատարն ու Եգիպտոսը Իսրայելին և ՀԱՄԱՍ-ին առաջարկում են 5-7 տարով հրադադար կնքել․ BBC
Քաղաքականություն
22.04.2025 | 21:43
Կատարցի և եգիպտացի միջնորդները Գազայում պատերազմը դադարեցնելու նոր բանաձև են առաջարկել։ Այս մասին BBC-ին հայտնել է Իսրայել-ՀԱՄԱՍ հրադադարի բանակցություններին ծանոթ պաղեստինցի բարձրաստիճան պաշտոնյան։ Նրա խոսքով՝ այն նախատեսում է 5-ից 7 տարի տևողությամբ հրադադար, բոլոր իսրայելցի պատանդների ազատ արձակում՝ իսրայելական բանտերում պահվող պաղեստինցի բանտարկյալների ազատման դիմաց, պատերազմի պաշտոնական ավարտ և Իսրայելի լիակատար դուրսբերում Գազայից։
Վերջին հրադադարը խախտվել է մեկ ամիս առաջ, երբ Իսրայելը վերսկսել է Գազայի ռմբակոծությունը, որի ձախողման համար երկու կողմերը միմյանց են մեղադրում։ Իսրայելը չի մեկնաբանել միջնորդների ծրագիրը։
Միևնույն ժամանակ, երկուշաբթի երեկոյից ի վեր Գազայի հատվածում իսրայելական մի շարք ավիահարվածների հետևանքով զոհվել է 22 պաղեստինցի, BBC-ին հայտնել է ՀԱՄԱՍ-ի կողմից ղեկավարվող Առողջապահության նախարարության պաշտոնյան։ Նա ասել է, որ մարդիկ սպանվել են Խան Յունիսում, Ջաբալիայում, Բեյթ Լահիայում և Գազա քաղաքում։ Եվ 45 մարդ վիրավորվել է։
Տեղի բնակիչներն օդային հարվածները բնութագրել են որպես «չափազանց ինտենսիվ»։ Ականատեսների խոսքով՝ հարձակումների հետևանքով ոչնչացվել են տասնյակ բուլդոզերներ և ծանր տեխնիկա՝ սարքավորումներ, որոնք ՀԱՄԱՍ-ի կողմից ղեկավարվող մունիցիպալիտետներն օգտագործում են ճանապարհները վերաբացելու, ավերակները մաքրելու և փլատակների տակ մնացած զոհերին փրկելու համար։
Տանկեր են նկատվել նաև Գազայի հարավում գտնվող Ռաֆահ քաղաքի հարավային հատվածում։
Քանի որ Իսրայելը շարունակում է հարձակումը, Կահիրեն բանակցություններ կանցկացնի ՀԱՄԱՍ-ի հետ, որոնք ամենաբարձր մակարդակով կներկայացնեն նրա քաղաքական խորհրդի ղեկավար Մոհամմեդ Դարվիշը և գլխավոր բանակցող Խալիլ ալ-Հայյան։
Այս հանդիպումը տեղի է ունենում մի քանի օր անց այն բանից հետո, երբ շարժումը մերժել էր Իսրայելի վերջին առաջարկը, որը ներառում էր ՀԱՄԱՍ-ի զինաթափման պահանջ՝ վեցշաբաթյա զինադադարի դիմաց։ Անցյալ շաբաթ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն հայտարարել էր, որ չի դադարեցնի պատերազմը՝ մինչև ՀԱՄԱՍ-ի ամբողջական ոչնչացումը և բոլոր պատանդների վերադարձը։ ՀԱՄԱՍ-ը պահանջել էր, որ Իսրայելը պարտավորվի դադարեցնել պատերազմը մինչև պատանդների ազատ արձակումը։
Բանակցություններին ծանոթ պաղեստինցի պաշտոնյան BBC-ին ասել է, որ ՀԱՄԱՍ-ը հայտարարել է Գազայի կառավարումը «ազգային և տարածաշրջանային մակարդակով» համաձայնեցված ցանկացած պաղեստինյան կազմավորմանը հանձնելու պատրաստակամության մասին։ Նա ասել էր, որ դա կարող է լինել Արևմտյան ափին գտնվող Պաղեստինի ինքնավարությունը կամ նորաստեղծ վարչական մարմին։
Նեթանյահուն բացառել է Պաղեստինի ինքնավարության ցանկացած դերակատարում Գազայի ապագա կառավարման գործում, որը 2007 թվականից ի վեր կառավարվում է ՀԱՄԱՍ-ի կողմից։
Թեև դեռ վաղ է գնահատել հաջողության հավանականությունը, աղբյուրը ներկայիս միջնորդական ջանքերը որակել է լուրջ՝ հավելելով, որ ՀԱՄԱՍ-ը ցուցաբերել է «աննախադեպ ճկունություն»։
Հիշեցնենք, որ ՀԱՄԱՍ-ն Իսրայելի վրա հարձակվել է 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին՝ սպանելով մոտ 1200 մարդու, հիմնականում՝ քաղաքացիական անձանց, նաև 251-ին որպես պատանդ տարել Գազա։
Ի պատասխան՝ Իսրայելը լայնածավալ ռազմական հարձակում է սկսել, որի հետևանքով զոհվել է 51,240 պաղեստինցի, հիմնականում՝ քաղաքացիական անձինք։ Այս տվյալները հրապարակել է ՀԱՄԱՍ-ի կողմից ղեկավարվող Գազայի Առողջապահության նախարարությունը։
Կահիրեում Պաղեստինի դեսպանատունն իր աշխատակիցներին, որոնք համակարգել են Գազայից եգիպտական հիվանդանոցներ բժշկական տարհանումները և նպաստել մարդասիրական օգնության մատակարարմանը, հրահանգել է ընտանիքների հետ տեղափոխվել եգիպտական Արիշ քաղաք, որը գտնվում է Գազայի հետ սահմանի մոտ։
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
