06.12.2025 | 23:56
Կապարակնքել են Գյումրիի Յոթ Վերք եկեղեցու դռները` Փաշինյանի այցից առաջ
Թուրքիայում վերջին 7 ամսում բանտարկյալների թիվն ավելացել է մոտ 50 հազարով
Քաղաքականություն
21.02.2025 | 23:30
Թուրքիայի բանտարկյալների թիվը յոթ ամսվա ընթացքում աճել է ավելի քան 50,000-ով, և գերբնակեցումը շարունակում է աճել, մինչ քննադատները ճգնաժամը կապում են կառավարության կողմից ղեկավարվող զանգվածային ձերբակալությունների հետ, գրում է Stockholm Center for Freedom-ը։
Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի վարչակազմի օրոք բանտարկյալների թիվն անշեղորեն աճել է։ 2024 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ՝ թուրքական բանտերում կար 342,526 բանտարկյալ։ Այդ ընթացքում բանտի ընդհանուր հզորությունը կազմում էր 295,328 մարդ։ 2025 թվականի փետրվարի 3-ին այդ թիվը հասել է 392,456-ի։
Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ բանտարկյալների թիվը կազմում է 371,435 տղամարդ, 17,131 կին և 3,890 անչափահաս։ Բանտարկյալների թվում են շուրջ 25,000 բուհերի շրջանավարտներ, 1,841 անձ՝ մագիստրոսի, իսկ 286-ը՝ դոկտորական կոչումով։
Թուրքիան ներկայում ունի 395 գործող բանտեր։ Ի պատասխան գերբնակեցման՝ Թուրքիայի Արդարադատության նախարարությունը հայտարարել է մինչև 2027 թվականը տարբեր նահանգներում 11 նոր բանտեր կառուցելու ծրագրերի մասին: Կառավարությունը 2025 թվականին այդ ծրագրերի համար հատկացրել է 1,2 միլիարդ թուրքական լիրա (39 միլիոն դոլար), ընդ որում, ակնկալվում է, որ մինչև դրանց ավարտը ընդհանուր արժեքը կկազմի 23,5 միլիարդ լիրա (767 միլիոն դոլար):
Թուրքիայի բանտերի գերբնակեցումը 2005 թվականից ի վեր աճող խնդիր է, և բանտարկյալների թիվը տարեկան ավելանում է: Իրավիճակն է՛լ ավելի է վատթարացել COVID-19 համաճարակի ժամանակ։ Թուրքիայի խորհրդարանը վաղաժամկետ պայմանական վաղաժամկետ ազատման մասին օրենք է ընդունել 2020 թվականի ապրիլին, որի նպատակն է նվազեցնել երկրի գերբնակեցված բանտերում կալանավորների թիվը:
Գերբնակեցումը հանգեցրել է սարսափելի պայմանների բազմաթիվ բանտերում, այդ թվում՝ բժշկական օգնության անբավարար հասանելիության, սահմանափակ բնակելի տարածքի և անբավարար սանիտարական պայմանների: Իրավապաշտպանները զգուշացնում են, որ այս պայմանները մեծացնում են հիվանդությունների բռնկման, հոգեկան առողջության ճգնաժամերի և մարդու իրավունքների ոտնահարման վտանգը, հատկապես խոցելի խմբերի համար, ինչպիսիք են կանայք, երեխաները և քաղբանտարկյալները:
Իրավապաշտպանները Թուրքիայի բանտերի գերբնակեցվածությունը կապում են 2016-ի հեղաշրջման փորձից հետո զանգվածային ձերբակալությունների հետ, որոնց արդյունքում տասնյակ հազարավոր մարդիկ բանտարկվել են ահաբեկչության մեղադրանքով: Բազմաթիվ միջազգային դիտորդներ, այդ թվում՝ Amnesty International-ը և Human Rights Watch-ը, մեղադրել են Թուրքիային այլակարծությունը լռեցնելու և ազատ արտահայտվելու սահմանափակման մեջ:
Թարգմանությունը՝ Էմմա Չոբանյանի
