Իսրայելն իր դիվանագետներին աստիճանաբար վերադարձնում է Թուրքիա
Քաղաքականություն
13.05.2024 | 22:29Իսրայելը այս ամսվա սկզբից սկսել է իր դիվանագետներին հետ ուղարկել Թուրքիա՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով նրանց հետ կանչելուց կես տարի անց։ Այս մասին Middle East Eye-ին հայտնել են իսրայելական աղբյուրները:
Թեև երկու երկրներն անցյալ տարի կարգավորել էին հարաբերությունները և դեսպաններ փոխանակել, հոկտեմբերի 7-ին ՀԱՄԱՍ-ի գլխավորած հարձակումն Իսրայելի վրա խզում առաջացրեց երկկողմ հարաբերություններում։ Թուրքիան ի սկզբանե բավական զուսպ էր արտահայտվում Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի կառավարության հասցեին, ինչպես նաև դատապարտում էր ՀԱՄԱՍ-ի հարձակումները խաղաղ բնակչության վրա: Սակայն այս կեցվածքը ժամանակի ընթացքում փոխվեց Գազայի հատվածում «տառապանքների աճին զուգահեռ»: Թուրքիան առաջին անգամ իր դեսպանին հետ էր կանչել նոյեմբերին խորհրդակցությունների համար։
Մարտին Թուրքիայի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում զգալի կորուստներ կրելուց հետո թուրքական կառավարությունն ակտիվացրել է Իսրայելի հասցեին քննադատությունը և մի շարք քայլեր ձեռնարկել Նեթանյահուի կառավարության դեմ։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն էլ պարբերաբար կոշտ հայտարարություններ է հնչեցնում Նեթանյահուի հասցեին՝ նրան նույնիսկ համեմատելով Ադոլֆ Հիտլերի հետ։ Կիրակի օրն էլ Իսրայելի արտգործնախարար Իսրայել Կացը Էրդողանին անվանել էր «բռնակալ, հրահրող և ստախոս»։
Իսրայելական աղբյուրը նշել է, որ հոկտեմբերի 7-ի հարձակումից հետո Իսրայելում Թուրքիայի դիվանագիտական ներկայացուցչությունը չի կրճատվել։ Թել Ավիվում Թուրքիայի դեսպանատունը և Երուսաղեմում հյուպատոսությունը բաց են մնացել, և միայն դեսպանը հետ է կանչվել խորհրդակցությունների համար։
«Այնպես որ, չնայած երկկողմ հարաբերությունները շատ լարված են, մենք կփորձենք անել առավելագույնը՝ հնարավոր ռիսկերը հաշվի առնելով։ Ուստի՝ դիվանագետների վերադարձը կլինի աստիճանական և զգուշավոր»,-ասել է աղբյուրը։
Լրատվամիջոցը այս հարցով մեկնաբանություն է խնդրել Իսրայելի արտաքին գործերի նախարարությունից:
Հիշեցնենք՝ Թուրքիայի առևտրի նախարարությունը մայիսի 2-ին հայտարարել էր, որ Անկարան դադարեցնում է ամբողջ արտահանումն ու ներմուծումը Իսրայել։ Երկրի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն էլ ասել էր, որ ոչ մի ընդունելի բան չկա Իսրայելի և Պաղեստինի միջև տեղի ունեցող զարգացումների մեջ, և որ Իսրայելը մինչ այժմ դաժանորեն սպանել է 40-45,000 պաղեստինցիների:
«Որպես մահմեդականներ՝ մեզ համար անհնար է կանգնել և կողքից հետևել դրան։ Այլևս չէինք կարող համբերել, մենք մեր քայլերն արել ենք։ Մեր միջև առևտրի ծավալը կազմել է 9,5 միլիարդ դոլար։ Մենք փակեցինք այս դուռը»,- հայտարարել էր Էրդողանը։ Նա նաև նշել էր, որ Թուրքիան կփորձի առևտրային բոյկոտի միջոցով «ստիպել Իսրայելին համաձայնել հրադադարի» և ավելացնել Գազային մարդասիրական օգնությունը:
Այնուհետև իսրայելական ԶԼՄ-ն ու երկրի ԱԳ նախարարը հայտնել էին, որ Թուրքիան որոշ սահմափակումներ թուլացրել է, սակայն պաշտոնական Անկարան դա հերքում է։
Էմմա Չոբանյան