Ալիևը վախ ունի՝ Էրդողանը հեռանա, Թուրքիայի նոր նախագահն Ադրբեջանին չաջակցի անվերապահ․ Նելլի Մինասյան․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

Լուրեր

22.11.2024 | 13:10
Երանոս գյուղում ոռոգման ջրատար ցանց է կառուցվում
22.11.2024 | 12:57
Կուրսկի շրջանում ուկրաինական հարվածի հետևանքով ԿԺԴՀ բանակի գեներալ է վիրավորվել.WSJ
22.11.2024 | 12:44
Հունաստանում ՀՀ դեսպանը հանդես է եկել «Հայաստանի անվտանգային միջավայրն այսօր» թեմայով դասախոսությամբ
22.11.2024 | 12:32
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի առնչությամբ
22.11.2024 | 12:24
Ադրբեջանի Մեջլիսը «կողմնակալ, ոչ օբյեկտիվ և անարդար» է անվանել Լյուքսեմբուրգի խորհրդարանի բանաձևը
22.11.2024 | 12:19
12 մեդալ՝ հայ ըմբիշներին, Պուտինը՝ ուկրաինական հակամարտության գլոբալ բնույթ ստանալու մասին․ ԼՈՒՐԵՐ
22.11.2024 | 12:12
Լիլիթ Մակունցը և Սթիվեն Նիքսն ընդգծել են Հայաստանի և Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի միջև համագործակցությունը խթանելու հանձնառությունը
22.11.2024 | 11:59
Հայաստանում 2025 թ․ փետրվարի 4-ից մինչև ապրիլի 18-ը պահեստազորի վարժական հավաքներ կանցկացվեն
22.11.2024 | 11:46
Երևանի մի շարք փողոցներում կտեղադրվեն ռետինե կանգնակներ
22.11.2024 | 11:35
ՌԴ-ն Հյուսիսային Կորեային 1 մլն բարել նավթ է մատակարարել զենքի ու զինծառայողների դիմաց
22.11.2024 | 11:22
Նախագահը ստորագրել է «ՀՀ 2024 թ․ պետբյուջեի մասին օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» օրենքը
22.11.2024 | 11:11
Գորիսի աշակերտները յուրացնում են անտառվերականգնման հմտությունները․ ՄԱԿ ՊԳԿ-ն դասընթաց է կազմակերպել
22.11.2024 | 10:55
ՆԱՏՕ-ն և ԱՄՆ-ն հայտարարել են Կիևին իրենց աջակցությունը շարունակելու մտադրության մասին
22.11.2024 | 10:47
Իսպանիայի հետ գործակցության ընդլայնման մեծ ներուժ կա. Գևորգ Մանթաշյանն ընդունել է դեսպանին
22.11.2024 | 10:34
Ռուսական բանակը հարվածել է Սումիին. 2 մարդ զոհվել է, 12-ը՝ վիրավորվել
Բոլորը

Factor TVի հարցազրույցը թուրքագետ Նելլի Մինասյանի հետ

-Թուրքիայում երկու շաբաթից նախագահական ընտրություններ են, և Էրդողանը կվերընտրվի, թե՝ ոչ, այս հարցը ոչ միայն ներթուրքական նշանակություն ունի, այլ նաև արտաքին․ դա կարող է ազդել նաև ռուս-ուկրաինական պատերազմի ընթացքի, ինչպես նաև Հարավային Կովկասում ընթացող գործընթացների վրա։ Ի՞նչ իրավիճակ է այս առումով Թուրքիայում, ուժերի ի՞նչ հարաբերակցություն կա, և ինչո՞վ է առանձնանում այս քարոզարշավը նախորդներից։

-Սկսենք վիճակագրական տվյալներից․ նախ՝ ընդամենը 2 շաբաթ է մնացել ընտրություններին և, բնականաբար, հարցումներ ավելի շատ են անցկացվում առանձին վայրերում։

-Բայց կա նաև համաթուրքական վիճակագրություն։

-Այո՛։ Երբ վիճակագրական տվյալներն ամփոփում և վերլուծություն ենք կատարում, կարող ենք հստակ ասել, որ իշխող ուժի մոտ միանշանակ վարկանիշի որոշակի անկում է նկատվում, իսկ ընդդիմության վարկանիշը բարձրանում է, ընդդիմության նախագահի թեկնածուին առավելություն է տրվում։

Ինչո՞վ է դա բացատրվում։

-Մի քանի գործոններ կան, առաջին հերթին՝ սոցիալ-տնտեսական խնդիրներով է պայմանավորված, որովհետև հասարակ քաղաքացուն ոչ թե հետաքրքրում են աշխարհաքաղաքական հարցերը, այլ սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը։ Թուրքիայում արդեն իսկ ճգնաժամային իրավիճակ էր, փետրվարի 6-ի երկրաշարժն է՛լ ավելի խորացրեց սոցիալ-տնտեսական խնդիրները։ Սա ընդդիմության գլխավոր հաղթաթղթերից մեկն է։ Երկրորդ հանգամանքը, որի հետևանքով Էրդողանը կորցնում է ձայներ, կապված է նրա հիվանդության հետ։ Թուրք հասարակությունը մտահոգություն ունի, որ եթե Էրդողանն ընտրվի, ինչպե՞ս կարող է նա երկիրը ղեկավարել՝ լինելով վատառողջ։

-Իսկ ի՞նչ կասեք հակաարևմտյան հռետորաբանության մասին։ Օրերս Մեծ եղեռնի տարելիցին Ջո Բայդենը Հայոց ցեղասպանություն եզրույց արտասանեց, ինչի համար Չավուշօղլին նրան «շառլատան» որակեց, ինչը հարիր չէ դիվանագիտական բարձրաստիճան պաշտոնյանին։

-Թուրքիայի ՆԳ նախարար Սուլեյման Սոյլուն էլ հայտարարեց, թե ԱՄՆ-ը մայիսի 14-ին հեղաշրջում է պատրաստում․ սա ամենաինտրիգային հայտարարությունն էր, որը Թուրքիայում քննադատվեց հատկապես ընդդիմության կողմից։

-Այսինքն՝ իրենք գուշակում են, որ պարտվելո՞ւ են, և փորձում են հետընտրական զարգացումնե՞ր նախապատրաստել։

-Այո՛, դա էլ կա։ Ըստ էության՝ նրանք, կարծես, հաշվետվողականություն են հանդես բերում, թե ինչ է կատարվել իրենց գործունեության ընթացքում, ինչ բարդ խնդիրներ են եղել։ Իշխող ուժն օգտագործում է մի շատ կարևոր գործոն․ ճիշտ է՝ Թուրքիայում կա ԱՄՆ-ի ինստիտուցիոնալ ազդեցությունը, բայց հասարակության շրջանում հակաամերիկյան տրամադրությունները միշտ էլ բարձր են եղել։ Եվ քանի որ նախընտրական քարոզչության շրջանում ընդդիմությանը հովանավորում է ԱՄՆ-ը, նրանք այդ հարցին չեն անդրադառնում, իսկ իշխանությունն օգտագործում է այդ հանգամանքը, և հակաամերիկյան արշավ է իրականացնում։ Էրդողանը փորձեց ստանալ Արևմուտքի աջակցությունը, բայց չստացավ, եթե ստանար, այլ հռետորաբանության ականատես կլինեինք։ Այժմ հակաարևմտյան այդ հռետորաբանությունը, որպես տեխնոլոգիա, օգտագործում է ձայներ ստանալու համար։ Թուրքական տնտեսությունը կրախի առջև է կանգնած, բայց Էրդողանը շեշտը դնում է ռազմարդյունաբերական բլոկի, և ոչ թե տնտեսության վրա։

-Ալիևն այդ հարցում օգնեց նրան՝ շեշտելով, որ Էրդողանի պաշտոնավարման ժամանակ շատ լավ բանակ է կառուցվել Թուրքիայում։ Ալիևը և Պուտինը, կարծես, ինչ-որ իմաստով մասնակցեցին Էրդողանի քարոզարշավին․ Պուտինը հեռավար կերպով մասնակցեց «Աքքույու» ատոմակայանի միջուկային վառելիքի ներբեռնման արարողությանը, հաճոյախոսություն հնչեցրեց Էրդողանի հասցեին՝ շեշտելով, թե նա ՏՏ ոլորտը զրոյից ստեղծեց, տնտեսությունը զարգացրեց և իր առջև դրած հավակնոտ նպատակներն իրագործում է։ Պատահակա՞ն էր այս ամենը, ինչո՞ւ Պուտինը որոշեց շռայլել այս հաճոյախոսությունը։

-Նախ՝ սա լիդերային դիվանագիտություն է, երկրորդ՝ ինչքան էլ Էրդողանին քննադատենք, պետք է ընդունենք, որ վերջին երկու տասնամյակում իսկապես Թուրքիան զարգացում արձանագրեց։ Էրդողանը նաև կարողացավ բարձրացնել Թուրքիայի սուբյեկտայնությունը, հարաբերությունները բարելավել ՌԴ-ի հետ, Պուտինի հետ գալ որոշակի համաձայնության և օգտվել․․․ Միամիտ կլինի կարծել, որ եթե Թուրքիայում իշխանության գա ընդդիմությունը, կվարի արևմտամետ, հակառուսական քաղաքականություն և կհրաժարվի Էրդողանի քաղաքական ժառանգությունից, որը վերաբերում է նաև Ռուսաստանի հետ հարաբերություններին։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Ռոբերտ Անանյան