Քաղաքականություն
17.09.2022 | 14:00Սեպտեմբերի 13-ի կեսգիշերից Ադրբեջանի Զինված ուժերի կողմից Հայաստանի տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության դեմ ձեռնարկված ռազմական ագրեսիայի հետևանքով Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերի մի շարք բնակավայրերում փաստացի խաթարվել է ուսումնական հաստատությունների սովորողների կրթության իրավունքը: ԿԳՄՍ նախարարությունը որոշել է այդ մարզերի բնակավայրերի հանրակրթական ուսումնական հաստատություններին, ըստ անհրաժեշտության, տրամադրել արձակուրդ՝ հետագայում բաց թողնված դասաժամերը լրացնելու պայմանով:
Ջերմուկցի Նինան սեպտեմբերի 14-ին սովորականի պես դպրոց պիտի գնար, բայց Ադրբեջանի սկսած ագրեսիան դպրոցի ճամփան թեքեց դեպի Էջմիածին։
«Համադասարանցիներս առաջին հերթին մտածում են, թե ինչպես ընտանիքներով դուրս գան քաղաքից, մտածում են իրենց առաջին անհրաժեշտության իրերը դուրս հանելու մասին։ Չգիտենք՝ արձակուրդը երբ կավարտվի, բայց բոլորն էլ կուզեն օր առաջ վերադառնալ իրենց դպրոցներ»,- ասում է Նինան։
Նա, ինչպես քաղաքի բնակիչ մյուս կանայք ու երեխաները, ստիպված էր հեռանալ հրետակոծության ու հրթիռակոծության թիրախ դարձած Ջերմուկից։ Քաղաքի կրթահամալիրի 12-րդ դասարանի աշակերտի համար ուսումնական տարին վճռորոշ է․ պետք է կողմնորոշվի մասնագիտության ընտրության հարցում։ Անսպասելի հարձակումը, սակայն, փոխել է բոլոր ծրագրերը։ Հիմա Նինան ընտանիքի հետ տեղավորվել է Արմավիրի մարզի Շահումյան գյուղում։
«Ընդհանուր առմամբ, 172 դպրոցների մասին է խոսքը, որտեղ ունենք շուրջ 25 հազար աշակերտներ, և որոնք այս պահին չեն հաճախում դպրոց, խախտված է նրանց կրթության իրավունքը։ Եվ խոսում ենք նաև 69 մանկապարտեզների մասին, որտեղ շուրջ 6000 նախադպրոցական տարիքի երեխաներ կան: Իհարկե, վտանգված է նաև տվյալ բնակավայրերի քոլեջների, ուսումնարանների, ինչպես նաև արտադպրոցական հաստատությունների գործունեությունը»,- նշում է ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Ժաննա Անդրեասյանը։
ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի մշտադիտարկումները և հավաքված փաստերի ուսումնասիրությունը վկայում են, որ սեպտեմբերի 13-14-ը Սյունիքի, Գեղարքունիքի և Վայոց ձորի մարզերում քաղաքացիական բնակչությունը և կենսական հանրային ենթակառուցվածքները, այդ թվում՝ ուսումնական հաստատությունները, գտնվել են ադրբեջանական Զինված ուժերի չտարբերակված թիրախավորման ներքո՝ խախտելով քաղաքացիական բնակչության, այդ թվում՝ երեխաների, միջազգային իրավական ակտերով երաշխավորված մի շարք իրավունքներ:
«Սեպտեմբերի 12-13-ի առավոտյան ավելի ինտենսիվ է դարձել հատկապես դպրոց և մանկապարտեզ հաճախելու ժամերին հրետակոծությունը, ինչը ևս փաստում է, որ իրավիճակը ռիսկային է, վտանգավոր, թիրախավորված շատ գործողություններ կան խաղաղ բնակչության նկատմամբ։ Այսպիսով, հարյուրավոր երեխաներ զրկված են կրթության իրավունքից։ Մինչդեռ մենք «Երեխայի իրավունքների մասին» կոնվենցիայով, Ժնևյան կոնվենցիայով իրավունքի տեսանկյունից լուրջ խախտումներ ենք արձանագրում»,- շեշտում է ՄԻՊ Երեխաների իրավունքների պաշտպանության բաժնի պետ Անահիտ Խաչատրյանը։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
Աննա Բաբաջանյան
