Պարենի ինքնաբավություն ոչ բոլոր մթերքների գծով կա․ հացահատիկի խնդիր կլինի․ տնտեսագետ
Տնտեսություն
14.04.2021 | 17:07Պարենի մատակարարման մինչև 2-շաբաթանոց խզումներ են եղել, որոնք բնակչությունը հիմնականում չի նկատել։ Այս մասին այսօրվա ասուլիսի ժամանակ նշել է Հայաստանի գործատուների միության նախագահ, տնտեսագետ Գագիկ Մակարյանը։ Նա գործընկերների հետ ուսումնասիրություն է անցկացրել պարենային ապահովության թեմայով ու պարզել է որոշ նրբություններ։
«Հայաստանում ինքնաբավությունը ոչ բոլոր մթերքների գծով է ակնհայտ առկա։ Պարենային անվտանգությունը մթերքների գծով երեք խմբի պետք է բաժանել։ Առաջին խումբը հացահատիկային մթերքներն են։ Հայաստանը հացահատիկային բերքի առումով հիմնականում մատակարարման խնդիրներ չի ունեցել, բայց Արցախյան պատերազմից հետո, երբ ցանքատարածություններ են կորսվել, երբ բազմաթիվ տարածքներ հայտնվել են սահմանային եզրագծին և ունեն ռիսկեր, այս տեսանկյունից մենք ունենք բավականին պակասած, նվազած հնարավորություններ թե՛ Արցախից ներմուծելու հացահատիկը, թե՛ տեղերում զարգացնելու առումով», – բացատրում է Մակարյանը։
Մասնագետի առանձնացրած երկրորդ խումբը ոչ հացահատիկային մթերքներն են՝ կարագ, ձեթ, մակարոնեղեն և այլն։ Այդ ոլորտում նույնպես Հայաստանը պարենային տեսանկյունից ապահովված չէ, քանի որ այդ ապրանքները մեծավմասամբ ներմուծվում են։
Ինչ վերաբերում է երրորդ խմբին՝ մրգեր և այլն, այստեղ Հայաստանը, ըստ Մակարյանի, ինքնաբավ է։ Խնդիրներ կան մսի շուկայում, որը տարբեր չափով է ապահովված․
- Թռչնամսի առումով Հայաստանը ինքնաբավ է 27 տոկոսով (73 տոկոս ներմուծվում է),
- Խոզի մսով՝ 65 տոկոսով,
- Տավարի մսով՝ մոտ 93 տոկոս,
- Ոչխարի մսով՝ 114-115 տոկոսով (ավել մասը արտահանվում է)։
Հիմա, ըստ Մակարյանի, խնդիրներ են ծագելու նաև տավարի մսի ինքնաբավության տեսանկյունից, քանի որ բավական մեծ թվով անասուններ պատերազմի ժամանակ և դրանից հետո սպանվել են, մորթվել են, կորել են և այլն։ Խոսքը, ըստ տնտեսագետի, մոտ 40 հազար գլխի մասին է։
Զգալի է խնդիրը նաև հողատարածությունների մշակման տեսանկյունից, քանի որ դրանց զգալի մասը, ըստ Մակարյանի, չի մշակվում։ Մասնագետը մի քանի պատճառ է նշում, թե ինչու փոքր տնտեսությունները՝ գյուղացիական ընտանիքները, չեն մշակում իրենց փոքր հողակտորները։ Այդ պատճառներից են սերմացուի թանկ լինելը, ջրի գումար չունենալը, մշակող աշխատուժի և տեխնիկայի բացակայությունը։
Մակարյանը նաև հիշատակում է, որ գյուղատնտեսությանը հարված է լինելու նաև այն, որ մեծ թվով գյուղաշխատողներ՝ անասնապահներ, անասնաբույժներ, գյուղտեխնիկան շահագործողներ, մեկնել են պատերազմ ու չեն վերադարձել կամ հաշմանդամություն են ստացել։ Այս աշխատողները առանցքային նշանակություն ունեն ամեն համայնքի համար, և նրանց բացակայությունը զգալի է լինելու։