Սահմանադրության փոփոխությունների անհրաժեշտության ևս մի փաստարկ

Լուրեր

23.11.2024 | 20:00
Չի ներկայացվել գույքի և ունեցվածքի 509 հայտարարագիր՝ 4 տարում․ ի՞նչ է սպասվում օրինախախտներին. ՔՆՆԱՐԿՈՒՄ
23.11.2024 | 19:28
Ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականը սկսում է նախապատրաստվել ընկերական խաղերին
23.11.2024 | 19:17
Երևանի և Կոտայքի մարզի մի շարք հասցեներում 24 ժամ ջուր չի լինի
23.11.2024 | 19:00
Այսօր չկան կիրթ մեկենասներ, հայ կոմպոզիտորները ճանաչելի չեն դրսում, պետությունը մեծ անելիք ունի. Սաթյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
23.11.2024 | 18:09
Երևանի 3 վարչական շրջանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
23.11.2024 | 17:33
Նոյեմբերի 25-ին Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն
23.11.2024 | 17:07
ԵՄ մուտքի արտոնագրերի ազատականացման երկխոսության մեկնարկը նոր շունչ կհաղորդի Հայաստան-ԵՄ համագործակցության օրակարգին․ ՆԳ նախարար
23.11.2024 | 16:53
ՏԿԵ նախարարն այցելել է Նոր Հաճնի կամուրջ, հանձնարարականներ տվել շինարարներին
23.11.2024 | 16:35
Թուրքիայի հետախուզության ղեկավարն ու գլխավոր ընդդիմադիր կուսակցությունը հանդիպում են անցկացրել անվտանգության հարցերի շուրջ
23.11.2024 | 15:55
Իսրայելի օդուժը հարվածներ է հասցրել Բեյրութի կենտրոնին ու արվարձաններին
23.11.2024 | 15:30
ՄԻՊ-ը փաստաբանական գործունեության հարկման հետ կապված դիմել է ՍԴ
23.11.2024 | 15:05
Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է ԱՄՆ-ի ֆինանսների նախարարի պաշտոնի հավանական թեկնածուին
23.11.2024 | 14:46
Հայտարարվել է Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության խորհրդի ներկայացուցիչների ներգրավման մրցույթ
23.11.2024 | 14:29
ՆԱՏՕ-ի ղեկավար Մարկ Ռյուտեն բանակցություններ է վարել Դոնալդ Թրամփի հետ
23.11.2024 | 14:08
Նավթի գներն աճել են
Բոլորը

Մեսրոպագիր

 

Սահմանադրական դատարանի շուրջ ճգնաժամի կրքերը չեն հանդարտվում: Դրան անդրադարձավ նաև Նիկոլ Փաշինյանը՝ «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում ու կոշտ հայտարարություններ արեց 2015 թվականին սամանադրական փոփոխությունների բուն գործընթացի և նախագծի հեղինակների իրական նպատակների մասին:

Մենք այդ  թնջուկին չէ, որ կանդրադառնանք, այլ Սահմանադրության փոփոխությունների տեքստի մի այլ«վրիպակի»:

Խոսքը մարդու իրավունքներին վերաբերող հոդվածներում այդ իրավունքների սահմանափակումների մասին է:

ՀՀ Սահմանադրության նախորդ (2005 թվականի փոփոխություններով) տեքստում մարդու իրավունքների սահմանափակումները ձևակերպված էին. «…հիմնական իրավունքները և ազատությունները կարող են սահմանափակվել միայն օրենքով, եթե դա անհրաժեշտ է ժողովրդավարական հասարակությունում պետական անվտանգության, հասարակական կարգի պահպանման, հանցագործությունների կանխման, հանրության առողջության ու բարոյականության, այլոց սահմանադրական իրավունքների և ազատությունների, պատվի և բարի համբավի պաշտպանության համար»:

Նմանատիպ ձևակերպում է տրված նաև Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայում. «Այդ ազատությունների իրականացումը, որը պարտավորություններ և պատասխանատվություն է ենթադրում, կարող է պայմանավորվել այնպիսի ձևականություններով, պայմաններով, սահմանափակումներով կամ պատժամիջոցներով, որոնք նախատեսված են օրենքով և անհրաժեշտ են ժողովրդավարական հասարակությունում՝ ի շահ պետական անվտանգության, տարածքային ամբողջականության կամ հասարակական անդորրի, անկարգությունները կամ հանցագործությունները կանխելու, առողջությունը կամ բարոյականությունը, ինչպես և այլ անձանց հեղինակությունը կամ իրավունքները պաշտպանելու, խորհրդապահական բնույթի տեղեկատվության հրապարակումը կանխելու կամ արդարադատության հեղինակությունն ու անաչառությունը պահպանելու նպատակով»։

Իսկ հիմա նայենք ՀՀ գործող Սահմանադրությունը (2015 թ. փոփոխություններով): Այստեղ 2-րդ՝ «Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները» գլխում, յուրաքանչյուր իրավունքի սահմանումից հետո դրա սահամանափակումները ձևակերպված են այսպես. «…կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` պետական անվտանգության, երկրի տնտեսական բարեկեցության, հանցագործությունների կանխման կամ բացահայտման, հասարակական կարգի, առողջության և բարոյականության կամ այլոց հիմնական իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության նպատակով»:

Նկատեցի՞ք տարբերությունը: Այստեղ հեղինակները «մոռացել են» մի չնչին բան. «…եթե դա անհրաժեշտ է ժողովրդավարական հասարակությունում» ձևակերպումը:

Կարծում եք դա պատահակա՞ն է դուրս մնացել, վրիպե՞լ է կարկառուն իրավաբանների աչքից: Բնավ: Մենք՝ տարբեր ոլորտների մի քանի փորձագետներ դեռ նախագծի քննարկումների ժամանակ բազմիցս սա մատնացույց ենք արել: Բայց մեզ լսողն ո՞վ էր, չէ՞ որ մենք դիլետանտներ ենք…

Մեզ չէին էլ լսի, որովհետև նպատակ էր դրված ամեն գնով հավերժացնելու այն ժամանակ իշխող ուժի և նրա ղեկավարի կառավարումը: Իսկ դրա համար պետք էր ձևակերպում, որը հնարավորություն կտար ցանկացած պահի սահմանափակել մեր իրավունքները օրենքով՝ առանց հիմնավորելու դրա անհրաժեշտությունը:

Ես չեմ կարող ելնել լավ իշխանության կանխավարկածից: Ցանկացած իշխանության մոտ էլ կարող է մարդու իրավունքները սահմանափակելու գայթակղություն առաջանալ: Ոչինչ, եթե դա գայթակղություն էլ մնա, սակայն եթե դա վերածվի բուռն ցանկության, ապա իշխանությունը կարող է օգտվել այս «վրիպակից» և օրենքով սահմանել, ասենք, որ գնաճի մասին խոսելը սպառնում է երկրի տնտեսական բարեկեցությանը (ի դեպ՝ «երկրի տնտեսական բարեկեցության» նպատակն էլ նորամուծություն է, որ ոչ մի միջազգային փաստաթղթում չի հանդիպում), հետևաբար արգելվում է այդ մասին գրել լրատվամիջոցներում (հիշո՞ւմ եք՝ նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի խոսքը լրագրողներին՝ «գներն աճում են, որովհետև դուք գրում եք այդ մասին»): Կրկնում եմ՝ դա կսահմանվի օրենքով: Իսկ անհրաժեշտությունը հիմնավորելու կարիք չի զգացվի. գործող Սահմանադրությունը դա չի պարտադրում:

Ահա ևս մի փաստարկ, որ ոչ թե օրվա իշխանությանը, այլ երկրին ծառայելու կոչված նոր Սահմանադրության արագ մշակումը անհրաժեշտություն է:

 

Մեսրոպ Հարությունյան